سنگ‌اندازی آمریکا برای توسعه بندر چابهار

مقامات هندی می‌گویند: تولید کنندگان غربی از تامین تجهیزات برای یک بندر ایرانی که قرار است هند در توسعه آن مشارکت کند به دلیل نگرانی‌ها از وضع مجدد تحریم‌های آمریکا علیه تهران فاصله گرفته و به بلند پروازی‌های استراتژیک دهلی نو در منطقه لطمه زده است.

به گزارش ایسنا، بندر چابهار که در خلیج عمان و در امتداد تنگه هرمز واقع شده است، در امیدهای هند برای گشایش یک کریدور حمل‌ونقل به آسیای مرکزی و افغانستان و دور زدن پاکستان، نقش محوری است.

هند پس از لغو تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران، 500 میلیون دلار برای تسریع توسعه این بندر متعد شد اما شرکت‌های دولتی هندی که کار توسعه چابهار را برعهده دارند، هنوز یک مناقصه برای تامین تجهیزاتی مانند جرثقیل‌ها و لیفتراک‌ها اعطا نکرده‌اند.

دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا در تبلیغات انتخاباتی خود از توافق هسته‌ای با ایران انتقاد کرده و از زمانی که در ژانویه قدرت را به دست گرفته است، ایران را متهم کرده تهدیدی برای سایر کشورهای خاورمیانه است.

دو مقام هندی در گفت و گوی جداگانه به رویترز اظهار کردند: گروه مهندسی سوئیسی لیبهر و کانکرینز و کارگوتک فنلاند به شرکت "ایندیا پورتس گلوبال که این بندر دریای عمیق را می‌سازد، اعلام کرده‌اند به دلیل این‌ که بانک‌هایشان به دلیل ابهام نسبت به سیاست آمریکا آماده نیستند مبادلات مربوط به ایران را تسهیل کنند، قادر به دادن پیشنهاد در مناقصه نیستند.

این شرکت‌ها بازار تجهیزات سفارشی برای ساخت اسکله‌ها و پایانه‌های کانتینری را در دست دارند.

یک مقام هندی اظهار کرد: نخستین مناقصه در سپتامبر برگزار شد، اما به دلیل نگرانی از تجدید تحریم‌ها، تقاضاهای معدودی را جلب کرد. این نگرانی از ژانویه تشدید شده است.

یک مقام هندی که مایل نبود نامش فاش شود، به رویترز گفت: اکنون وضعیت به گونه‌ای است که ما دنبال تامین کنندگان می‌دویم.

یک سخنگوی کانکرینز حاضر نشد در این باره اظهارنظر کند و تنها تایید کرد که این شرکت در پروژه حضور ندارد. شرکت‌های کارگو تک و لیبهر نیز در این باره اظهارنظر نکردند.

بعضی از مناقصه‌ها از سپتامبر سه بار برگزار شدند زیرا نتوانستند پیشنهاد دهنده‌ای را جذب کنند. تنها یک شرکت چینی از آن زمان برای تامین بعضی از تجهیزات پا پیش گذاشته است.

ترامپ توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی را بدترین توافقی که تاکنون مذاکره شده، خوانده است. ابهام پیرامون سیاست آمریکا باعث تاخیرهای طولانی در قراردادهایی شده که ایران با شرکت‌های بین‌المللی برای توسعه میادین نفتی خود و خرید هواپیما برای شرکت‌های هواپیمایی داشته است.

لغو تحریم‌های سازمان ملل و اتحادیه اروپا در سال 2016 تا حدودی دسترسی ایران به سیستم مالی بین المللی را که برای تجارت حیاتی است، فراهم کرد، اما بانک‌های بین‌المللی که در آمریکا حضور دارند، به دلیل نگرانی از نقض تحریم‌های یک جانبه واشنگتن که همچنان به قوت خود باقی هستند، تمایلی برای تسهیل توافق‌های ایران نشان نمی‌دهند.

به گفته سفیر هند در ایران، پروسه تامین تجهیزات برای بندر چابهار در جریان بوده و ساخت بعضی از جرثقیل‌های سفارشی حداکثر 20 ماه به طول می‌انجامد. وضعیت بانکی نیز به آهستگی رو به بهبود است.

وی در ایمیلی به رویترز گفت: مناقصه‌ها به دلایل مختلف از جمله عدم رعایت خصوصیات فنی مجددا برگزار شده‌اند و کانال‌های بانکی در ماه‌های اخیر تا حدودی بهبود پیدا کرده‌اند.

هند بیش از یک دهه به دنبال توسعه بندر چابهار به عنوان قطبی برای لینک‌های تجاری خود به کشورهای سرشار از منابع آسیای مرکزی و افغانستان بوده است. دسترسی به این کشورها به دلیل روابط تیره هند با پاکستان، در حال حاضر پیچیده شده است.

تاخیرهای اداره، مذاکرات دشوار با ایران و ریسک برانگیختن ناخشنودگی واشنگتن به معنای این بوده که تاکنون پیشرفت اندکی در کار توسعه این بندر وجود داشته است. اما نارندرا مودی، نخست وزیر هند تحت تاثیر توسعه بندر گوادار پاکستان از سوی چین که در فاصله حدود 100 کیلومتری چابهار قرار دارد، برنامه‌های سرمایه‌گذاری عظیمی حول چابهار رونمایی کرده و پیشنهاد کمک برای ساخت خطوط راه آهن، جاده‌ها و کارخانه‌های تولید کود که به 15 میلیارد دلار بالغ می‌شود را عرضه کرده است.

تاکنون یک خط اعتباری 150 میلیون دلاری که هند می‌خواهد برای توسعه چابهار برای ایران گسترش دهد فعال نشده، زیرا ایران سهم کاری خود را انجام نداده است.

به گفته یک مقام دولتی هند، ایران‌ها این وام را دریافت نکردند، زیرا به دلیل عدم وجود مشارکت کننده یا مشکلات بانکی مناقصه‌ها را اعطا نکرده اند.

با اینهمه سفیر هند اظهار کرده است: ایران اعلام کرده که پیشنهادها برای استفاده از این خط اعتبار را ارسال خواهد کرد.

مینا سینگ روی، مدیر مرکز آسیای مرکزی در موسسه تحلیل‌ها و مطالعات دفاعی در دهلی نو می‌گوید افزایش تنش‌ها میان واشنگتن و تهران، بر پروژه توسعه بندر چابهار تاثیر خواهد گذاشت.