◄ راه‌آهن و ضرورت تعیین مرز روشن میان مسئولیت‌ها
لازم است نتایج کلیدی عملکرد شرکت راه‌آهن در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی به اطلاع عموم مردم رسانده شود.
لازم است نتایج کلیدی عملکرد شرکت راه‌آهن در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی به اطلاع عموم مردم رسانده شود و این موضوع مهمی است که مورد تایید مقامات دستگاه‌های فرا سازمانی راه‌آهن نیز است.
به گزارش تین‌نیوز و به نقل از روابط‌عمومی راه‌آهن جمهوری‌اسلامی‌ایران، محمدرضا نصرت‌نظامی معاون توسعه مدیریت و منابع راه‌آهن در نخستین رویداد مدیریت دانش (داستان‌سرایی) با اشاره به اینکه شرکت راه‌آهن یکی از دستگاه‌های اجرایی دولت است که با سرمایه‌های مردم ایران ساخته‌شده و اداره می‌شود اظهار کرد: شرکت راه‌آهن علاوه بر اینکه عهده‌دار برخی فعالیت‌های بازرگانی و به‌تبع بنگاه‌داری است، موظف به انجام برخی وظایف حاکمیتی در حوزه حمل‌ونقل ریلی نیز است و گرچه شرکت راه‌آهن در طول سالیان گذشته مرتبا از وظایف تصدی‌گری خود فاصله گرفته و خود را در حیطه وظایف حاکمیت متمرکز کرده است اما به دلیل وجود برخی وظایف که به‌طور ذاتی در انحصار راه‌آهن ازجمله مدیریت ترافیک شبکه گسترده ریلی است کماکان به فعالیت‌های بازرگانی نیز مشغول است.
وی افزود: مشکل ازآنجا آغاز می‌شود که بین این دو وظایف مهم، مرز مشخص و روشنی وجود ندارد و در نبود چنین وضعیتی علاوه بر اینکه با اثر نامطلوب کاهش پاسخگویی و پاسخ‌دهی مدیران نسبت به تصمیمات و اقداماتشان مواجه خواهیم بود، پیگیری‌های آنان نیز برای دریافت مایه ازای انجام وظایف حاکمیتی که شرکت راه‌آهن برای ارائه آنان منابعی را در اختیار ندارد، بسیار سخت و مشکل می‌شود.
نصرت‌نظامی با اشاره به ارقام مندرج در صورت‌های مالی شرکت راه‌آهن در سال ۱۳۹۶ گفت: شرکت راه‌آهن در سال ۱۳۹۶ مبلغ ۱۳۶۹ میلیارد تومان زیان داشته است که بیش از ۶۲ درصد زیان تحمیل‌شده مربوط به خدمات ارائه‌شده به فعالیت جابه‌جایی مسافر است. فعالیتی که در سطح اقتصاد ملی دارای فواید اقتصادی بسیاری است. اما به دلیل برخی محدودیت اعمال‌شده در بازار ازجمله اعمال نرخ کنترلی خدمات ارائه‌شده در این بخش و همچنین سرمایه‌گذاری اولیه بسیار زیاد و هزینه‌های سنگین بهسازی و نوسازی ناوگان، این فعالیت در سطح بنگاه نیازمند حمایت‌های دولتی است و این موضوعی است که قبلا به تایید سازمان برنامه‌وبودجه کشور نیز رسیده است و همچنین تحویل برخی خطوط‌ریلی به شرکت راه‌آهن به‌عنوان یک دستگاه بهره‌بردار که احداث آنان توجیهاتی اجتماعی داشته و یا حداقل در سال‌های ابتدایی فاقد توجیهات اقتصادی است.
معاون توسعه مدیریت و منابع راه‌آهن ادامه داد: این دقیقا همان‌جایی است که باید به‌روشنی مرز بین وظایف بنگاه‌داری و حاکمیتی شرکت راه‌آهن در این صنعت مشخص و منابع لازم نیز در اختیار گذارده شود تا مدیران صنعت نیز نسبت به انجام درست وظایف ذاتی خود متعهد بوده و پاسخگویی بیشتر و واضح‌تری داشته باشند.
نصرت‌نظامی با تفکیک اهم فعالیت‌های راه‌آهن به دو بخش حمل‌بار و جابه‌جایی مسافر گفت: حمل بار فعالیتی است که ذاتا سودآور است و شرکت راه‌آهن و همچنین شرکت‌های غیردولتی فعال در این بخش باید با مدیریت درست منابع مادی و انسانی خود و شناخت دقیق و رفتار صحیح در بازار مربوط از بروز زیان‌های احتمالی جلوگیری و این فعالیت را به مرز سوددهی برسانند اما در بخش مسافری موضوع متفاوت است و تا زمانی که راه‌آهن ملزم به ارایه خدمات‌مسافری‌ریلی باکیفیت و قیمت کنترلی است باید بتواند از کمک‌های دولتی نیز برخوردار شود که در غیر این صورت با کاهش سریع کیفیت خدمات و استهلاک منابع به‌کار گرفته‌شده در این بخش مواجه خواهیم بود.
وی با اشاره به نبود تعادل بین درآمدها و هزینه‌های راه‌آهن گفت: در طول سال ۱۳۹۶ مجموع درآمدهای راه‌آهن ۱۷۷۵ میلیارد تومان و هزینه‌های آن ۳۱۴۴ میلیارد تومان بوده است که زیانی معادل ۱۳۶۹ میلیارد تومان را رقم‌زده است و درنتیجه راه‌آهن زیان انباشته‌ای به مبلغ ۵۶۷۱ میلیارد تومان را تجربه کرده است.
به گفته نصرت‌نظامی؛ سهم هزینه استهلاک دارایی‌های شرکت راه‌آهن ازجمله خطوط و ابنیه‌فنی، ناوگان، ماشین‌آلات مکانیزه و غیره از زیان تحمیل‌شده معادل ۷۸۱ میلیارد تومان و ۵۷ درصد بوده و مانده‌حساب استهلاک انباشته راه‌آهن در پایان سال ۱۳۹۶ نیز ۵۴۳۴ میلیارد تومان است و مقایسه حساب‌های زیان انباشته و استهلاک انباشته نشان می‌دهد که راه‌آهن در طول سالیان متمادی توانی برای بازیافت دارایی‌های خود نداشته و در چنین شرایطی انتظار برخورداری از راه‌آهنی مدرن و چابک قدری دور از انتظار است.
معاون توسعه مدیریت و منابع راه‌آهن ضمن تشکر و قدردانی از تمامی تلاشگران حوزه صنعت‌ریلی به‌ویژه کارکنان راه‌آهن و شرکت‌های پیمانکار گفت: در سال ۱۳۹۶ شاهد رشد بهره‌وری نیروی انسانی نسبت به سال‌های قبل از آن بوده‌ایم به‌طوری‌که سرانه حمل‌بار و مسافر در سال ۱۳۹۶ مقدار ۹/۱ میلیون تن (و نفر) کیلومتر در سال بوده است که نسبت به سال قبل پنج‌درصد رشد نشان می‌دهد و لازم است مدیران شرکت راه‌آهن با برنامه‌ریزی دقیق ضمن فراهم ساختن شرایطی انسانی و اخلاقی در بهبود این شاخص تلاش بیش‌تری کنند.
نصرت‌نظامی در خصوص داستان‌سرایی در حوزه مدیریت دانش نیز گفت: گذشته‌های خوب و بد هر دو درگذشته‌اند و صرفا آن چیزی که مهم است و باید موردتوجه قرار گیرد درس‌هایی است که باید از آن وقایع بیاموزیم.
او با اشاره به حوادث تلخ نیشابور و هفت‌خوان در سال‌های گذشته ادامه داد: چنانچه از حوادث تحلیل درست نداشته باشیم و برای رفع مشکلات اقدام نکرده و آن‌ها را به نسل‌های دیگر منتقل نکنیم واقعه ناگوار شکست بین نسل‌ها را رقم‌زده‌ایم؛ بنابراین لازم است تجربیات خود را در فرآیند منظم و ممیزی شده تدوین و به دیگران انتقال دهیم تا دیگر شاهد حوادثی این‌چنین نباشیم و این همان هدفی است که از این گردهمایی انتظار می‌رود.
