انتخابات الکترونیکی؛ مزایا و معایب

مزایای رای گیری الکترونیکی

رأی گیری الکترونیک دارای مزایای متعددی است که از جمله این مزایا، آنی بودن و تسریع در اعلام نتایج انتخابات است.

در روش سنتی انتخابات کاغذی، رأی های افراد شرکت کننده باید در مرحله اول از تمامی حوزه ها جمع آوری شده و بعد از جمع آوری، شمارش شوند و در پایان نتیجه به مراکز ارسال شوند. این روند زمان بر است و گاهی ممکن است چند روز زمان ببرد. اما در رای گیری الکترونیکی نتایج تقریبا به طور آنی به دست می آیند. با رای گیری الکترونیکی به جای روزها تنها نیاز به نهایتا چند ساعت خواهیم بود.

مزیت دیگر رای گیری الکترونیکی افزایش میزان مشارکت مردم است. در این روش ثبت رای آسان تر شده و مردم می توانند از خانه یا محل کار خود به آسانی رای خود را ثبت کنند.

رای گیری الکترونیکی رای دهی افراد با ناتوانی جسمی را نیز آسان تر می کند. در حال حاضر این افراد برای ثبت رای خود نیاز به کمک داشته و امکان افشای رای ایشان وجود دارد. اما استفاده از فناوری جدید این فرایند را برای این افراد آسان تر و شخصی تر از قبل می کند.

صرفه جویی اقتصادی و کاهش چشمگیر هزینه ها از مزایای دیگر رای گیری الکترونیکی است. انتخابات کاغذی نیاز به کاغذ، جوهر، افراد مسئول حوزه و حمل و نقل رای ها داشته که هزینه زیادی را برای کشور به همراه دارند.

این هزینه ها می تواند باعث کاهش انتخابات های گسترده و حتی محلی شده تا امکان برگزاری انتخابات های مهم تر فراهم باشد. البته توسعه و نگه داری سیستم الکترونیکی رای گیری هم دارای هزینه است اما این هزینه تنها یک بار بوده و به محض فراهم آمدن زیرساخت مناسب دیگر لازم به هزینه اضافی نیست.

معایب رأی گیری الکترونیکی

بررسی ها نشان می دهد علیرغم اینکه رای گیری الکترونیکی دارای مزیت های فراوان است، ولی معایب متعددی نیز می تواند داشته باشد که یکی از این معایب احتمال ضریب امنیتی پایین دستگاه های رأی گیری و دستکاری انتخابات از سوی هکرها می باشد.

حتی این موضوع ممکن است هم به طور فیزیکی و هم از راه دور و از طریق اینترنت صورت پذیرد. اجازه دادن به افراد برای ثبت رای از دستگاه های خودشان ریسک بزرگی به همراه دارد. یک عامل خراب کار می تواند میلیون ها رای را بدون شناسایی، تغییر دهد.

علاوه بر این به اعتقاد برخی از کارشناسان رای گیری الکترونیکی، امکان تقلب راحت تر فراهم می آید. هم اکنون هنگام ثبت رای در حوزه ها از افراد شناسنامه گرفته شده و هویت ایشان پیش از ثبت رای محرز می شود. اما این احراز هویت در فضای دیجیتال دشوارتر است.

در رای گیری الکترونیکی هویت رای دهنده با اطلاعاتی نظیر شماره ملی، تاریخ تولد و شماره گواهینامه تأیید خواهد شد. مشکل این نوع احراز هویت این است که افراد می توانند این اطلاعات را از شخص دیگری به دست آورده و به جای وی ثبت رأی کنند. اگر شخصی بانکی از این داده ها پیدا کند می تواند هزاران رای جعلی ثبت کند.

معایب دیگر رای گیری الکترویکی، احتمال سوء استفاده سازنده های دستگاه های رای گیری الکترونیک است؛ زیرا که ممکن است طراحی این سیستم ها به نحوی طراحی شود که در نتایج انتخابات تأثیرات جدی بگذارد. به خصوص اینکه انتخابات به لحاظ اقتصاد سیاسی تأثیر عظیمی روی صنایع مختلف خواهد داشت و ممکن است سوگیری هایی در ساخت و توسعه این سیستم ها توسط سازنده ها لحاظ شود. از این رو هیچ ضمانتی برای رعایت صداقت کامل از سوی این شرکت ها وجود ندارد.

رویکرد محتاطانه اغلب کشورهای دنیا نسبت به رأی گیری الکترونیکی

وجود این معایب در رأی گیری الکترونیک ممکن است یک نظام سیاسی را با چالش های فراوان امنیتی و سیاسی مواجه سازد. این مساله باعث شده است کشورهای مختلف دنیا با رویکردی کاملا محتاطانه به رأی گیری الکترونیکی بنگرند؛ بنابر گزارش موسسه بین المللی کمک به مردم سالاری و انتخابات که توسط مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی منتشر شده است، حدود 57 درصد کشورهای مختلف دنیا، هرگز از این شیوه رأی گیری استفاده نکرده اند.

نکته قالب توجه آن است طبق گزارش این موسسه بین المللی، کشورهایی که زمانی در آنها رای گیری الکترونیکی بکارگیری شده بود، اما اکنون این شیوه را کنار گذاشته اند. این کشورها 6 درصد از 123 کشور را به خود اختصاص می دهند که می توان گفت در مجموع 63 درصد کشورها از شیوه رای گیری الکترونیک استفاده نمی کنند.

نکته پایانی آنکه به نظر می رسد با توجه به معایب متعدد رأی گیری الکترونیکی که می تواند منجر به بحران های سیاسی و بروز فتنه های اجتماعی دامنه دار شود و همچنین رویکرد کاملا محتاطانه اکثر کشورهای دنیا نسبت به رأی گیری الکترونیکی، توصیه می شود به منظور تقویت ضریب ضریب امنیتی و حفاظتی انتخابات پیش رو (ریاست جمهوری و شورای اسلامی شهر) و برای پیشگیری از هر گونه احتمال تخلف یا تقلب در انتخابات و از آنجا که بسترهای فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور در وضعیت مناسبی قرار ندارد تا قبل از راه اندازی شبکه ملی اطلاعات به طور کامل، انتخابات به صورت دستی انجام شود تا امکان نظارت کامل بر انتخابات توسط دستگاه های نظارتی به صورت دقیق فراهم آید.