◄ بی اعتنایی وزارت اقتصاد به قانون حذف مالیات ارزش افزوده ریلی
چنانچه قانونی مثل قانون معافیت حمل ونقل ریلی از پرداخت مالیات برارزش افزوده به‌درستی اجرا نشود و این موضوع منجر به تشخیص مالیات غیرواقعی در بخش مالیات‌های مستقیم و یا مطالبه مالیات و عوارض ارزش‌افزوده در بخش مالیات بر ارزش‌افزوده شود، مودیان مالیاتی می‌توانند با توجه به مکانیزم مقرر در قوانین مالیاتی ضمن اعتراض به هیات های حل اختلاف اعم از بدوی و تجدیدنظر و یا شکایت به شورای عالی مالیات برحسب مورد و همچنین دیوان عدالت اداری موضوع را پیگیری کنند.
مالیات بر ارزش‌افزوده نوعی مالیات بر مصرف چندمرحله‌ای است که در مراحل مختلف زنجیره واردات، تولید و توزیع بر اساس درصدی از ارزش‌افزوده کالاهای تولید و توزیع‌شده و یا خدمات ارائه‌شده دریافت می‌شود. این نوع مالیات در مراحل مختلف واردات، تولید و توزیع از هر زنجیره به مرحله بعد به‌صورت انباشته منتقل می‌شود تا در آخرین مرحله توسط مصرف کننده نهایی پرداخت می‌شود.
به گزارش خبرنگار تین‌نیوز، علیرضا طاری‌بخش، معاون سازمان امور مالیاتی کشور درباره تشریح وضعیت حذف حمل‌ونقل ریلی از پرداخت این نوع مالیات، به خبرنگار ما گفت: حال سؤالی که در اینجا پیش می‌آید این است که آیا این مالیات باید توسط فعالان اقتصادی پرداخت شود یا توسط مصرف‌کنندگان؟ بر اساس مبانی نظری مالیات بر ارزش‌افزوده، این افراد در نظام مالیات بر ارزش‌افزوده صرفاً واسطه انتقال بار مالیات به مصرف‌کنندگان نهایی هستند و مالیات یا عوارض ارزش‌افزوده به هیچ وجه نباید از منابع یا منافع بنگاه‌ها پرداخت شود.
طاری‌بخش ادامه داد: احکام مالیات بر ارزش‌افزوده در مورد حمل‌ونقل ریلی حکم می‌کند که بر اساس بند 12 ماده 12 قانون مالیات بر ارزش‌افزوده، خدمات حمل‌ونقل عمومی مسافری درون و برون‌شهری در بخش ریلی جاده‌ای هوایی و دریایی از پرداخت این نوع مالیات معاف شوند. بنابراین سایر خدمات، ازجمله حمل بار از مصادیق معافیت ماده مذکور نیست.
این مقام مسئول توضیح داد: مفهوم کلمه مقرر در بند الف و ب ماده 52 قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه در حمل‌ونقل ریلی به این معنی است که به‌موجب احکام مقرر در این ماده، الف) سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی در احداث و بهره‌برداری از حمل‌ونقل ریلی درون و برون‌شهری، مانند سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه‌یافته تلقی شده و مشمول کلیه قوانین و مقررات با سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه‌یافته خواهد بود.
ب) مالیات بر ارزش‌افزوده خدمات حمل‌ونقل ریلی علاوه بر معافیت‌های مذکور در بند 12 ماده 12 قانون مالیات بر ارزش‌افزوده با نرخ صفر محاسبه می‌شود. بنابراین حکم مذکور آثار مالیاتی در بخش مالیات مستقیم و مالیات بر ارزش‌افزوده خواهد بود که به بخش ریلی پرداخت خواهد شد.
آثار حکم بند الف در ماده 52 در بخش مالیات مستقیم
علیرضا طاری‌بخش افزود: با توجه به سیاق عبارت قانون، حکم مقرر در بند الف ماده 52 شامل معافیت مالیات بر درآمد در وضع قانون معافیت‌های مستقیم است و محاسبه معافیت سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه‌یافته یعنی: تا زمانی که جمع درآمد شمول مالیات واحد، به دو برابر سرمایه ثبت و پرداخت‌شده برسد، مالیات با نرخ صفر محاسبه می‌شود و بعدازآن، مالیات متعلقه با نرخ‌های مقرر در ماده 105 این قانون و تبصره‌های آن محاسبه و دریافت می‌شود.
طاری‌بخش درباره حکم مذکور توضیح داد: این حکم حاکی از آن است که سرمایه‌گذاری در حمل‌ونقل ریلی در هر منطقه‌ای از کشور به‌مثابه سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه‌یافته محسوب و مالیات واحدهای سرمایه‌گذاری تا زمانی که درآمد مشمول مالیات یقین شده توسط ادارات مالیاتی به دو برابر سرمایه‌گذاری انجام‌شده در واحدهای حمل‌ونقل ریلی برسد، با نرخ صفر محاسبه خواهد شد. توضیح اینکه سرمایه‌گذاری شامل سرمایه ثبت و پرداخت‌شده بابت خرید زمین، احداث ساختمان، خرید و نصب تجهیزات، تأسیسات ماشین‌آلات، خرید وسایط نقلیه و دانش فنی بر اساس مجوز صادره از مراحل ذی‌ربط است.
آثار حکم بند ب ماده 52 در بخش مالیات بر ارزش‌افزوده
طاری‌بخش ادامه داد: برابر بند ب ماده 52 قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه، مالیات و عوارض ارزش‌افزوده با نرخ صفر محاسبه می‌شود. بررسی اینکه نرخ صفر در مالیات بر ارزش‌افزوده به‌درستی تبیین شود لازم است تعریف معافیت و نر خ صفر ارائه شود.
بر اساس مبانی نظری مالیات بر ارزش‌افزوده تعاریف زیر ارائه می‌شود
این مقام مسئول تعاریف اصطلاحات موجود در احکام مالیات بر ارزش افزوده را به شرح زیر توضیح داد:
معافیت: معافیت به معنای عدم تعلق مالیات بر عرضه کالا و ارائه خدمات است. در این صورت مودیان مالیاتی مجاز به دریافت مالیات و عوارض از خریداران کالاها و خدمات نخواهند بود و مالیات و عوارض پرداخت‌شده در زمان خرید کالا و خدمات تا مرحله قبل، به‌عنوان هزینه‌های قابل‌قبول مالیاتی در بخش مالیات‌های مستقیم منظور خواهد شد.
نرخ صفر: روشی است که در آن، فروش کالا و خدمات و درآمد حاصل از آن‌ها، با نر خ صفر محاسبه می‌شود و کل و مالیات و عوارض پرداختی بابت خریدهای قبلی استرداد می‌شود. لذا با توجه به‌حکم مقرر در بند ب ماده 52 قانون مذکور استنباط این است که واحدهای حمل‌ونقل ریلی شرایط مقرر در قانون بابت خدمات ارائه‌شده اعم از مسافری و باری مشمول نرخ صفر مالیاتی هستند و ضمن آنکه مجاز به دریافت مالیات و عوارض از دریافت‌کنندگان خدمات نیستند، ادارات امور مالیاتی مکلف به استرداد مالیات و عوارض قانونی پرداخت در چارچوب قانون مالیات بر ارزش‌افزوده هستند.
تکلیف دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی هم در ارتباط با اجرای قانون وضع‌شده
طاری‌بخش در ادامه گفت: به‌طورکلی عمل به قوانین تصویب‌شده توسط مجلس شورای اسلامی، به همه دستگاه‌ها و سازمان‌ها اعم از دولتی و غیردولتی و کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی لازم‌الاجرا است. ضمن اینکه همه مخاطبان احکام قانون، مکلف به اجرای قوانین مطابق نص صریح قوانین در صدور تعیین‌شده هستند.
وی اضافه کرد: اگر دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌ها، قانون و مقررات را به‌درستی اجرا نکنند و این موضوع بر بدنه بنگاه‌های اقتصادی زیان وارد کند، قانون‌گذار راهکار لازم را پیش‌بینی کرده است. البته لازم است که همه تلاش دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی بر آن باشد که قانون و مقررات را فارغ از نتایج حاصله به‌درستی و بی‌کم‌وکاست، اجرا کنند اما در مورد موضوع موردبحث، چنانچه قانون به‌درستی اجرا نشود و این موضوع منجر به تشخیص مالیات غیرواقعی در بخش مالیات‌های مستقیم و یا مطالبه مالیات و عوارض ارزش‌افزوده در بخش مالیات بر ارزش‌افزوده شود، مودیان مالیاتی می‌توانند با توجه به مکانیزم مقرر در قوانین مالیاتی ضمن اعتراض به هیات های حل اختلاف اعم از بدوی و تجدیدنظر و یا شکایت به شورای عالی مالیات برحسب مورد و همچنین دیوان عدالت اداری موضوع را پیگیری کنند.
