بنادر بهشتی و کلانتری منطقه ویژه اقتصادی میشوند
سفر رییس جمهور ایران به هندوستان تاثیرات قابل اشاره ای را بر رونق بندر چابهار با اجرایی شدن موافقتنامه سه جانبه ایران، هند و افغانستان تحت عنوان "موافقتنامه چابهار" خواهد داشت.
سفر رییس جمهور ایران به هندوستان تاثیرات قابل اشاره ای را بر رونق بندر چابهار با اجرایی شدن موافقتنامه سه جانبه ایران، هند و افغانستان تحت عنوان "موافقتنامه چابهار" خواهد داشت.
به گزارش تین‌نیوز به نقل از سازمان بنادر و دریانوردی، سفر رییس جمهور کشورمان به هندوستان و امضا ۱۵ سند همکاری بین مقامات عالی دو کشور آغازی برای گسترش مناسبات تجاری، خصوصا موضوعات مرتبط با حوزه حمل و نقل دریایی بود چرا که فراهم شدن پیش نیازها، امکانات و زیرساخت های داخلی و نیز ساده سازی فرآیندهای و رویه های حمل و نقل کالا موجبات تسهیل تبادل و جابه جایی کالا و مسافر از دالان ترانزیتی چابهار را که از اهداف اصلی موافقتنامه است به وجود می آورد.
ثبات تجارت دریایی در اقیانوس هند، دریای عمان، افغانستان و کشورهای CIS
بی شک در شرایط فعلی یکی از اقدامات به موقع دولت، تصویب و امضای موافقتنامه بین سه کشور ایران، هند و افغانستان (موافقتنامه چابهار) موسوم به موافقتنامه چابهار بوده است. امضای موافقتنامه مشترک و اتکای کشورها بر توان جغرافیایی، اقتصادی و مالی طرفین و بهره گیری از ظرفیت ها و توانمندی های یکدیگر باعث ایجاد ثبات تجارت دریایی در حوزه دریای عمان، اقیانوس هند، افغانستان و کشورهای CIS (اتحادیه کشورهای مستقل یا کشورهای مستقل مشترک‌المنافع که شامل برخی از جمهوری‌های مستقل اتحاد جماهیر شوروی سابق است) خواهد شد.
با توجه به حجم قابل توجه تبادلات مستقیم کالا از بنادر مبدا به مقصد چابهار، تنها بندر اقیانوسی کشور و پیش بینی های کارشناسی از افزایش روند ورود کشتی ها، ضرورت انجام سفر و توجه به اهمیت و استفاده از فرصت پیش آمده را دو چندان می‌کند تا عملا با بهره گیری از ظرفیت ایجاد شده در بندر شهید بهشتی چابهار، زیرساخت و سرمایه گذاری در حوزه های راه آهن و جاده را نیز توجیه پذیر کند.
بنابراین به منظور تکمیل این تلاش ها و به جهت استفاده از فرصت‌های پیش آمده ضروری است با وضع برخی قوانین و انجام اقدامات لازم، بستر مناسبی برای کاهش هزینه و زمان حمل کالا از مبدا تا مقصد را فراهم کرد.
ضرورت همراهی دولت و مجلس برای تسهیل توافقنامه چابهار
در این راستا طی یک سال اخیر با بررسی های صورت گرفته سه عامل اصلی به عنوان محرکی برای جذب بیشتر کالا، کاهش هزینه و افزایش ترافیک کشتی از طرف سازمان بنادر و دریانوردی شناسایی و پیگیری شده است که تحقق آن تمام اهداف سفر ریاست جمهوری را محقق و جهشی در تبادلات این سه کشور از طریق دالان ترانزیتی ایجاد خواهد کرد. بنابراین ضروری است که این سه مورد بدون هرگونه اتلاف وقت مورد تصویب دولت و همراهی مجلس شورای اسلامی به عنوان مکمل توافقنامه های منعقد شده واقع شود.
جذابیت بیشتر مناطق ویژه اقتصادی برای صاحبان کالا و سرمایه
با توجه به اینکه هزینه های ثابت و متغیر سرمایه گذاری در مناطق ویژه اقتصادی بندری نسبت به بنادر عادی به مراتب کمتر و سرمایه گذاری در مناطق ویژه بندری جذابیت بیشتری برای صاحبان کالا و سرمایه گذاران دارد، بنابراین در صورت ثابت بودن سایر شرایط هیچ یک از سرمایه گذاران بخش خصوصی، بنادر عادی و فاقد جذابیت های منطقه ویژه را جهت سرمایه گذاری انتخاب نخواهند کرد.
از طرفی هندی ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند، به طوری که از شرایط سرمایه گذاری هندی ها در بندر چابهار "تبدیل بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری به منطقه ویژه اقتصادی" عنوان شده و از بندهای قرارداد فیمابین، الزام جمهوری اسلامی ایران به فراهم کردن بستری مناسب جهت تبدیل بنادر مذکور به منطقه ویژه اقتصادی جهت اجرایی شدن این قرارداد است.
یکی دیگر از دلایلی که اهمیت تبدیل بنادر مذکور به منطقه ویژه اقتصادی را دو چندان می‌کند قوانین حاکم بر مناطق آزاد و ویژه اقتصادی به منظور حمایت از بخش خصوصی جهت سرمایه گذاری در بندر چابهار است که به موجب این قوانین سرمایه گذاری در مناطق ویژه همانند مناطق عادی مورد حمایت صندوق توسعه ملی قرار می گیرد و می توان از ظرفیت های صندوق توسعه ملی جهت توسعه بندر نیز استفاده کرد.
مناطق کمتر توسعه یافته در مسیر جریان بار و کالا قرار می گیرند
یکی از پیش نیازهای ایجاد کارخانه های فرآوری کالا در مناطق کمتر توسعه یافته، قراردادن این مناطق در مسیر جریان بار و کالا است که تخفیف ۳۰ درصدی سود بازرگانی موجب تشویق صاحبان کالا به بهره‌گیری از بندر چابهار جهت واردات کالاهای اساسی، ساخت کارخانجات تولیدی برای ایجاد ارزش افزوده کالاهای وارداتی، انجام صادرات مجدد کالا، کاهش هزینه های حمل و نقل جاده ای، رقابتی کردن کالاهای صادراتی با تامین بار کامیون در مسیر برگشت و حذف هزینه های یکسر بار ناوگان زمینی خواهد شد.
ترافیک کالا در این مناطق موجب توزیع مناسب بار در شریان های زمینی حمل و نقل و استفاده مطلوب از زیرساخت های جاده‌ای و کاهش ترافیک‌های غیرضروری در جاده های مواصلاتی به این استان و استان‌های همجوار می شود.
سهم ۲۰ درصدی بندر چابهار از واردات کالاهای اساسی کشور
با توجه به اینکه سالانه حدود ۱,۵ میلیون تن انواع کالاهای اساسی از طریق سایر بنادر جنوبی کشور تخلیه و به استان های شرق و جنوب شرقی کشور (استان های سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد و خراسان جنوبی) حمل می شود، تخصیص سهم ۲۰ درصدی واردات کالاهای اساسی کشور از طریق بندر چابهار می تواند علاوه بر رونق بندر چابهار و کاهش مسافت های دریایی و جاده ای (کاهش تقریبی ۱۴۰۰ مایل دریایی ۳۰۰۰ کیلومتر جاده ای) منجر به کاهش هزینه ها و قیمت تمام شده کالا نیز خواهد شد که به طور حتم این کاهش هزینه در قیمت تمام شده حمل کالاهای مذکور، موجب صرفه جویی در هزینه های پرداختی دولت در قالب یارانه به این نوع کالاها می شود.
بنابراین به نظر می رسد با تحقق موارد عنوان شده فوق که مبتنی بر تحلیل علمی است سفر رییس جمهور ایران موجب جهشی در تبادلات تجاری این سه کشور از طریق دالان ترانزیتی چابهار خواهد شد و افزایش پایداری در ترافیک بار و کالا، ارتقای سهم تجارت دریایی کشور و به تبع آن توسعه استان و استان های همجوار در بهره مندی از اقتصاد دریا محور را موجب می شود به نحوی که چالش های ناشی از توقعات کار و اشتغال با نگرش به فعالیت های بندری و منطقه آزاد را مرتفع کرده و بهره وری موثر در استفاده از ظرفیت 8.5 میلیون تنی بزرگترین بندر اقیانوسی کشور را دست یافتنی خواهد کرد.
