صیادان مسلح در آب‌های ایران
صید شبانه عراقی‌ها
دانش‌مهر در گفت‌وگو با ایلنا با گله از شرایط موجود گفته: نزدیک به دو هزار شناور عراقی با صید در صیدگاه‌های خوزستان منابع آبی ایران را با تهدیدی جدی روبه‌رو خواهد کرد. این در حالی است که تعداد شناورهای خوزستانی در این صیدگاه‌ها به ۵۰۰ دستگاه هم نمی‌رسد. باید به این نکته نیز اشاره کنیم که صیادان عراقی حتی هنگام شب هم صید خود را متوقف نمی‌کنند.
این مقام مسئول با اشاره به وضعیت معیشتی صیادان خوزستانی گفت: صیادان خوزستانی وضعیت درآمدی مناسبی ندارند، به همین دلیل ورود دولت برای جلوگیری از فعالیت صیادان عراقی امری جدی محسوب می‌شود.
دانش‌مهر همچنین با انتقاد از عملکرد یگان حفاظت دریایی گفت: یگان حفاظت دریایی در بررسی و کنترل صیدگاه‌ها عملکرد قابل قبولی ندارد زیرا اغلب آنها سال‌های پایانی خدمت خود را می‌گذرانند و حتی سوختی ندارند که بتوانند به مناطق دریایی سرکشی کنند.
سازمان متولی صیادی در عراق وجود ندارد
غلامرضا دهقانی، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صیادی خوزستان با تأیید این موضوع به «شرق» می‌گوید: چند بار استانداری خوزستان با استانداری بصره نشست برگزار کرد، اما آنها عنوان کردند سازمانی به‌عنوان متولی شناورها در عراق وجود ندارد. این شناورها حتی با توجه به اینکه صیدگاه‌ها در خوزستان بسیار معدود است، با روش‌های بسیار مخرب و بدون قید و بند به قانون و پروتکل، وارد صیدگاه‌ها شده و به کار خود می‌پردازند. نظارتی هم از سوی کشور همسایه در این زمینه صورت نمی‌گیرد.
دهقانی با اشاره به اینکه صید بی‌رویه عراقی‌ها به زیستگاههای آبی ما آسیب می‌زند، ادامه می‌دهد: این روند فقط مختص به اروندرود نیست و در صیدگاه‌های خورموسی و ابوسیف هم مشاهده می‌شود. این در حالی است که این مناطق کاملا قلمروی آبی ایران است.
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صیادی خوزستان با اشاره به اینکه صیدگاه عراق به نام خورعبدالله بسیار کوچک است، تصریح می‌کند: محدوده آبی عراقی‌ها حدودا یک‌پنجم صیدگاه‌ها و زیستگاههای خوزستان و یک‌دهم این مناطق در بوشهر است. به همین دلیل آنها پا را از محدوده خود فراتر گذاشته و به صیدگاه‌ها و زیستگاههای خوزستان ورود می‌کنند.
به گفته او، صیادان عراقی به‌صورت غیرقانونی وارد صیدگاه‌های ایران می‌شوند، علاوه بر اینکه چون نظارتی از کشور همسایه صورت نمی‌گیرد، هم نوع شناورها هم نوع ادواتی که به کار می‌گیرند، ادوات نامناسب و مخربی است.
او ادامه می‌دهد: تدابیری که برای حفظ منابع آبزی اتخاذ می‌کنیم، اکنون مورد انتقاد صیادان ایرانی قرار گرفته است. این امر سبب شده صیادان ایرانی شاکی باشند که ما محروم می‌شویم و عراقی‌ها به راحتی در آب‌ها صید می‌کنند و به منابع آسیب می‌زنند. این البته محدود به موضوع صید نیست و امنیت را هم دچار مشکل می‌کند. به همین خاطر سال به سال آمار صید خوزستان کاهش می‌یابد.
شناورهای عراقی مهارناپذیرند
دهقانی در پاسخ به این پرسش که آیا برخوردی از سوی مسئولان در این زمینه صورت می‌گیرد یا خیر، می‌گوید: برخورد صورت می‌گیرد اما به‌راحتی نمی‌توان جلوی این تعداد بالا را گرفت، زیرا عراقی‌ها با مشکل معیشت مواجه‌اند و باز هم به آب‌های ایران ورود می‌کنند.
او با بیان اینکه شناورهای عراقی مهارناپذیرند، ادامه می‌دهد: یگان دریابانی ایران و همچنین سپاه در منطقه حضور مقتدری دارد، اما تعداد شناورهای عراقی بالاست و هرچقدر برخورد کنند، از آنجا که عراقی‌ها از نظر معیشتی مشکل دارند، باز هم وارد آب‌های ما می‌شوند.
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های صیادی خوزستان تأکید می‌کند این اقدام عراقی‌ها، امنیت آبراه بین‌المللی اروند را هم دچار مشکل کرده و تردد شناورهای تجاری را هم به خطر می‌اندازد.
درگیری مسلحانه در اروندکنار
دهقانی در بیان علت این رخداد تصریح می‌کند: عرض رودخانه کم است (حدود ٢٠٠ متر). اگر شناورهای عراقی در آب تور پهن کنند، کل مسیر را می‌گیرند و شناور دیگری نمی‌تواند از آن منطقه عبور کند. از آنجا که برخی از عراقی‌های یاغی، مسلح در آب‌ها حضور پیدا می‌کنند، وقتی شناورهای تجاری از کنار آنها رد شده و به تور آنها برخورد می‌کنند، درگیری رخ داده و برخورد مسلحانه صورت می‌گیرد. او البته تأکید می‌کند: چند سال قبل، حتی کشته هم داشتیم، اما در سنوات اخیر با وجود درگیری فیزیکی، کشته نداشتیم، اما همچنان برخی از شناورهای عراقی مسلح وارد می‌شوند و آبراه را می‌بندند. این مقام مسئول با اشاره به ایجاد رقابت منفی بین شناورهای ایرانی، ادامه می‌دهد: آنها به این جریان منتقد هستند و می‌گویند ما در فصل ممنوعیت از صید محروم می‌شویم، اما کشور همسایه رعایت نمی‌کند و ما میدان را خالی می‌کنیم. با توجه به اینکه سبد درآمدی صیادان ما تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، حتی جذابیت صیادی در خوزستان به‌عنوان صیادی‌ترین استان کشور هم از بین می‌رود.
استفاده هرروزه از روش‌های مخرب ازسوی عراقی‌ها
یعقوب دَوَجی، مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های صیادی ایران، نیز در گفت‌وگو با «شرق» با اشاره به صیدگاه اروندکنار می‌گوید: صیدگاه اروندکنار بین ایران و عراق مشترک است. ازآنجا‌که ضوابط شیلات ایران به مراتب از ضوابط شیلات عراق بالاتر است، صیادان ایرانی در زمان تخم‌ریزی شرایط را رعایت می‌کنند و به دریا نمی‌روند؛ اما طرف مقابل این ضوابط را رعایت نمی‌کند و همین امر موجب نگرانی صیادان ایرانی شده است.
او می‌افزاید: صیادان عراقی از روش‌های مخربی مانند روش تِرال استفاده می‌کنند که برای ذخایر آبی ایجاد مشکل می‌کند. این مقام مسئول با اشاره به اینکه عرض اروندکنار کم است، می‌گوید: با اینکه بین ایران و عراق در اروندکنار، مرزبندی وجود دارد؛ اما به واسطه فاصله اندک، صیادان دو طرف همدیگر را می‌بینند. صیادان ایران شاهد هستند که در این وضعیت ایران ضوابط را رعایت می‌کند؛ اما عراقی‌ها نه. این اتفاق همیشه موجب نگرانی صیادان طرف ایرانی بوده است.
٢ کشور مشکل را قاطعانه حل کنند
دوجی با تأکید بر اینکه دستگاه حاکمیتی باید وارد عمل شود، می‌افزاید: البته دستگاه حاکمیتی بارها در این زمینه ورود کرده و جلساتی را با کشور همسایه برگزار کرده است.
در واقع گفت‌وگوهای زیادی صورت گرفته؛ اما صیادان عراقی آن‌طور که باید رعایت نمی‌کنند. این در حالی است که دو دولت باید قاطعانه این مشکل را حل کنند؛ اما با وجود پذیرش مقام‌های عراقی، نظارت کافی از سوی آنها انجام نمی‌گیرد.
او ادامه می‌دهد: در زمان‌های ممنوعه، صیادان صید را تعطیل می‌کنند تا بازسازی ذخایر داشته باشیم؛ اما طرف مقابل در روز روشن به این نکته بی‌توجهی می‌کند و در فصول ممنوعه هم به صید می‌پردازد.
سیستم نظارتی در عراق اگر قوی‌تر عمل کند، می‌تواند با این پدیده مقابله کند. آنها باید روی فرهنگ‌سازی این موضوع در عراق کار کنند تا صیادان عراقی از روش‌های مخرب استفاده نکرده و استانداردهای صید را رعایت کنند.
او با اشاره به انتقاد معاون صید و ماهیگیری اداره کل شیلات خوزستان به نبود نظارت کافی از سوی یگان حفاظت دریایی، می‌گوید: آمار کشفیات و برخورد گشت‌های دریایی زیاد است. اکنون گشت‌های حفاظت منابع، شهدا و مجروحان زیادی دارند. این‌طور نیست که از منابع محافظت نکنند. ما نمی‌توانیم زحمات آنها را نادیده بگیریم.
