شرط ایران برای گفت وگوهای غیربرجامی

 معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در پاسخ به اصرار غربی ها برای مذاکره با ایران بر سر برنامه دفاعی موشکی گفته که غرب باید ابتدا فرصت موفقیت را به برجام بدهد و بعد از آن در خصوص مسائل دیگر بحث خواهیم کرد.

به گزارش تین نیوز، کنفرانس یورومانی پنج شنبه ۱۹ بهمن با حضور مقامات مالی، بانکی و اقتصادی ایران و اروپا در پاریس برگزار شد و به موضوع ایران اختصاص داشت.

در همین خصوص، سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه در حاشیه این کنفرانس به خبرگزاری رویترز گفت: «آمریکا و متحدان اروپایی آن باید پیش از درخواست مذاکره درباره مسائل دیگر، موفقیت توافق هسته ای را تضمین کنند.» 

عراقچی تاکید کرد: «آنها اکنون از ایران می خواهند وارد مذاکره درباره مسائل دیگر شود. پاسخ ما روشن است: (برجام) را به تجربه ای موفق تبدیل کنید، بعد ما درباره مسائل دیگر بحث می کنیم.»

عراقچی همچنین گفت که سیاست دولت آمریکا در قبال ایران مخرب بوده و مفاد برجام را نقض کرده است. معاون وزیر خارجه درباره مسائل منطقه ای گفت: «ما همیشه علیه تروریسم مبارزه کرده ایم. ایران همواره در ایجاد ثبات و صلح در منطقه نقش کلیدی ایفا کرده است. هیچ ارتباطی میان توافق (هسته ای) و نقش منطقه ای ما وجود ندارد. سیاست دولت ترامپ در قبال ایران مخرب بوده و مفاد توافق هسته ای را نقض کرده است.» معاون وزیر خارجه ایران همچنین در برابر خبرنگاران حاضر تاکید کرد که هیچ ارتباطی میان نفوذ منطقه ای ایران و توافق هسته ای وجود ندارد. 

عراقچی ضمن اظهار این مطلب، ادعاها در خصوص مخرب بودن نقش منطقه ای ایران را هم تکذیب کرد و گفت که این آمریکا، اسرائیل و عربستان هستند که مسیر تنش زایی در خاورمیانه را در پیش گرفته اند. پیشتر رئیس جمهوری ایران نیز تاکید کرده بود که آمریکایی ها بهتر بود از فضای برجام برای رابطه بهتر با ایران استفاده می کردند و اگر از این فضا استفاده می کردند ممکن بود باب جدیدی برای روابط در موضوعات دیگر گشوده شود. حسن روحانی سه شنبه هفته گذشته در نشست خبری گفت که کلید فضای روابط آینده ایران و آمریکا در دست واشنگتن است و آنها باید در رفتار خود تجدیدنظر کنند.

در دام آمریکا نمی افتیم

سیدعباس عراقچی همچنین در مصاحبه با روزنامه ایتالیایی «لارپوبلیکا» با بیان اینکه آمریکا با خروج از برجام اعتبار بین المللی خود را از دست می دهد، گفت: «آمریکا سعی دارد ما را به سوی خروج از برجام سوق دهد، ولی ما در دام او نمی افتیم.» به گزارش «ایرنا»، معاون وزیر خارجه افزود: «سیاست واقع بینانه به معنای حفظ یک پیمان پس از امضای آن است. چنانچه آمریکا از توافق خارج شود هیچ کس دیگر با این کشور وارد مذاکره نخواهد شد.»

عراقچی ادامه داد: «در صورتی که آمریکا و کشورهای اروپایی به تعهدات خود پایبند نباشند کره شمالی دلیلی برای مذاکره احساس نخواهد کرد در نتیجه آمریکا تلاش می کند که ما را به سمت خروج از توافق سوق دهد، اما ما به دام نخواهیم افتاد». 

او در پاسخ به این سوال که امریکا ابزارهای متعددی برای ایجاد مانع بر سر روابط میان اروپا و ایران و ممانعت از سرمایه گذاری ها از جمله قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست تروریست ها در اختیار دارد، گفت: «اهمیت برجام فقط اقتصادی نیست. یک عنصر مهم برنامه جامع اقدام مشترک منع گسترش سلاح های هسته ای است. ما به طور مسالمت آمیز یک بحران دشوار هسته ای را حل کرده ایم. بحرانی که چنانچه بار دیگر مطرح شود پیامدهای منفی بر سیستم عدم اشاعه که برای تمامی کشورهای جهان مهم است به همراه خواهد داشت.»

عراقچی در پاسخ به پرسش این روزنامه مبنی بر اینکه با توجه به اعلام شما مبنی بر قصد تقویت گفت و گوها با اروپا منظورتان از زمینه های گفت و گو چیست، گفت: «مساله مهم چگونگی نجات توافق در واشنگتن نیست؛ بلکه چگونگی نجات آن در تهران است. برای اروپایی ها توافق هسته ای یک موفقیت محسوب می شود؛ چراکه ایران با دقت به تعهدات اتخاذ شده احترام می گذارد. آنها (اروپایی ها) می توانند آن (برجام) را یکی از دستاوردهای عظیم سیاست خارجی خود به شمار بیاورند. اگر علاقه به حفظ آن داشته باشند باید تمام تلاش خود را به کار ببندند. 

برعکس برای ایران توافق هسته ای یک موفقیت به شمار نمی آید. ایران نفع کاملی از لغو تحریم ها نبرده است، تحریم ها برداشته شده اند اما آمریکا به جامعه تجاری اجازه نمی دهد با ایران کار کنند. فشار روی دولت بسیار شدید است و از ما سوال می شود که چرا شما به تعهدات خود عمل می کنید وقتی دیگران به آن احترام نمی گذارند، نمی توان توافق (هسته ای) را مجددا باز کرد یا آن را مورد مذاکره مجدد گذاشت یا حتی آن را وابسته به سایر پرونده ها کرد.»

معاون وزیر خارجه در پاسخ به اینکه آیا ممکن است ایران اجرای کامل توافق را به عنوان شرطی برای گفت و گو درباره سایر مباحث مانند برنامه موشکی یا مسائل منطقه ای که باعث نگرانی جامعه بین الملل هستند، مطرح کند، گفت: «ما به دلایل خوبی این موضوعات را در مذاکره هسته ای نگنجاندیم. ما تصمیم گرفتیم روی برنامه هسته ای متمرکز باشیم تا به یک راه حل برسیم. در غیر این صورت هنوز بر سر میز مذاکره نشسته بودیم.»

حمایت اروپا و آژانس از برجام

همزمان با اجلاس یورومانی، نشست مقامات ارشد آژانس بین المللی انرژی اتمی و اتحادیه اروپا در وین برگزار شد؛ نشستی که دو طرف در آن بر حمایتشان از توافق هسته ای ایران تاکید کردند. در حالی که مواضع ضد برجامی دولت آمریکا ادامه دارد، مقامات ارشد اتحادیه اروپا و آژانس بین المللی انرژی اتمی بار دیگر حمایت خودشان را از توافق هسته ای ایران و گروه ۱+۵ اعلام کردند. 

بنا بر گزارش سایت آژانس، این نهاد بین المللی و اتحادیه اروپا در ششمین نشست سالانه مقامات ارشد دو طرف، به بررسی پیشرفت حاصل شده در مسائل مربوط به فعالیت های هسته ای پرداختند و همچنین درباره افزایش همکاری ها بین این دو نهاد توافق کردند. در این گفت و گوها که هشتم فوریه (۱۹ بهمن) در مقر آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین برگزار شد، دو طرف درباره مسائل مختلفی از قبیل ایمنی هسته ای، تحقیق، افزایش نوآوری و استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای برای توسعه پایدار تبادل نظر کردند.

از زمان اجرایی شدن توافق هسته ای ایران و گروه ۱+۵، اتحادیه اروپا به عنوان یکی از طرف های اصلی مذاکرات، بارها حمایت خود را از توافق اعلام کرده و آژانس بین المللی انرژی اتمی هم ضمن حمایت از برجام، مشغول راستی آزمایی از انجام تعهدات هسته ای ایران بوده و چندین بار در گزارش های خود به انجام شدن تعهدات ایران گواهی داده است.

تلاش اروپا برای محافظت از شرکت هایش

همچنین یک مقام اتحادیه اروپا گفت که در صورت خروج آمریکا از توافق هسته ای، بروکسل مقرراتی جدید را برای محافظت از شرکت های اروپایی در برابر پیامدهای تحریم های فرامرزی آمریکا وضع خواهد کرد.

 دنیس چایبی رئیس کارگروه ایران در سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در کنفرانسی با موضوع ایران در پاریس، گفت که در صورت خروج آمریکا از برجام یکی از گزینه های این اتحادیه، بازگرداندن مقررات مسدودکننده است که در سال ۱۹۹۶ در جریان تحریم های اقتصادی واشنگتن علیه اروپا به تصویب رسید. چایبی تاکید کرد: «ما در حال بررسی یکسری احتمالات هستیم. اینکه بتوانیم با وجود این ابزار قانونی چنین کاری را انجام دهیم، پیچیده نیست و نیاز به بحث و رایزنی داخلی زیادی هم ندارد.»

او ادامه داد: «اتحادیه اروپا می تواند این مقررات را احیا کند یا بازگرداند، اما در صورتی می تواند این کار را انجام دهد که مشخص شود آمریکا در حال بازگرداندن تحریم های فرامرزی است و این تحریم ها اعمال خواهد شد.» بنابراین گزارش، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا که همواره مخالف توافق هسته ای ایران و گروه ۱+۵ بوده است در آخرین اظهارنظر خود درباره این توافق به اروپایی ها هشدار داد که اگر آنها آنچه را وی نقاط ضعف توافق می داند اصلاح نکنند واشنگتن از برجام خارج خواهد شد که این به معنی بازگرداندن تحریم های لغوشده ایران خواهد بود.

جایگاه برجام در توافقنامه دولت جدید آلمان

از سوی دیگر، سه حزب سوسیال دموکرات، مسیحی دموکرات و سوسیال مسیحی آلمان چهارشنبه گذشته برای تشکیل ائتلاف جدید به توافق رسیدند. این سند توافق که برای احزاب ۱۰۰ درصد الزام آور نیست و تنها مبنایی است برای یک همکاری مشترک، در ۱۷۷ صفحه و ۱۴ فصل تهیه شده است. فصل دوازدهم از توافقنامه دولت ائتلافی با موضوع «مسوولیت آلمان برای صلح، آزادی و امنیت در جهان» به سیاست خارجی و امنیتی این کشور پرداخته است. 

بند چهارم از این فصل روابط دوجانبه و منطقه ای آلمان را ترسیم می کند. در این بند یک پاراگراف موضوع همکاری با ایران را بررسی کرده است که به این شرح است: «ما تلاش می کنیم که توافق هسته ای با ایران (برجام) حفظ شده و کاملا اجرا شود. از جمله این تلاش ها رعایت کامل مفاد مرتبط با فناوری هسته ای و نیز رفع موانع ویژه ای است که فعالیت های اقتصادی ایران را مختل می کنند.» در ادامه آمده است: «نقش ایران در خاورمیانه کماکان مشکل آفرین است. ما نگران برنامه موشکی بالستیک و فعالیت های ایران در کشورهای همسایه هستیم. به این منظور نیز قصد داریم با مؤتلفان خود رویکردهای سیاسی مشترکی تدوین کنیم.»

موضع انگلیس درباره برجام

در تحولی دیگر، یک مقام ارشد دولت بریتانیا گفت که لندن خواستار همکاری با شرکای خود است تا نگرانی های آمریکا در خصوص توافق هسته ای ۲۰۱۵ با ایران را برطرف کند. به گزارش «تسنیم» به نقل از «رویترز»، آلیستر برت معاون وزیرخارجه انگلیس در امور خاورمیانه روز پنج شنبه در سخنانی در اجلاس یورومانی تاکید کرد: «بریتانیا در حال همکاری با شرکایش است تا با نگرانی های آمریکا درباره برجام، مقابله کند.» او در عین حال ادعا کرده است که «ایران باید از اقداماتی که امنیت منطقه را تهدید می کند، خودداری کند.» معاون وزیرخارجه بریتانیا افزود: «ما و شرکای اروپایی مان کاملا شفاف هستیم. 

ما می خواهیم این توافقنامه موفق شود.» او ابراز داشت: «ما نمی خواهیم شاهد از بین رفتن برجام باشیم و در حال همکاری با شرکای اروپایی مان هستیم تا نگرانی های احتمالی آمریکا را برطرف کنیم تا مطمئن شویم که این توافقنامه ادامه خواهد یافت.» آلیستر برت در حاشیه کنفرانس یورومانی، با عباس عراقچی دیدار و گفت وگو کرد. عراقچی پیش از این با مونتاین و دوریویر دبیرکل و مدیر سیاسی وزارت خارجه فرانسه و اوتین مشاور بین الملل کاخ الیزه نیز دیدار کرده بود.