◄ نیاز کشور به دو هزارو 500 واگن مسافری برای رشد گردشگری/ رجا 1500 واگن را تأمین خواهد کرد

پس از ایجاد امنیت و آرامش نسبی در جهان با اتمام جنگ‌های بزرگ جهانی و با رشد تکنولوژی، توجه به صنایع کم‌خرج و پربازده بیشتر و بیشتر شد.

یکی از صنایع پویایی که در این زمان مورد توجه قرار گرفت، صنعت گردشگری بود. این صنعت خصوصاً در کشورهای در حال توسعه و در غیاب یک بازوی توانمندی برای بهره‌وری اقتصادی از شیوه‌های دیگر کسب درآمد (از قبیل تولید و استخراج) به‌عنوان یکی از منابع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی مطرح است.

امروزه صنعت گردشگری در دنیا حتی با رشد تکنولوژیک کشورهای توسعه‌یافته، به‌منظورکسب درآمد از راه‌های دیگر اقتصادی، مورد توجه خاصی قرار گرفته است. گردشگری علاوه بر معرفی هویت هر کشور به بازدیدکنندگان داخلی و خارجی، به خاطر بالا رفتن سطح رفاه عمومی، توجه به شادی و رشد تکنولوژی وسایل حمل ونقل هوایی، دریایی، زمینی و ریلی در جهان طرفداران زیادی پیدا کرده است.

صنعت گردشگری در ایران نیز از ظرفیت‌های بسیار بالایی برای رشد و توسعه برخوردار است. طبق آمار جهانی گردشگری، ایران در رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی است.

باوجود کارشناسان صاحب تخصص و وجود چنین پتانسیلی این صنعت از توسعه‌ای که شایسته آن است بهره‌مند نیست که شاید مهم‌ترین دلیل آن را بتوان در عدم آمادگی بسترهای اقتصادی و فرهنگی مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری برای ساخت هتل‌های مناسب دانست.

از موارد بسیار مهمی که به رشد صنعت توریسم در کشور ما کمک می‌کند، رشد و توسعه صنعت حمل‌ونقل است که با توجه به رشد آمار جهانی در ایجاد شهرهای ریل پایه، توجه به بخش ریلی بیش از پیش اهمیت دارد.

در همین ارتباط گفت‌وگویی با ابراهیم بای سلامی مدیرعامل بزرگ‌ترین هلدینگ گردشگری کشور، با نامِ هلدینگ گردشگری سازمان تأمین اجتماعی (هگتا)، به‌عنوان مهم‌ترین بخش تاثیرگذار در بخش خصوصی این صنعت، انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید:

ضمن معرفی هگتا و زیرمجموعه‌هایش بفرمایید که چه برنامه‌ها و اهدافی برای آینده دارید؟

شرکت رفاه و گردشگری تأمین به عنوان بزرگ‌ترین شرکت فعال در حوزه گردشگری، شامل هفت شرکت زیرمجموعه است که از سال 1392 فعالیت‌های خود را در صنعت گردشگری آغاز کرده است.

زیرمجموعه‌های هگتا عبارتند از شرکت بین‌المللی خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی تأمین، گروه هتل‌های هما، شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا، شرکت مجتمع‌های توریستی و رفاهی آبادگران ایران، دهکده ساحلی بندر انزلی، سازمان ایرانگردی و جهانگردی، شرکت رفاه‌گستر تأمین اجتماعی.

در نظر داریم که در چشم‌انداز آینده این شرکت، شرکت‌های دیگری نیز در صنعت گردشگری به ما بپیوندند.

رابطه رجا با هگتا چیست؟

شورای عالی اداری در سال ۷۶ فعالیت‌های مسافری راه‌آهن را تحت نام شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا از آن شرکت جدا کرد و بابت رد دیون دولت به سازمان تأمین اجتماعی سپرد. رجا هم‌اکنون و بر اساس مصوبه هیات وزیران تحت مالکیت سازمان تأمین اجتماعی است.

50 درصد سهام هما نیز به سازمان تأمین اجتماعی تعلق دارد و 50 درصد دیگرش از آنِ سازمان بازنشستگی است که فعلاً مدیریت هما نیز برعهده این سازمان است. شرکت آبادگران اولین شرکت تایم‌شیرینگ و بورسی توریستی کشور است که در مشهد، کیش و شمال ایران به ارائه خدمات خود مشغول است.

رفاه گستر تأمین جتماعی نیز به کارکنان، بازنشستگان و مدیران شرکت خدمات می‌دهد. دهکده توریستی انزلی به‌عنوان اولین دهکده توریستی ایران، خاورمیانه و غرب آسیا است. و اما قلب این شرکت نیز شرکت خدمات مسافرتی، هوایی و گردشگری تأمین است که تورهای گردشگری ورودی و خروجی کشور را سامان‌دهی می‌کند و از زمان تأسیس هلدینگ، نقش بزرگی در ایجاد هم‌افزایی بین همه بخش‌های مجموعه را بر عهده داشته است.

پس از اینکه دولت، بابت تأمین یکسری از معوقات خود این شرکت‌ها را به سازمان تحویل داد، مجموعه با درایت مدیرعامل محترم سازمان، دکتر نوربخش و با هدف افزایش هم‌افزایی بین بخش‌های مجموعه، افزایش درآمد و حفظ منزلت هلدینگ روبه پیشرفت گذاشته است. طرح صد هتل، صد کسب و کار یکی از مهم‌ترین طرح‌های گردشگری کشور است که ارتقای صنعت گردشگری را به‌عنوان فعالیت عمده سازمان کرده است.

در مورد شستا نیز باید بگوییم که هگتا خواهر کوچک شستاست که از طریق توسعه گردشگری، در تلاش است تا منزلت و سطح اقتصادی سازمان را بالا ببرد.

در گروه اقتصادی شما، نقش حمل‌ونقل ریلی به‌عنوان ایمن‌ترین نوع حمل‌ونقل چیست و چه برنامه‌هایی برای رشد این حوزه زیان‌آور دارید؟

گردشگری شش مؤلفه دارد که دو مؤلفه اصلی آن، شامل اقامتگاه‌ها، هتل‌ها و صنعت حمل‌ونقل (در همه بخش‌های آن) است. در این زمینه شرکت حمل‌ونقل ریلی رجا که متعلق به هگتاست، بیش از 60 درصد از بار حمل‌ونقل مسافری ریلی را برعهده دارد. سودآور نبودن حمل‌ونقل ریلی به خاطر مشکلات ساختاری کشور در حوزه اقتصاد و به‌روز نشدن این صنعت است که با رویکردهای جدید اٍن‌شالله به سودآوری هم می‌رسیم.

از ثمرات این رویکرد، رشد رجا در سال‌های اخیر است. رجا پیش از این، با شرکت‌های واگن‌سازی از قبیل پلور سبز، پارس واگن و اریکو و... مشکل ساختاری داشت و آن شرکت‌ها نیز در حال رکود بودند.

از وقتی که رجا زیرمجموعه هلدینگ تأمین شد، خوشبختانه در تلاشیم تا این مشکلات حل شوند. اولین اقدام ما در این‌رابطه احیا و فعال کردن توان داخلی برای ساخت واگن مسافری بوده است. پس از استقرار هگتا و با اعمال سیاست‌های توسعه‌ای سازمان، از قبیل توسعه حمل‌ونقل ریلی و استفاده از آن در زمینه گردشگری توانستیم پروژه‌های خوبی را با همکاری پارس واگن، پلور سبز و اریکو ارائه دهیم. در حال حاضر کشور، به دو هزار و 500 واگن نیازمند است و از این مقدار، شرکت رجا باید 1500 واگن را تأمین کند. لازم به ذکر است که در ده سال گذشته حتی 10 دستگاه واگن هم به ناوگان ریلی کشور اضافه نشده است و میانگین عمر واگن‌های مسافری ایران 32 سال است که با همت مسئولان و کارشناسان، ما کلنگ انجام سه پروژه را برای نوسازی ناوگان ریلی زدیم. ان‌شاالله به زودی شاهد تحولات مهمی در حمل‌ونقل ریلی خواهیم بود. ما درصددیم تا خدمات بهتر و بیشتری به مسافران ارائه دهیم. انعقاد قرارداد تأمین 120 واگن مسافری با اتکا به دانش بومی از جمله اقدامات ما بود که حدود 53 واگن را طبق وعده تا پایان سال 95 وارد چرخه ریلی کردیم.

این واگن‌ها در چه خطوطی به کار گرفته شده‌اند؟

در مسیرهای تهران-مشهد، تهران-تبریز و تهران-بندرعباس. همان‌طور که می‌دانید متوسط تولید واگن در کشور از 54 تا 95 حدود 20 عدد واگن در سال بوده که این مقدار کم در مقایسه با امکانات موجود و ظرفیت کارگاهی و کارخانه‌ای کشور بسیار ناچیز است. ظرفیت تولید سالانه 500 واگن مسافری در کشور وجود دارد و عدم تولید آن به ناکارآمدی شرکت‌های واگن‌ساز برمی‌گردد. ما علی‌رغم همه مضایق مالی، اداری و حقوقی که ناشی از واگذاری نابسامان شرکت رجا به تأمین اجتماعی بوده کارمان را انجام دادیم و در اواخر 95 توانستیم سازمان خصوصی‌سازی را وادار کنیم که 700 میلیارد تومانی که دولت در سال 89 واگذار کرده بود را تحویل سازمان ما بدهد و فهرست آن را اعلام بکند. تا پارسال، نقش سازمان از نظر مالکیت در رجا معلق بود و برخی از طرح‌ها نیز اصلاً تعریف‌نشده بودند. به همین منظور لازم است از سازمان خصوصی‌سازی تشکر کنیم که بالاخره حرف ما پذیرفتند و آن را ابلاغ کردند.

این گفت‌وگو ادامه دارد...