چرا ماشین های ایرانی اینقدر بی کیفیت هستند؟

به گزارش تین نیوز ، صنعت خودروسازی سال هاست که وارد مرحله تازه ای شده و اگر از مسئولان ذی ربط پرسیده شود اوضاع بازار خودرو چگونه است پاسخ می دهند همه چیز تحت کنترل است و تحریم ها هیچ اثری روی این صنعت نداشته؛ اما آیا واقعا چنین است؟ به نظر نمی رسد حال کیفی محصولات تولید داخل چندان خوب باشد!

چرایی تولید ماشین های بی کیفیت ایرانی

یکی از مهم ترین مسائل حال حاضر برای شرکت هایی نظیر ایران خودرو و سایپا، کیفیت و کمیت است و آنچه حتی از تیراژ بالای خودرو مهم تر به نظر می رسد، کیفیت تولیدات است. از زمانی که کشورمان اسیر تحریم های آمریکا و دولت های اروپایی شده، از مقامات بالارده جمهوری اسلامی عباراتی نظیر «تحریم ها بی اثر هستند» یا «تحریم ها صنایع مختلف را قدرتمند می کنند» شنیده می شود.

بیان عبارات مثبت بالا به نوعی وظیفه تمام مسئولان و مقامات کشور است و اگر این جملات را نگویند کار خود را به درستی انجام نداده اند! اما آیا این موضوع حقیقت دارد؟ یکی از مهم ترین صنایعی که با تحریم های سنگین آمریکا ضربه خورد، صنعت خودرو بود. خروج شرکت های خارجی از کشور و نیمه ماندن همکاری های بین شرکت های خودروساز تأثیر منفی روی بازار خودرو گذاشته است.

کمبود قطعات و دانش فنی طراحی و ساخت محصولات با کیفیت همزمان با اعمال تحریم ها از کشور چالش های بسیاری برای صنعت خودرو به وجود آورد. سوال مهم این است که تحریم ها دقیقاً چه تأثیری روی صنعت خودرو گذاشته است؟

بیشتر بخوانید؛

نباید خودرویی تولید کنیم که آلت قتاله باشد

٢ میلیون راننده پرخطر داریم/ سازمان استاندارد در تشخیص خودروهای بی کیفیت کوتاهی می کند

تأثیر تحریم ها روی صنعت خودرو

نخستین مشکل و چالش عمده برای صنعت خودروسازی ایران همزمان با اعمال تحریم ها، نداشتن نقدینگی و عدم انتقال پول و در پی آن کمبود قطعات و متریال بود. ضربه ای که ایران از تحریم ها خورد به قدری شدید و سنگین بود که بسیاری از چینی های قدرتمند بازار، ایران را ترک کردند.

دو خودروساز مهم ایرانی، ایران خودرو و سایپا طی سال های تحریم به هر قیمتی که شده سعی کردند مبحث تولید را ادامه دهند و مسئولان وزارت صمت و سایر نهادهای وابسته پیشرفت های آنها را به عنوان دستاورد تحریم مطرح کردند. در واقع عده ای معتقدند که تحریم ها نه تنها محدودیت ایجاد نکرده، بلکه باعث رشد و توسعه صنعت خودروسازی شده است.

علت ایرادهای فنی خودروهای تولید داخل چیست؟

در این قسمت قرار است مثالی بزنیم در خصوص کیفیت تولیدات برخی شرکت های خودروساز داخلی. در یکی از کارخانه های خودرویی روند کنترل کیفیت مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج به این صورت بوده که رویکرد جدید این خودروساز باعث شده کیفیت به طور کلی بهبود یابد، ولی یک مشکل مهم دیگر وجود دارد.

در سالن های ارزیابی و کنترل کیفیت یک درصد محصولات ورود پیدا می کنند و از این تعداد طبق آماری که به دستمان رسیده ۲.۷ ایراد در محصولات وجود دارد. این آمار در حالی است که متوسط تعداد ایراد در تمامی کارخانه های جهانی ۱.۵ است و ما تقریبا دو برابر ایراد در تولیدات داریم که آمار بالایی است.

علاوه بر این ایرادهای مختلف تقسیم به سه دسته ایراد در قطعات، ایراد در مهندسی و ایراد فرآیند مونتاژ می شود. در نمودار زیر می توان سهم قطعات در ایرادات این خودروساز را مشاهده کرد. به طور کلی مشکلات و ایرادهایی که در بخش مهندسی و تولید وجود دارد را می توان با روش هایی کاهش داد، اما ایراد در قطعات مشکل ریشه ای تری است که حکایت از بروز مشکل در زنجیره تأمین دارد.

تحریم ها چه تأثیری در کیفیت قطعات دارند؟

برای این که خودرو تولید شود نیاز به تولید و واردات قطعات داریم. مسئله مهم در تولید قطعات، تأمین متریال و مواد اولیه با کیفیت است و سپس واردات برخی قطعات خاص مطرح می شود که نیاز به داخلی سازی و امکان انتقال دانش و فناوری دارد. متاسفانه طی سالیان اخیر تحریم ها تأثیر منفی روی تأمین متریال گذاشته است و باعث شده نتوان قطعات مرغوب وارد کشور کرد.

مثلا فرض کنید فلان شرکت داخلی تا همین چند سال پیش برای تولید محصول خود از قطعه سازان اروپایی کمک می گرفته، ولی حالا همزمان با اعمال تحریم ها مجبور است با تأمین کنندگان چینی که قطعات بی کیفیت تولید می کنند همکاری کند. علاوه بر این ها واردات هم با مشکلات جدی مواجه شده و بازار جهانی خودروسازان ایرانی را به رسمیت نمی شناسند و عملا تنها دوست فرضی ما، چین است.

زنجیره تأمین قطعات و یک مسئله مهم

یکی از عجیب ترین اتفاقاتی که در حال حاضر در حال رخ دادن است، تولید خودرو با قطعاتی است که عموما آن قطعات را زیرمجموعه های همان خودروساز می سازند. برای مثال شرکت ایران خودرو و سایپا از قطعاتی استفاده می کنند که زیرمجموعه های خودشان تولید کرده اند. چنین اقدامی می تواند منجر به بی کیفیتی خودروها شود.

به گفته یکی از کارشناسان:

ما سعی می کنیم تأمین کننده ای که قطعه اش دچار مشکل است را وادار به بهبود کیفیت کنیم یا قطعه ساز دیگری را در آن بخش برای ایجاد رقابت و بهبود کیفیت اضافه کنیم.

به هر حال طبیعی است که کیفیت تولیدات پایین باشد، چرا که خودروساز خودش اقدام به تولید قطعات می کند. مسئله مهم دیگر این که چرا سازمان بازرسی کیفیت و استاندارد ایران باید به خودروسازی که محصولاتش در هر ۵۰ کیلومتر ۲.۷ ایراد دارد مجوز دهد؟ سوال اینجاست که آیا تحریم ها هیچ آسیبی به محصولات داخلی نزده است؟

مبحث داخلی سازی در صنعت قطعه سازی و خودروسازی امری مفید و سودمند است، اما به شرطی که کیفیت آن قطعات به اندازه کیفیت نمونه های مشابه خارجی باشد و خروجی کار خوب باشد. با مشاهده ماشین های بی کیفیت ایرانی، به نظر می رسد عباراتی نظیر «تحریم ها بی اثر است» و نظیر این ها از سوی مسئولان شعاری بیش نیست.