بندر آستارا قطب صادرات پتروشیمی ایران می‌شود

مدیر مرکز خدمات بندری و دریایی کاوه گیلان گفت: از آغاز فعالیت رسمی بندر آستارا ۱۷۱ هزار و ۵۷۰ تن کالا منتهی به بهمن ماه امسال در این بندر تخلیه و بارگیری شده است.
 
به گزارش تین نیوز ، این شهرستان مرزی با مساحت 344 کیلومتر مربع در شمال غرب استان گیلان واقع و در مسیر راه اصلی رشت به اردبیل قرار گرفته و تنها مرز زمینی استان گیلان با جمهوری آذربایجان است.
 
این شهرستان موقعیت ممتازی نسبت به شهرستان های هم‌تراز خود دارد وجود نقطه صفر مرزی با جمهوری آذربایجان و همچنین دارا بودن مرز آبی و خاکی با این کشور از جمله برتری های این شهرستان است.
 
آستارا به سبب واقع شدن در گلوگاه حیاتی دریای خزر و همچنین نزدیکی به مرکز کشور و قرار داشتن در نقطه مرزی ایران با جمهوری آذربایجان، همسایگی با چهار کشور تازه استقلال یافته شوروی سابق، نزدیک ترین مرز دریایی با صنایع شمال و شمال غربی ایران، نزدیک ترین مسیر ارتباطی دریای غرب کشور نظیر تبریز و اردبیل و اتصال به کشور ترکیه و همچنین برخورداری از مرز ایمن و بدون تنش در 80 سال گذشته نشان از برجستگی‌های ممتاز شهرستان مرزی بندر آستارا است.
 
از حدود 80 سال پیش شهر بندری آستارا تنها نام بندر را یدک می‌کشید و تردد کشتی‌های تجاری در آن به یکی از آرزوهای دیرینه مردم این شهرستان مبدل شده بود، اما با همت مسئولان نظام مقدس جمهوری اسلامی اسکله بندر آستارا در بیستم فروردین ماه 1392 با حضور مسئولان عالی کشور به صورت رسمی افتتاح شد.
 
مرکز خدمات دریایی و بندری کاوه در سال 1340 در خرمشهر تأسیس شده و هم‌اکنون در اغلب بنادر کشور از جمله بندر شهید رجایی، بندر امام خمینی (ره)، بندرانزلی، بندر خرمشهر، منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان، بندر آستارا و سایر بنادر واقع در کریدور شمال و جنوب از جمله منطقه آزاد جبل‌علی (دبی) و بندر آستراخان(روسیه) فعالیت دارد.
 
برای بررسی وضعیت کنونی بندر تجاری آستارا از بدو افتتاح تاکنون با فردین پورآزاد  مدیر مرکز خدمات بندری و دریایی کاوه گیلان گفت‌وگوی تفصیلی انجام دادیم که در زیر می‌خوانید:
 
در مورد چگونگی آغاز فعالیت بندر تجاری آستارا بگویید؟
در 20 ماه فعالیت این بندر علاوه بر انجام تخلیه و بارگیری کشتی با تناژ بالغ بر 150 هزار تن تاکنون بالغ بر 80 هزار تن کالای صادراتی شامل مشتقات پتروشیمی، سیمان، کاشی، سرامیک، مصنوعات فلزی و غیره از این بندر به سایر بنادر کشورهای حاشیه دریای خزر صادر و قریب به 70 هزار تن آهن آلات و چوب از این کشورها در بندر آستارا تخلیه شده است.
 
این مسئله سبب حصول تراز مثبت حمل و نقل را فراهم کرده  و برای بیشتر کشتی‌هایی که در این بندر تردد می‌کند، همزمان عملیات تخلیه و سپس بارگیری انجام شده است که این مسئله سبب کاهش هزینه و مقرون به صرفه بودن تردد به این بندر برای کشتی‌ها است.
 
با شروع فعالیت بندر تجاری آستارا چه تحولاتی در حوزه تجارت دریایی در منطقه ایجاد شده است؟
با آغاز به کار بندر تجاری آستارا، مسیر دریایی اروپا به این بندر افتتاح شد و با توجه به قرار گرفتن یکی از مراکز و صنایع تبدیلی چوب در فاصله 40 کیلومتری این بندر، نخستین کشتی تجاری حامل ورق ام دی اف خام از کشور رومانی در 24 مهرماه امسال در بندر آستارا پهلو گرفت.
 
با توجه به نزدیکی این بندر به بخش صنایع تبدیلی و همچنین رایزنی‌های انجام شده در آینده نزدیک شاهد افزایش فعالیت هایی نظیر تولید نئوپان و ورق های ام دی اف خواهیم بود که زمینه ساز جلوگیری از خروج ارز می باشد و دومین کشتی نیز قرار است ظرف سه ماه آینده وارد بندر آستارا شود.
 
عمده‌ترین محصولات صادراتی در بندر آستارا شامل کدام کالاها است؟
این بندر در مدت 20 ماه فعالیت خود توانسته به عنوان یکی از مراکز صادرات مواد پتروشیمی ایفای نقش کند و با توجه به نزدیکی این بندر به کارخانه‌های پتروشیمی، نظیر پتروشیمی تبریز و وجود انبارهای صادرات این محصول در این شهرستان که در گذشته از طریق مرز زمینی و با هزینه مضاعف، به کشورهای جمهوری آذربایجان و روسیه حمل می‌شد، سبب کاهش هزینه حمل و رونق صادرات این محصول را فراهم می‌کند.
 
به طوری که در این مدت محصولات پتروشیمی از کارخانه‌های تبریز، عسلویه، بندر امام خمینی (ره) و شازند اراک به کشورهای روسیه، جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار داغستان از طریق بندر آستارا صادر شده است.
 
در مورد سیمان نیز شرایطی نظیر شرایط فوق حکم فرماست و با توجه به نزدیکی کارخانجات سیمان اردبیل، صوفیان تبریز و سیمان خزر به بندر آستارا، کاهش هزینه حمل توانسته نقش موثری در صادرات این محصول و ورود ارز به کشور ایفا کند.
 
در روند اجرا و توسعه بندر آستارا چه موانع و مشکلاتی داشتید؟
یکی از این مشکلات وجود معارضین در محدوده طرح بندر آستارا است، اراضی مربوط به بندر آستارا با تصمیم دولت از سازمان شیلات به سازمان بنادر و دریانوردی واگذار شده و با برگزاری مزایده، ساخت و بهره برداری آن به شرکت خدمات بندری و دریایی کاوه به صورت بی او تی محول شد.
 
سازمان بنادر و دریانوردی بر اساس قرارداد فی مابین متعهد به پیگیری خروج یا جابجایی سایر مراکز از محدوده طرح شده اما با همه این اوصاف ارگان های مختلف از شروع عملیات ساخت و ساز در بندر مستقر بوده و در پاره ای از موارد به دلیل تداخل وظایف، توقف و یا کندی انجام عملیات ساخت را موجب شده‌اند.
 
مشکل دوم استقرار شیلات در محوطه بندری است که عملا احداث اسکله جدید و محوطه سازی ممکن نبوده و پس از رایزنی‌های متعدد مسئولان استانی و شهرستانی، سازمان بنادر و این مرکز سرانجام در 20 مهر ماه امسال و پس از پنج سال از آغاز قرارداد شناورهای این ارگان به صورت موقت به جنب اسکله احداثی این شرکت نقل مکان کرده ولی دفاتر اداری آنها همچنان در مکان قبلی فعال است که امیدواریم هر چه سریعتر این امر با دستور مسئولین ذی ربط مرتفع شود.
 
مشکل دیگر شرایط جوی خاص مناطق شمالی کشور به واسطه بارندگی، طوفان و برف به خصوص در شش ماهه دوم که سبب توقف و یا کندی عملیات ساخت و ساز می‌گردد و با توجه به شرایط جغرافیایی در بندر آستارا بر اساس طرح مصوب مشاور برای احداث اسکله از لوله هایی با قطر و مشخصات خاص به منظور شمع‌کوبی استفاده شده است.
 
بندر تجاری آستارا از چه مزایایی در حوزه داخلی و بین‌المللی برخوردار است؟
شهرستان آستارا یکی از معدود نقاط کشورمان است که با دارا بودن همزمان مرز خشکی و دریایی، پتانسیل لازم جهت تبدیل شدن به یکی از مناطق تجاری فعال کشور را دارد که با راه اندازی بندر تجاری آستارا صادرات در این منطقه فعال تر شده و به جهت بهره گیری از حمل دریایی علاوه بر کاهش هزینه حمل، کشورهای واسطه نیز حذف شده و کالا با کاهش مضاعف هزینه حمل و تشریفات گمرکی کشورهای مختلف در زمان کمتری به مقصد تحویل می‌شود.
 
این شهرستان با قرار گرفتن در شمالی ترین نقطه دریایی کشور با کاهش مایل دریایی و کیلومتر زمینی می‌تواند کالا را با صرف زمان کمتری به صاحبان کالا در غرب و شمال غرب کشور تحویل کرده که این امر نقش عمده‌ای در مبادلات تجار با کشورهای حوزه دریای خزر CIS ایفا می‌کند.
 
نقش بندر تجاری آستارا در حوزه تجارت با کشورهای دریای خزر CIS چگونه است؟
در حال حاضر  کشورهایی نظیر ترکیه حجم تجارت وسیعی با کشورهای حوزه دریای خزر بخصوص با قزاقستان و ترکمنستان دارند و همچنین با توجه به اینکه در حال حاضر حجم عمده‌ای از تجارت اروپا نیز از طریق ترکیه با کشورهای CIS انجام می‌شود و بیشتر این مبادلات با توجه به مناقشات موجود میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان از مسیر ترکیه ـ گرجستان ـ جمهوری آذربایجان به دریای خزر راه پیدا می‌کنند.
 
با راه‌اندازی بندر تجاری آستارا می‌توان با کاهش کشورهای واسطه مسیر جدید ترکیه ـ ایران (آستارا) کشور مقصد را تعریف کرد که با کاهش زمان و بهای حمل کالا می‌تواند نقش بسزایی در افزایش درآمد ترانزیتی کشور نیز ایفا کند.
 
چه برنامه هایی برای توسعه بندر آستارا دارید؟
پس از رفع معارضین از بخش شمالی محوطه مشاور توسعه بندر تجاری آستارا در حال طراحی مرحله دوم نقشه های ساخت ادامه اسکله و انبار سرپوشیده است که پس از اتمام طراحی و تایید آن عملیات اجرایی آغاز می‌شود.
 
از دیگر برنامه‌های توسعه بندر آستارا احداث ترمینال نفتی است که با توجه به وجود معارضین در محدوده اجرایی این طرح عملیات احداث آن پس از حل مشکل معارضین و جابجایی آنها آغاز می‌شود.
 
درمورد میزان سرمایه‌گذاری نیز با عنایت به میزان کل سرمایه گذاری تعهد شده توسط بخش خصوصی به مبلغ 300 میلیارد ریال برای ساخت توسعه و راهبردی بندر تجاری آستارا براساس آخرین برآوردهای انجام شده در فاز نخست قریب به 310 میلیارد ریال که از این مبلغ 280 میلیارد ریال سرمایه گذاری عمرانی ـ تاسیساتی و 30 میلیارد ریال سرمایه‌گذاری تجهیزاتی برای ایجاد زیرساخت های بندر هزینه شده که به منظور برآورد دقیق میزان سرمایه گذاری محقق شده این شرکت مکاتبات لازم را با کانون کارشناسان رسمی دادگستری انجام داده که پس از مشخص شدن مبلغ دقیق سرمایه گذاری اعلام می‌شود.
 
از میزان کالاهای وارداتی و صادراتی از بندر تجاری آستارا بگویید؟
از آغاز بکار رسمی بندر تجاری آستارا تا اوایل بهمن ماه سال جاری 35 فروند کشتی وارداتی و 59 فروند کشتی صادراتی از بندر آستارا تخلیه و بارگیری شده است که در حوزه واردات 88 هزار و 104 تن و 83 هزار و 466  تن نیز انواع محصولات به خارج از کشور صادر شده است.
 
انواع کالاهای وارداتی و صادراتی عبارت است از چوب و تخته، کربنات کلسیم، پی وی سی و مشتقات آن، سیمان سفید، دی اکسید تیتانیوم، کاشی و سرامیک، مصنوعات فلزی،گچ ساختمانی، رول آهن، انواع پلی اتیلنفنمک صنعتی، فتالیک و مشتقات، شمش آهن و ام دی اف خام را می توان نام برد.
 
چه برنامه‌هایی در سال‌های آینده برای توسعه بندر تجاری آستارا دارید؟
به امید خدا و همکاری دولت محترم طرح افزایش طول اسکله های بندر آستارا به طوری که قابلیت پهلوگیری همزمان دو کشتی در بندر ایجاد شود و احداث حداقل 4500 متر انبار سرپوشیده در حوطه بندری آستارا برای دپو و ذخیره سازی کالاهای صادراتی و وارداتی و افزایش میزان ترافیک کالا در بندر و همچنین پیگیری ارتقاء تجهیزات بندری در بندر آستارا را در برنامه کاری سال آینده داریم.
 
در سال 1395 نیز احداث 120 متر اسکله و افزایش طول کل اسکله‌های بندر آستارا به 210 متر و احداث 6000 متر انبار سرپوشیده جهت افزایش ظرفیت ذخیره سازی کالا در بندر آستارا و عملیات احداث ترمینال نفتی در صورت رفع معارض محل را آغاز می‌کنیم.
 
در سال 1396 نیز احداث و اطاله اسکله‌های بندر آستارا به میزان 120 متر و افزایش طول کلی آنها تا میزان 430 متر و احداث 30 متر اسکله در بخش جنوبی اسکله در صورت جابجایی نیروی دریایی از محل اجرا و احداث 6000 متر انبار و ایجاد ظرفیت به میزان 1500 متر مربع فضای سرپوشیده در بندر آستارا از برنامه های جامع این مرکز است.
 
سخن آخر؟
از تمامی مسئولان ملی و استانی و  از تمام رسانه‌های مکتوب و مجازی کشور که دغدغه توسعه و پیشرفت ایران اسلامی را دارد قدردانی می‌کنم.امیدواریم با توکل به خدا و حمایت و همکاری دولت بتوانیم هر چه سریعتر بندر تجاری آستارا را به جایگاه اصلی خود برسانیم.