برای خرید واگن دست دوم شرط بگذاریم
به گزارش روزنامه گسترش تجارت، درحال‌حاضر ناوگان حمل‌ونقل ریلی کشور با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کند، ازجمله اینکه شاهد فعالیت واگن‌های دست دوم وارداتی با سن بیش از ۳۰سال در ناوگان ریلی کشور هستیم.
به نظر می‌رسد نظارت مطلوبی روی سن واگن‌های وارداتی وجود ندارد؛ هرچند گفته می‌شود شرایط ورود واگن‌ها بررسی می‌شود. مسئولان راه‌آهن کشور اعلام کرده‌اند واگن‌های وارد شده به کشور، به‌طور کامل بازسازی می‌شوند در حالی‌که واگن‌های وارداتی، فقط از نظر تزئینات داخلی مانند صندلی، تخت و تهویه بهسازی و بازسازی می‌شوند و بخش‌های حرکتی آنها مانند ترمز و چرخ و محور به همان صورتی که وارد می‌شود در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا این قطعات در کشور تولید نمی‌شود. استفاده از واگن دست دوم وارداتی به دلیل عمر بالا و بازسازی ناقص این واگن‌ها در کشور، می‌تواند برای مصرف‌کننده‌ها مشکل‌ساز شود زیرا بدنه بیشتر این واگن‌ها پوسیده و ساختار آنها از نظر مکانیکی، دچار فرسودگی است. در حالی که واگن‌های نو پس از ۱۰سال نیاز به تعمیر اساسی دارند، می‌بینیم برخی واگن‌های دست دوم، گاه بیش از ۲۰سال عمر دارند و در حالی که ۷۰درصد عمر مفید آنها سپری شده، تازه وارد ناوگان ایران می‌شوند. از آسیب‌های این واگن‌ها می‌توان به صدمه شدید مسافران در زمان سانحه احتمالی اشاره کرد. یکی از دلایل استقبال بخش خصوصی از واگن‌های وارداتی، ضعف تولیدکننده‌های داخلی است. واگن‌سازهای داخلی ممکن است برای ساخت یک واگن، ۲ تا ۳ سال زمان نیاز داشته باشند. از سوی دیگر هزینه خرید واگن نو از آنها، گاهی تا ۵ برابر خرید واگن‌های دست دوم وارداتی برای بخش خصوصی تمام می‌شود در حالی‌که به‌طور معمول این بخش قادر به تامین چنین هزینه‌هایی نیست. با توجه به اینکه خرید واگن از تولیدکننده داخلی، زمان‌بر است و برای بخش خصوصی به صرفه نیست، پیشنهاد من این است که دولت تسهیلاتی در اختیار خریداران واگن قرار داده و در کنار این مسئله، واردات را نیز محدود کند. از سوی دیگر اگر شرایط به‌گونه‌ای است که ناچار به واردات واگن‌های دست دوم هستیم، لازم است در شرایط ورود این واگن‌ها تجدیدنظر شود. یکی از مهم‌ترین تغییرات باید در شرط سنی واگن‌ها باشد. لازم است سقف سنی این واگن‌ها به ۵ سال تغییر کند. همچنین باید مدت زمان مشخصی به عنوان دوره فعالیت این واگن‌ها در کشور تعیین شود و بیش از حد مشخصی فعالیت نکنند. این بدان معناست که سن اسقاط واگن‌های وارداتی تعیین شده باشد. به عنوان نمونه اعلام شود این واگن‌ها بعد از ۱۵ سال فعالیت در ایران، باید اسقاط شوند. شرط انعقاد قرارداد با تولیدکننده‌های داخلی به میزان خرید از خارج که از سوی راه‌آهن اعلام شده، شرط مناسبی است اما واگن‌سازهای داخلی نیز باید تلاش کنند کیفیت تولیدات خود را افزایش دهند. مهم‌ترین راهکار برای کاهش واردات، افزایش کیفیت تولید داخلی است و بهتر است تولیدکننده‌های داخلی به سمت تولید واگن‌های به‌روزتر حرکت کنند.
غلامرضا پیرهادی - کارشناس حمل‌ونقل ریلی
