◄ نابرابری در حق دسترسی به ریل و جاده چگونه جبران می‌شود؟
براساس بررسی‌های انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی در زمینه تعرفه حمل بار ریلی در مقایسه با جاده، درمجموع نسبت متوسط تعرفه ریلی به متوسط تعرفه جاده‌ای روندی نسبتاً کاهشی داشته است؛ به‌طوری‌که از ۸۶ درصد در سال ۸۸ به ۷۱ درصد در سال ۹۵ رسیده است.
با توجه به روند توسعه حمل‌ونقل ریلی و تاکید بر به‌کارگیری این روش حمل‌ونقل به دلیل مزیت‌های بالای آن در زمینه کاهش مصرف سوخت و سازگاری با محیط زیست و ایمنی بالا، مقایسه آمارها تا سال ۹۵ نشان می‌دهد نه تنها روند تعرفه حمل ریلی کاهشی بوده است بلکه متوسط تعرفه حمل ریلی در مقایسه با متوسط تعرفه حمل جاده‌ای یک‌دوم متوسط تعرفه جاده‌ای است.
به گزارش تین‌نیوز، براساس بررسی‌های انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی در زمینه تعرفه حمل بار ریلی در مقایسه با جاده، درمجموع نسبت متوسط تعرفه ریلی به متوسط تعرفه جاده‌ای روندی نسبتاً کاهشی داشته است؛ به‌طوری‌که از ۸۶ درصد در سال ۸۸ به ۷۱ درصد در سال ۹۵ رسیده است. این شاخص با حذف حق دسترسی از تعرفه ریلی به حدود ۵۱ درصد در سال ۹۵ می‌رسد که در این‌صورت حمل‌ونقل ریلی علاوه بر برخورداری از مزیت‌های بارزی نظیر کاهش هفت برابری مصرف سوخت و ایمنی بالا و سازگار با محیط زیست، از لحاظ متوسط تعرفه نیز حدود یک‌دوم متوسط تعرفه جاده‌ای است.
روند افزایشی تعرفه ریلی در طول سالیان اخیر همواره پایین‌تر از رشد متوسط سطح عمومی قیمت‌ها بوده است. به عبارتی سهم بخش حمل‌ونقل ریلی در قیمت تمام‌شده کالاها و خدمات کاهنده بوده و کمتر از سایر عوامل در افزایش قیمت‌ها نقش داشته است.
سیاست‌های دولت در یکسان‌سازی تعرفه دسترسی به شبکه ریلی و جاده‌ای در بین سال‌های ۹۰ تا ۹۳ با تاکید بیشتری بر کاهش تعرفه دسترسی به شبکه ریلی انجام گرفته است؛ درحالی‌که بین سال‌های ۹۴ و ۹۵ این سیاست با شیب کندتری ادامه یافته است.
با توجه به اینکه بالغ بر ۷۰ درصد از لکوموتیو‌های فعال در اختیار و مالکیت شرکت راه‌آهن قرار دارد، افزایش سهم لکوموتیو از تعرفه حمل بار در سال‌های اخیر جای تامل و بررسی بیشتری دارد. این سیاست را می‌توان به‌عنوان جبران بخشی از کاهش تعرفه دسترسی به شبکه ریلی تلقی کرد.
یکسان‌سازی حق دسترسی در برنامه ششم
انجمن صنفی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی در این بررسی عنوان کرده که : با توجه به مزیت‌های حمل‌ونقل ریلی و از جمله تعرفه متوسط به مراتب پایین‌تر از جاده، لازم است تا دولت حمل برخی کالاها و مواد معدنی ریل‌پسند در مسیرهای خاص را با اولویت حمل ریلی تعیین کند.
این انجمن خواستار آن شده که به‌منظور جلوگیری از بروز تضاد منافع بین شرکت راه‌آهن و شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی در حوزه تامین نیروی کشش، شرکت راه‌آهن به مرور نسبت به واگذاری لکوموتیو‌های در اختیار خود به بخش‌خصوصی اقدام کند. ضمن اینکه با وجود پایین بودن تعرفه ریلی نسبت به جاده، از نظر این انجمن، لازم است اقداماتی مضاعف در بخش ریلی صورت گیرد تا مزیت تعرفه ریلی کاملا بالفعل شود. فراهم کردن زمینه اجرایی شدن اقداماتی نظیر افزایش بهره‌وری، کاهش زمان سیر بار و افزایش سرعت بازرگانی می‌تواند در این موضوع راهگشا باشد.
