ساخت گیربکس اتومات در ساپکو
تین‌نیوز| پنجمین نمایشگاه بین‌المللی قالب، ابزار و مواد اولیه که هر دو سال از سوی شرکت طراحی، مهندسی و تامین قطعات ایران‌خودرو (ساپکو) برگزار می‌شود بهانه‌ای بود تا با برخی مدیران ارشد این شرکت گفت‌وگویی داشته باشیم اما مدیران به‌طور معمول اهل مصاحبه نیستند و با خنده و بهانه‌هایی مانند «باشد برای وقت مناسب‌تر» خبرنگار را به خود وامی‌گذارند اما با همه اینها درنهایت یکی از مدیران، اهل گفت‌وگو بود و با حوصله به پرسش‌ها پاسخ داد.
جواد منوچهری، مدیر امور تامین قطعات بدنه ساپکو، درباره محصولات جدید ایران‌خودرو و سرمایه‌گذاری یکصد میلیون دلاری برای ساخت قالب‌های جدید به توضیحاتی پرداخت که در ادامه می‌خوانید.
سرمایه‌گذاری یکصد میلیون دلاری، هزینه سنگینی است، آیا قالب‌های جدید در آینده نیز قابل استفاده در مدل‌های دیگر خواهد بود؟
این قالب‌ها تنها برای خودروهای جدید خواهد بود اما در این نمایشگاه ساپکو از سازندگان ترک، چینی و آلمانی دعوت کرده بود تا از آنها برای تامین مواد اولیه قالب‌ها، فناوری و نیز ظرفیت و سرعت در کارها استفاده کند زیرا سرعت در ساخت قالب‌های جدید منجر به داخلی‌سازی محصولات و به دنبال آن اشتغالزایی بیشتر برای کشور خواهد شد که امیدواریم در ادامه بتوانیم هر چه زودتر خودروهای خود را تجاری کنیم.
به‌طور قطع یکی از دلایل حضور غرفه‌داران خارجی بازاریابی محصولات است آیا در این بستر می‌توان امیدوار بود تا دانش فنی و فناوری‌های روزآمد به بدنه این صنعت تزریق شود؟
برخی شرکت‌کنندگان برای عرضه محصولات جدید و نیز به تبع انتقال فناوری روز در نمایشگاه حضور دارند به‌طور نمونه یکی از شرکت‌های آلمانی حاضر در نمایشگاه قرار است انتقال فناوری ساخت قالب‌های پلاستیک را در اختیار «I. K. I. D» یکی از شرکت‌های قالب‌ساز ساپکو قرار دهد.
این شرکت یکی از بزرگترین شرکت‌های قالب‌های پرسی و پلاستیک است که در دو بخش فلزی و پلاستیک در حال فعالیت بوده و دانش فنی قالب‌سازی خود را از این شرکت آلمانی گرفته است. البته «I. K. I. D» ارتباط خوبی با شرکت ترک «جوش‌کنوز» دارد و نماینده این شرکت از ایران برای شرکت‌های خودروساز فورد و ب‌ام‌و و دیگر شرکت‌های خودروساز بین‌المللی قالب صادر می‌کند که حدود ۴ تا ۵ قالب زیرمجموعه ساپکو تا امروز برای این خودروسازهای بنام، قالب ساخته‌اند.
همچنین ساپکو در بخشی از قالب‌ها که ظرفیت‌های داخلی پاسخگوی آن نیست به این شرکت ترک سفارش قالب داده تا کارها زودتر انجام شود به‌طور نمونه برای پژو ۳۰۱ سفارش قالب داده‌ایم زیرا هدف این است که هرچه زودتر قالب‌ها آماده شده تا خودروهای داخلی تجاری شوند.
وظیفه ساپکو در تامین قالب‌های موردنیاز خود این گونه است که از ظرفیت داخل در تامین قالب‌های خود استفاده کند و آنچه از طریق تولیدات داخل قابل دسترس نبود از طریق شرکت‌های خارجی تامین شود زیرا هدف تجاری‌سازی محصولات است به گونه‌ای که اشتغالزایی را در کشور افزایش دهیم.
تاکید وزیر صنعت، معدن و تجارت در ساخت محصولات جدید هدف، داخلی‌سازی هرچه بیشتر این خودروهاست. آیا در بحث قالب نیز این هدف دنبال می‌شود؟
بله، تمام قالب‌هایی که در این نمایشگاه به وسیله شرکت‌های خارجی عرضه شده توان تولید داخل به لحاظ دانش و توانایی ساخت در کشور را دارد و تنها مشکل اجرایی کردن بومی‌سازی قالب‌ها و بالا بردن عمق ساخت داخل، سرمایه‌گذاری و نیز بحث ظرفیت‌سازی صنعت قالب کشور است.
برای نمونه میانگین زمانی برای ساخت یک قالب ۷ ماه است و به دلیل زمانبر بودن ساخت قالب‌ها برای تامین برخی قالب‌ها به ناچار باید از ظرفیت شرکت‌های خارجی استفاده کنیم و ساخت آنها را برای هرچه زودتر تجاری کردن خودروهای داخلی واگذار کنیم.
قیمت‌ها امروز مشخص است و قراردادها با شرکت پژو منعقد شده و با این شرایط موجود، قالب‌ها به شرکت‌های قالب‌ساز خارجی سفارش داده می‌شود و در صورت پذیرفتن شرایط و قیمت پیشنهادی، همکاری‌ها آغاز می‌شود و با این همکاری‌های بین‌المللی کارها زودتر انجام شده و هدف نهایی که تجاری کردن محصولات است دست‌یافتنی‌تر خواهد بود.
برای داخلی‌سازی تمام قالب‌ها چقدر زمان نیاز است؟
در شرکت ایران‌خودرو داخلی‌سازی پروژه‌های ۳۰۱، ۲۰۸ و ۲۰۰۸ در دست اجراست و در ماه‌های پایانی نیمه سال آینده باید بتوانیم ۳۰۱ را به‌طور کامل در بحث قالب‌ها داخلی کنیم. این امر بدین معناست که فرانسه به طرف ایرانی اجازه داده است تا کل بدنه را در داخل، داخلی‌سازی کند.
در این رابطه یک شرکت از اسپانیا متقاضی است تا ۵۰درصد از دو شرکت (جی پی‌ای و I. K. I. D) زیرمجموعه گروه صنعتی ایران‌خودرو را خریداری کند اما درخواست آنها درحال‌حاضر پذیرفته نشده است.
در ادامه چقدر زمان نیاز است تا با ساخت قالب‌های بومی، قطعات موردنیاز خودروها ساخته و داخلی‌سازی شود؟
این امر روند خود را دارد. ابتدا باید کار با قالب‌سازان نهایی و پذیرفته شده (تری‌آیت) و سپس باید نمونه‌های اولیه قطعات ساخته و روی خودروها نصب شود و به‌عنوان نمونه یک خودرو مونتاژ شود. اگر پذیرفته شد در یک روز ۳۰۰ تا ۴۰۰ دستگاه در خط تولید زده می‌شود در این مرحله اگر استانداردهای لازم وجود داشته باشد از سوی کارشناسان فرانسوی که در ایران حضور دارند، تاییده صادر می‌شود.
از آنجا که ساپکو پیشینه فعالیت زیادی با شرکت‌های خودروساز فرانسوی دارد و آنها همیشه در پروژه‌ها حضور داشته‌اند بنابراین کارشناسان ساپکو به تمام روند کیفی کار آگاه هستند و این در سرعت بخشیدن به کارها و دریافت هرچه سریع‌تر تاییده داخلی‌سازی خودرو ۳۰۱ از سوی فرانسوی‌ها کمک زیادی می‌کند.
اگر ظرفیت واحدهای تولید داخل پاسخگو نبوده و به زمان تعیین شده نزدیک شویم با مناقصه‌ای که برگزار می‌شود قیمت‌ها در آمده و در نهایت به یکی از شرکت‌های خارجی سفارش قالب داده می‌شود.
قرار است پژو ۲۰۰۸ در سال جاری ساخته شود که از خودروهای روز دنیا به شمار می‌رود، داخلی‌سازی قالب‌های آن چگونه انجام می‌شود؟
در دنیا برای خرید و فروش و ساخت و تولید خودرو محاسبه خاصی انجام می‌شود به این شکل که ابتدا سطح درآمد افراد محاسبه و مشخص می‌شود که چند درصد مردم قادر به خرید خودرو مورد نظر با قیمت تعیین شده هستند.
به‌طور نمونه ممکن است ۵۰درصد مردم ایران توان خرید خودروهایی با قیمت بین ۳۰ تا ۴۰میلیون را داشته باشند در نتیجه برنامه‌ریزی برای تیراژ بالای این خودروهاست و از ۴۰میلیون تومان به بالا درصدها کاهش می‌یابد به گونه‌ای که از یکصد میلیون به بالا افراد خاص با سطح درآمد خاص قادر باشند خودروی مورد نظر را خریداری کنند در نتیجه تیراژ آن کمتر خواهد بود.
برنامه ایران‌خودرو این است که در هر ۳ کلاس، خودروهایی داشته باشد تا بتواند تمام سطوح درآمدی کشور را پوشش دهد. تیراژ پژو ۲۰۰۸ که یک خودرو شاسی‌بلند است با توجه به توان خرید مردم آن مشخص می‌شود و سفارش قالب‌ها به تولیدکنندگان داخلی به ترتیبی که توضیح داده شد، انجام می‌شود.
با توجه به صحبت‌هایی که داشتید باید گفت هر چه قیمت بالاتر رود تیراژ پایین‌تر می‌آید در نتیجه ساخت قالب و به دنبال آن ساخت قطعات در داخل توجیه اقتصادی نخواهد داشت و به صرفه است تا از خارج تامین شود، درست است؟
ما سیکونس (نتیجه و دنباله) مونتاژ را به گونه‌ای که توضیح داده شد محاسبه می‌کنیم به‌طور نمونه برای سوزوکی تنها بخش‌هایی از آن داخلی‌سازی می‌شود زیرا تیراژ آن پایین است. هر خودرویی که وارد می‌شود لاستیک، چسب، پیچ، مهره و برخی از قطعات همان ابتدا در داخل تولید شده و از این لحاظ خودکفا می‌شویم و در ادامه اگر در تیراژهایی که آغاز می‌شود خودرو با تمام مشخصه‌ها مورد پذیرش مردم قرار گرفت، در ادامه تعمیق ساخت داخل به‌تدریج افزایش پیدا می‌کند.
بنابراین روند داخلی‌سازی بستگی به خرید بازار دارد و امروز که خودروهای کره‌ای و چینی در بازار زیاد شده باید در تیراژهای خود، میزان معامله‌ها برآورد شود سپس تیراژ تعیین و عمق ساخت آغاز شود زیرا در این برآوردها مشخص می‌شود تا چند درصد عمق ساخت داخل برای صنعت کشور صرفه اقتصادی خواهد داشت.
آیا امروز سفارش قالب‌ها برای خودروهای جدید داده شده است؟
بله، برای مدل ۳۰۱ سفارش قالب‌ها انجام شده و در مرحله مناقصه هستیم. با ارزیابی قیمت‌های پیشنهاد شده شرکت‌های سازنده تصمیم نهایی گرفته می‌شود. به‌طور نمونه بیشتر قالب‌های داخلی به وسیله شرکت آیکید در حال ساخت و تامین است.
گفته می‌شود بیشتر قالب‌های فلزی در داخل تولید و قالب‌های پلاستیکی از خارج تامین می‌شود. آیا این موضوع را تایید می‌کنید؟
نمی‌توان به‌طور دقیق این موضوع را بیان کرد اما هدف اصلی انتقال فناوری قالب‌های فلزی مانند گیربکس، حسگر، سیستم‌های محرک خودرو است. در نتیجه واردات برخی قطعات مانند بدنه صرفه اقتصادی ندارد در حالی که مواد اولیه در ایران وجود دارد و ورقه‌های مورد نیاز برای ساخت به وسیله فولاد مبارکه اصفهان تامین می‌شود، همچنین مهندسان آن نیز در داخل تربیت شده و کارگر به نسبت ارزان‌قیمت نیز در کشور مهیاست.
از این‌رو به صرفه است قطعات فلزی با درصد بالاتری داخلی‌سازی شود و باقی قالب‌ها که ساخت آنها توجیه اقتصادی ندارد برون‌سپاری شوند. از این‌رو به سرعت کار در حال انجام است.
وضعیت مدل ۲۰۷ چگونه است؟
در حال تولید هستیم و به بازار نیز عرضه می‌شود اما از آنجا که تیراژ آن پایین است تعداد این مدل از پژو در بازار داخل محدود است به‌طور نمونه در هفته آخر شهریور ۱۰۰ دستگاه در روز تولید می‌شد و در بحث ساخت قالب‌های این خودرو نیز برخی قطعات ازجمله قالب سپر از چین وارد شده و در داخل ساخته می‌شود که البته درنظر است به‌تدریج با تیراژ بالاتر، قالب‌های ۲۰۷ نیز داخلی‌سازی شوند.
سخن دیگر...
یکی از موضوع‌های مهم امروز کشور نیاز صنعت خودرو به گیربکس‌های اتوماتیک است و در این مسئله هنوز صنعت خودرو موفقیتی نداشته است. به‌طور محدود ایران‌خودرو از گیربکس‌های اتومات استفاده می‌کند اما اینکه دو شرکت خودروساز بزرگ کشور بتوانند یک‌میلیون و ۵۰۰هزار گیربکس را برای خودروهای خود تامین کنند، هنوز موفق نشده‌ایم.
باید به مسیری برویم که این نوع گیربکس‌ها را در داخل طراحی کرده و بسازیم زیرا نیاز بازار داخل به شمار می‌رود. گیربکس‌هایی که در کشور داخلی‌سازی شده‌اند اتومات نیستند و اینکه بتوانیم توان طراحی و تولید گیربکس‌های اتوماتیک را در کشور فراهم کنیم گام بزرگی در صنعت خودرو و قطعه‌سازی کشور برداشته‌ایم.
دنیا امروز به سمت خودروهای توربو رفته و نخستین تجربه ما در این زمینه خودرو دنا است. سیستم‌های فرمان برقی نیز از دیگر چالش‌های صنعت خودرو به‌شمار می‌رود که ایران‌خودرو در این زمینه در حال پژوهش است.
آیا ساپکو وارد ساخت گیربکس‌های اتومات شده است؟
بله، گیربکس‌های اتومات در این شرکت در مرحله طراحی است به این صورت که گیربکس‌ها از خارج وارد و برای خودرو موردنظر بنچ‌مارک می‌شود. به‌طور نمونه موتور ای‌اف۷ به وسیله آلمانی‌ها طراحی شده و در ایران در حال ساخت هستیم.