هیـلاری: آمریکا تحقیر شد
سخنرانی جمعه شب دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده با واکنش‌های گسترده در داخل و خارج آمریکا مواجه شد.
در این خصوص هیلاری کلینتون، وزیر خارجه پیشین آمریکا و رقیب انتخاباتی ترامپ، ضمن تاکید بر این موضوع که همه نشانه‌ها حاکی از این مساله است که ایران به توافق پایبند است، گفت: «در این صورت ما به جای اینکه ایران را منزوی کنیم این کشور را در معرض دید قرار خواهیم داد و در نتیجه ما کوچک و احمقانه به نظر می‌آییم.» کلینتون در گفتوگو با فرید زکریا، مجری شبکه سیانان، بی‌اعتمادی دونالد ترامپ به توافق هسته‌ای ایران را «مخرب و پایان اعتماد و اعتبار» آمریکا نزد جهانیان توصیف کرد.
همچنین جان کری، وزیر خارجه دولت دوم اوباما و از جمله بانیان به‌دست آمدن توافق هسته‌ای نیز در بیانیه‌ای آورده است: «تصمیم رئیس‌جمهوری ترامپ، خطرناک است و او یک بحران بین‌المللی ایجاد کرده است. این اقدام، منافع امنیت ملی آمریکا و متحدان نزدیک ما را نادیده می‌گیرد.»
سخنان ترامپ پایان اعتبار آمریکا بود
در واکنش به اظهارات ترامپ، هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه سابق آمریکا به شبکه خبری سی ان ان گفت: «بی‌اعتمادی دونالد ترامپ به توافق هسته‌ای ایران مخرب و پایان اعتماد و اعتبار آمریکا نزد جهانیان بود.» به گزارش «ایرنا» کلینتون روز شنبه در گفتوگو با فرید زکریا، مجری شبکه تلویزیونی سی ان ان افزود: «به نظر من کارهای ترامپ خطرناک است و بی‌اعتمادی به توافق هسته‌ای با وجود سفارش و نصیحت افراد به وی به دلایل مختلف ارسال پیام اشتباه است.»
او با اشاره به سخنان جمعه شب ترامپ در مورد توافق هسته‌ای ایران، گفت: «حتی اگر دلیلی نباشد که ایران به توافق هسته‌ای پایبند است فرستادن چنین پیامی اشتباه است در حالی که رئیس‌جمهوری آمریکا این مساله را بیان کرد و این سخنان نه تنها خطا است بلکه این پیام را به جهان می‌رساند که سخنان آمریکا مورد اعتماد نیست.» او گفت: «ما رئیس‌جمهوری‌های مختلفی داشتیم ولی معتقدم که این رئیس‌جمهور (دونالد ترامپ) اعتماد و اعتبار آمریکا را با سخنانش در رابطه با مهمترین مذاکراتی که باید آن را حفظ می‌کرد، به پایان رسانده است.» او افزود: «همچنین این امر موجب اهمیت دادن به ایران می‌شود و اگر ایران به توافق هسته‌ای پایبند باشد که همه نشانه‌ها حاکی از این مساله (پایبندی)است، در این صورت ما به جای اینکه ایران را منزوی کنیم این کشور را در معرض دید قرار خواهیم داد و در نتیجه ما کوچک و احمقانه به نظر می‌آییم و این همان چیزی است که به نفع ایران خواهد شد.»
واکنش جان کری
دیگر وزیر خارجه سابق آمریکا نیز در بیانیه‌ای از تصمیم رئیس‌جمهوری این کشور در عدم صدور تاییدیه برجام انتقاد کرد. جان کری، در بیانیه‌ای آورده است: «تصمیم رئیس‌جمهور ترامپ، خطرناک است. او یک بحران بین‌المللی ایجاد کرده است. این اقدام، منافع امنیت ملی آمریکا و متحدان نزدیک ما را نادیده می‌گیرد.» او اضافه کرده است: «من عمیقا امیدوارم که۶ امضاکننده دیگر صرف نظر از اتهامات نادرست و اقدامات تحریک‌آمیز مطرح‌شده توسط ترامپ به دنیا رفتار مسوولانه را نشان خواهند داد و به این توافق هسته‌ای پایبند خواهند ماند.»
واکنش نمایندگان کنگره
همزمان، نمایندگان جمهوری‌خواه و دموکرات کنگره آمریکا واکنش‌های متفاوتی به سخنرانی ضد ایرانی ترامپ نشان دادند. سناتور «جان‌مک‌کین» رئیس کمیته خدمات مسلح سنا با بیان اینکه استراتژی ترامپ، تغییری بود که باید مدت‌ها پیش در سیاست خارجی آمریکا اعمال می‌شد، گفت ایران سال‌ها از اقداماتی که انجام داده، فرار می‌کرده است. «ایلینا رزله‌تینن» نماینده ایالت فلوریدا با بیان اینکه تصمیم ترامپ برای تایید نکردن پایبندی ایران به برجام، «فرصت خوشایندی برای عنوان کردن نقص‌های بزرگ در توافق» است، تاکید کرد آمریکا باید اطمینان حاصل کند که ایران به سلاح اتمی دست نیابد و برنامه موشکی بالستیک آن را متوقف کند. ائتلاف جمهوری‌خواهان یهودی به ریاست «شلدون ادلسون» صهیونیست میلیاردر آمریکایی نیز ضمن اعلام حمایت از سخنرانی ترامپ، گفت با کنگره برای پیشبرد استراتژی جدید رئیس‌جمهوری همکاری می‌کند.
«بن کاردین» سناتور ارشد دموکرات با تاکید بر اینکه عدم تایید توافق هسته‌ای از سوی ترامپ یکی از خطرناک‌ترین تصمیم‌هایی است که گرفته، گفت اکنون کنگره باید به جهانیان نشان دهد که حمایت دو حزبی در آمریکا برای حفظ تعهداتش در برجام وجود دارد. «جری ندلر» نماینده دموکرات نیویورک با توصیف عدم تایید توافق از سوی ترامپ به «بُردی برای تهران»، تاکید کرد این مساله چه از نظر هسته‌ای و چه از نظر غیرهسته‌ای، آمریکا را در موقعیت بدتری قرار می‌دهد. وزیر دفاع آمریکا نیز بعد از نطق «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره ایران گفت که از راهبرد جدید وی در قبال ایران حمایت می‌کند.
عامل اصلی عدم تایید برجام
نشریه پالتیکو نیز نوشت این «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل بود که رئیس‌جمهوری را در عدم تایید برجام، هدایت کرد. این نشریه به جلسه‌ای در اواخر ماه جولای با حضور «هربرت مک‌مستر» مشاور امنیت ملی آمریکا و «مایک پنس» معاون ترامپ اشاره می‌کند که طی آن هیلی به ترامپ پیشنهاد داد که به او اجازه دهد تا بهانه‌ای برای عدم تایید فراهم کند. پالتیکو به نقل از یک منبع آشنا به مساله نوشت: «هیلی به ترامپ گفت اجازه بدهید تا «عدم تایید توافق هسته‌ای ایران» را پایه‌ریزی کنم و او نیز موافقت کرد.» یک ماه پس از این جلسه بود که هیلی به وین و مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سفر کرده و مقامات آن سازمان را درباره پایبندی ایران به توافق، تحت فشار گذاشت. وی سپس در اندیشکده امریکن انترپرایز در واشنگتن سخنرانی کرده و از نگرانی‌ها حول برجام گفت. پالتیکو نوشت که ۶ نفر از مقامات دولتی آمریکا که در موضوع سیاست کاخ‌سفید در قبال ایران دخیل بودند، بر نقش هیلی در عدم تایید توافق از سوی ترامپ تاکید می‌کنند. البته این نشریه اضافه کرد که هیلی تنها نبوده و رد پایی از «جان بولتون» نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل نیز دیده می‌شود. از سوی دیگر، آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد، توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ را «پیشرفتی مهم» برای نظام منع اشاعه خواند و گفت امیدوار است که این توافق پایدار بماند. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز ساعتی پس از ایراد اتهام نقض برجام به ایران از سوی ترامپ، گفت که ایران تاکنون به همه تعهداتش در چارچوب توافق هسته‌ای، پایبند بوده است.
انتقاد دوباره ترامپ
همزمان و در ادامه جنجال‌آفرینی‌های ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بامداد شنبه گفت که نطق روز جمعه او درباره ایران واکنش‌های زیادی به همراه داشته است. «دونالد ترامپ»، در توییتر نوشت: «افراد زیادی درباره نطق من در مورد ایران حرف می‌زنند. شریکان در این توافق (برجام) از تجارت با ایران درآمد زیادی به دست می‌آورند.»
احتمال سفر رئیس‌جمهور و وزیر خارجه فرانسه به ایران
از سوی دیگر همزمان با تلاش‌های ترامپ برای برهم زدن توافق هسته‌ای و در انزوا قرار دادن ایران،کاخ الیزه از سفر احتمالی رئیس‌جمهور و وزیر خارجه فرانسه به ایران خبر داد. کاخ الیزه در بیانیه‌ای اعلام کرد «ژان ایو لودریان»، وزیر خارجه فرانسه برای گفتوگو با همتای ایرانی‌اش درباره توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ (برجام) به تهران سفر خواهد کرد. به نوشته خبرگزاری فرانسه، در بیانیه کاخ الیزه همچنین آمده است که «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه نیز طی تماس تلفنی با «حسن روحانی» همتای ایرانی خود، احتمال سفر به تهران را بررسی کرد. کاخ الیزه در بیانیه خود آورده است که روحانی در این تماس تلفنی از ماکرون دعوت کرده به ایران سفر کند. ماکرون نیز در این تماس تاکید کرده که تصمیم آمریکا برای تایید نکردن پایبندی ایران به برجام، باعث پایان یافتن توافق هسته‌ای نشده و تمام طرف‌های اروپایی به پایبندی به تعهداتشان ادامه می‌دهند. ماکرون البته از روحانی خواست که در زمینه‌های دیگر مانند برنامه موشکی بالستیک و فعالیت‌های امنیتی در منطقه گفتوگو کنند.
