تراز تجاری مثبت نتیجه دیپلماسی سازنده دولت یازدهم

در روزنامه شرق می‌خوانیم: بعد از سال‌های سختی که اقتصاد ایران عملا به واردکننده‌ای تمام‌عیار تبدیل شده بود و بخش اعظم این واردات هم بی‌کیفیت‌های چینی بود، حالا آمار نشان داده نه‌تنها از این ورطه خارج شده‌ایم، بلکه تراز تجاری ایران در دولت یازدهم مثبت شده است. درواقع دولت تلاش کرد با گسترش حمایت از تجار، راه را برای صادرات باز کند. از جمله این اقدامات حمایتی می‌توان به اجرای اقتصاد مقاومتی اشاره کرد. آمار رسمی نشان می‌دهد که در دولت قبل در مقابل ٤١ میلیارددلاری که صادر می‌کردیم، راه برای واردات ٦٤ میلیارددلاری باز ‌شد، ولی دولت یازدهم در چهارسال گذشته توانست این روند را تغییر دهد؛ یعنی با کنترل و مدیریت، ایران را از واردکننده کالاهای عمدتا مصرفی به واردکننده کالاهای سرمایه‌ای و اولیه و دارو تبدیل کرد که می‌تواند به رونق تولید و افزایش صادرات بینجامد. یکی دیگر از دلایل رشد صادرات، دیپلماسی خارجی مثبت و سازنده دولت یازدهم در توافق برجام است که با اجرای این توافق، هیئت‌های تجاری از کشورهای مختلف در ایران حضور یافته و تفاهم‌نامه‌های متعددی در دستگاه‌های متولی امر صادرات از جمله صندوق ضمانت صادرات ایران به امضا رسیدند. با اجرای این مدیریت نوین، دولت موفق شد ٢٠ میلیارد دلار را که عمدتا شامل کالاهای مصرفی است کاهش دهد. نتیجه اینکه با توجه به این توفیقات، تراز تجاری ایران بعد از سال‌ها حرکت در مدار منفی، دوباره مثبت شد. امروز هم اقتصاد ایران قادر است با ارز حاصل از صادرات، هزینه وارداتش را بپردازد. نکته دیگر اینکه دولت یازدهم توانست آرزوی همیشگی اقتصاد کشور؛ یعنی کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی را تا حدودی محقق کند؛ یعنی توانست با ارزآوری تجارت غیرنفتی خود هزینه‌های واردات را بپردازد. واقعیت این است که در سنوات گذشته توجه دولت‌ها به صادرات غیرنفتی به‌شدت کاهش یافت. دلیل این بی‌توجهی، افزایش قیمت جهانی نفت بود؛ افزایشی که ارزش هر بشکه نفت را سه‌رقمی کرد و به بیش از صد دلار هم رساند، در نتیجه این افزایش میل به صادرات نفتی و ارزآوری آسان افزایش یافت؛ روندی که ثمری جز کاهش صادرات غیرنفتی نداشت؛ یعنی در سال‌های گذشته میزان صادرات ما بسیار جزئی بود و به زحمت به سه میلیارد دلار می‌رسید، ولی امروز توانسته‌ایم این میزان را به ٤٢ میلیارد دلار برسانیم. بنابراین تمرکز دولت در چهارسال گذشته بر مدیریت واردات و افزایش صادرات بود و در نهایت هم موفق شد. البته با وجود تحولاتی که گفته شد، همچنان بسیاری از تجار و فعالان اقتصادی در چارچوب فعالیت خود نتوانسته‌اند به تجارتی روان و سهل دست یابند، اما اگر همچنان روند توسعه صادرات ادامه یابد، قطعا قادر خواهیم شد اتکا به نفت را باز هم کاهش دهیم و به حداقل برسانیم، ضمن اینکه زیر سایه همین شرایط و افزایش ارزش صادرات، بازار ارز کشور هم عمق بیشتری به دست خواهد آورد.دراین‌میان نباید فراموش کرد که ارزش صادرات ایران می‌توانست به رقم‌ها و رکوردهای بهتری هم دست یابد؛ در صورتی که بازار ارز به قیمت‌های واقعی دست می‌یافت، اما با توجه به برنامه ضدتورمی دولت امکان چنین شرایطی وجود نداشت در حقیقت قیمت در بازار به اندازه نرخ تورم افزایش نیافت. این در حالی است که در صورت وقوع چنین افزایشی، ارزش صادرات ایران تا ٥٠ میلیارد دلار هم قابل افزایش است؛ یعنی حتی اگر قیمت‌ها در بازار ارز به اندازه نرخ تورم شش تا هفت درصد افزایش می‌یافت، منافع بیشتری از محل صادرات عاید کشور می‌شد. بااین‌همه چون مهار تورم در اولویت اقتصادی کشور قرار داشت، بازار ارز به ثبات قیمتی رسید.
 

سیدکمال سیدعلی.مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران