هواپیماهای نو؛ سند موفقیت دولت در آزمون هوانوردی
ایرباس‌های نو که طلسم نوسازی ناوگان هوایی ایران را بعد از چند دهه شکستند، حالا مدتی است هم در مسیرهای داخلی و هم خارجی، به پرواز و جابه‌جایی مسافر مشغولند.
به گزارش روزنامه گسترش تجارت، این هواپیماها با رنگ و آب تازه‌ای که به حمل‌ونقل هوایی ایران بخشیده‌اند، هم در تلاشند آرامش و نشاط را به فرودگاه‌های کشور بیاورند و هم می‌دانند که سهم مهمی در بازگرداندن جایگاه از دست رفته حمل و هوایی ایران در منطقه دارند. ریشه همه این دستاوردها را باید در تلاش‌های دولت یازدهم برای ترمیم صنعت حمل‌ونقل هوایی آسیب‌دیده کشور جست‌وجو کرد؛ صنعتی که زیر سایه سنگین تحریم، از پیش پا افتاده‌ترین حقوق خود یعنی خرید هواپیما و قطعات محروم بود و سقوط هواپیماهای متعدد به دلیل فرسودگی، داغ ناایمن بودن را بر پیشانی‌اش نهاده بود.
کارشناسان معتقدند وقتی رئیس دولت یازدهم به طور مستقیم درباره صنعت هوانوردی و خرید هواپیما با مردم سخن می‌گوید، نشانه امیدوارکننده‌ای از عزم واقعی دولت برای رسیدگی به مشکلات است؛ عزمی که با امضای قراردادهای خرید و ورود هواپیماهای جدید، به مرحله عمل رسیده است. در این میان، برخی مشکلات نیز در عملکرد دولت در حمل‌ونقل هوایی وجود دارد که جا دارد دولت تدبیر و امید در صورت پیروزی در انتخابات پیش رو، از رسیدگی به آنها غافل نشود.
به گزارش گسترش تجارت، اگر خرید هواپیماهای دست اول از شرکت‌های بزرگ جهان مانند ایرباس را تنها دستاورد دولت یازدهم در حمل‌ونقل هوایی بدانیم، ارزش کار آنقدر زیاد است که بتوان به دولت در این بخش نمره قبولی داد. آنطور که فرهاد پرورش، مدیرعامل ایران‌ایر گفته است، در دولت‌های گذشته بعد از انقلاب، همه تلاش‌ها برای خرید هواپیمای نو بی‌نتیجه بود و فقط ایران یک بار در سال ۷۲ یعنی در دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی توانست ۲ هواپیمای نو به طور مستقیم از ایرباس خریداری کند. حالا بعد از چند دهه، تعداد زیادی هواپیمای نو خریداری شده که قرار است به‌تدریج وارد کشور شود. با ورود ۳ هواپیمای ایرباس تاکنون، دولت یازدهم توانسته وعده نوسازی ناوگان هوایی را به مرحله عمل برساند و همین مسئله، توجه کارشناسان حمل‌ونقل هوایی را جلب کرده است.
حامد جوادی، پژوهشگر هوانوردی غیرنظامی در گفت‌وگو با «گسترش تجارت» با تاکید بر اینکه به عملکرد دولت یازدهم در حمل‌ونقل هوایی باید نمره قبولی داد، افزود: بسیاری از انتقادها به مسئله خرید هواپیما بدون کارشناسی و از روی غرض‌ورزی و فقط به منظور تخریب بوده است.
جوادی با تاکید بر اینکه ورود ۳ هواپیمای دست اول ایرباس به ایران، نشاندهنده عملکرد موفق دولت در این زمینه است، ادامه داد: برخی انتقاد می‌کنند این هواپیماها انصرافی و یکی از آنها تولید سال ۲۰۱۴میلادی بوده اما این موضوع مشکلی ایجاد نمی‌کند زیرا هواپیما، پروازی انجام نداده و فشاری به آن وارد نشده و نو است.
این پژوهشگر هوانوردی غیرنظامی با اشاره به انتقاد برخی افراد نسبت به خرید هواپیما یادآوری کرد: برخی به دنبال این هستند، بگویند دولت می‌توانست کارهای دیگری در این زمینه انجام دهد، به عنوان نمونه می‌توانست برای تولید قطعه یا هواپیما، سرمایه‌گذاری کند؛ معتقدم نباید در زمینه توان ساخت قطعه یا هواپیما، به خودمان اعتماد به نفس کاذب دهیم.
وی در این زمینه توضیح داد: هواپیماهای ایرباسی که ایران خریداری کرده اگرچه در فرانسه تولید می‌شود اما همه قطعات آن را فرانسه تولید نمی‌کند. هواپیمای ایرباس در واقع یک هواپیمای مشترک‌المنافع بین کشورهای اروپایی از جمله بلژیک، اسپانیا، سوئد و... است، حتی امکان دارد موتور آن در انگلیس یا امریکا تولید شود.
در واقع ایرباس یک محصول مشترک است. بنابراین اینکه انتظار داشته باشیم ایران همه محصولات مورد نیاز در این حوزه را خودش تولید کند، اشتباه است زیرا تا بخواهیم به این فناوری برسیم، هزینه‌های فراوانی صرف می‌شود و ما نیز به این زودی نخواهیم توانست تولید هواپیما را در کشور شروع کنیم.
وی افزود: ایران نیازی به تولید هواپیماهای غیرنظامی ندارد، اما این ظرفیت و استعداد را دارد که در برخی صنایع دیگر، سرمایه‌گذاری کرده و دنیا را در این زمینه به خود وابسته کند.
به عنوان نمونه ایران می‌تواند به جای سرمایه‌گذاری در تولید هواپیما و قطعات آن، در تولید باتری‌های خورشیدی سرمایه‌گذاری کند زیرا ما کشوری با روزهای آفتابی طولانی هستیم و می‌توانیم از این منبع، استفاده بهینه داشته باشیم. این بدان معنی است که ایران می‌تواند در برخی زمینه‌ها، به مراتب از دیگر کشورها جلوتر باشد و درآمد و پویایی اقتصادی و چرخه کار ایجاد اما هواپیما و قطعات را از خارج خریداری کند.
جوادی با تاکید بر اینکه دولت یازدهم با ایجاد تعامل با کشورهای دیگر و اجرای برجام، توانست گام بزرگی در خرید هواپیما بردارد، افزود: با آمدن همین ۳ هواپیما نیز می‌توان به دولت یازدهم نمره قبولی داد و امیدواریم این روند، تداوم داشته باشد.
باید از این موضوع حمایت شود زیرا با آمدن هواپیماهای نو و ایجاد پویایی در هوانوردی غیرنظامی، تحولی بزرگ در اقتصاد هم رخ خواهد داد؛ از اشتغال بسیاری از متخصصان هوانوردی تا ارزآوری با توسعه حمل‌ونقل هوایی.
وی یادآوری کرد: خرید هواپیما اقدامی بسیار سودآور است که به صنعت هوانوردی نشاط و آرامش خواهد بخشید و یک تعامل برد-برد بین ایران و کشورهای دیگر بوده است.
این پژوهشگر ادامه داد: دولت یازدهم به نوسازی ناوگان فکر و برای آن برنامه‌ریزی کرده است. بعد از سال‌ها می‌بینیم رئیس دولت، به طور مستقیم درباره حمل‌ونقل هوایی سخن می‌گوید و این نشان می‌دهد با دغدغه‌های این حوزه آشناست و مسئله ناوگان، به دغدغه رئیس‌جمهوری تبدیل شده است. این موضوع اهمیت زیادی برای جامعه هوانوردی دارد و امیدواریم در صورت ادامه کار این دولت، تداوم داشته باشد. همچنین امید است اگر دولت دیگری روی کار آمد، همین روند را ادامه دهد.
وی یادآوری کرد: دولت نهم و دهم هیچ توجهی به موضوع نوسازی ناوگان هوایی نداشت و در آن ۸ سال فقط شاهد رکود ایران‌ایر و از بین رفتن تدریجی هواپیماها بودیم، اما عملکرد و نگاه دولت یازدهم به این بخش، قابل تقدیر است.
لزوم تداوم روند نوسازی
عملکرد مطلوب و موفقیت‌آمیز دولت یازدهم در خرید هواپیما، از سوی برخی کارشناسان هوانوردی نیز به عنوان مهم‌ترین دستاورد این دولت در حوزه هوایی شناخته می‌شود.
کامران کامرانیان، کارشناس هوایی در پاسخ به «گسترش تجارت» با اشاره به همین نکته گفت: بعد از سال‌های طولانی و چند دهه فرسودگی ناوگان، دولت یازدهم توانست با عملکردی درست و مناسب، برای شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) هواپیماهای نو و با فناوری‌های روز دنیا خریداری کند که این اقدام را باید مهم‌ترین گام مسئولان در توسعه صنعت هوانوردی کشور دانست.
کامرانیان با تاکید بر لزوم تداوم روند نوسازی در دولت آینده افزود: امیدوارم روند شکل‌گرفته در خرید هواپیماهای نو و جوان در مدل‌های گوناگون و مناسب برای کشور، کوتاه‌مدت نباشد و ادامه یابد.
این کارشناس یادآوری کرد: در صورت تداوم همین روند در دولت بعدی، می‌توانیم امیدوار باشیم سال‌های آینده، شرکت ایران‌ایر و دیگر شرکت‌های هواپیمایی، با ناوگانی جوان در خدمت مردم باشند و حمل‌ونقل هوایی جایگاه از دست رفته خود را بازیابد.
غفلت دولت از چندنکته‌در حمل‌ونقل‌هوایی
در کنار قدردانی برخی کارشناسان از عملکرد دولت یازدهم در حوزه حمل‌ونقل هوایی، برخی کارشناسان نیز معتقدند در کنار قدردانی از دولت برای خرید هواپیماهای نو، نباید نقاط ضعف دولت در صنعت هوانوردی را از یاد برد.
حمید نجف، تحلیلگر صنعت هوانوردی در پاسخ به «گسترش تجارت» در این زمینه گفت: از آغاز به کار دولت تدبیر و امید، در حوزه حمل‌ونقل هوایی ۴ انتظار اساسی وجود داشته که فقط یکی از آنها یعنی نوسازی ناوگان هوایی در حال تحقق است.
وی در بیان نقاط ضعف دولت یازدهم در حمل‌ونقل هوایی افزود: یکی از انتظاراتی که از دولت یازدهم داشتیم اما هنوز محقق نشده، اصلاحات اساسی ساختاری در مدیریت حمل‌ونقل هوایی به‌ویژه درباره شرکت ایران‌ایر است.
این تحلیلگر صنعت هوانوردی همچنین معتقد است حمل‌ونقل هوایی ایران نیازمند تغییرات مدیریتی ملموسی است که منجر به ایجاد تفکرات نوین در صنعت شود.
به گفته وی از دولت یازدهم انتظار می‌رفت در این زمینه اقداماتی انجام دهد، اما هنوز دولت به این مسئله ورود نکرده یا اقدام مناسبی در این باره انجام نداده است.
یکی دیگر از نکاتی که از نظر این تحلیلگر، دولت یازدهم از آن غفلت کرده، واردات قطعه و فعال کردن بخشی از ناوگان زمینگیر فعلی است. به گفته وی، دولت نتوانسته در این زمینه اقدام قابل‌توجهی انجام دهد.
اگرچه این کارشناس به غفلت‌های دولت یازدهم در بخش حمل‌ونقل هوایی اشاره می‌کند، اما او نیز همراستا با دیگر کارشناسان، خرید هواپیما و آغاز روند نوسازی ناوگان هوایی کشور را از نقاط قوت دولت یازدهم می‌داند. بنابراین می‌توان گفت کارشناسان و تحلیلگران صنعت هوانوردی کشور، به اتفاق خرید هواپیماهای نو را اقدامی قابل توجه و مهم از سوی دولت تدبیر و امید می‌دانند؛ اقدامی که می‌تواند به دولت در این حوزه نمره قبولی دهد.
