اهمیت هشدار سریع و روز جهانی هواشناسی

ثنایی نژاد: ۲۳ مارس، روز جهانی هواشناسی است. ۷۵ سال قبل در چنین روزی سازمان هواشناسی بین المللی تأسیس شد و در سال های بعد نام آن به سازمان هواشناسی جهانی تغییر یافت. از آن زمان هر ساله این روز را به همین عنوان نام گذاری کرده اند تا اهمیت این موضوع را برای جهانیان برجسته کنند. هرساله سازمان هواشناسی جهانی شعاری را برای سال پیش رو بر می گزیند تا توجه همه را به موضوع مشخصی جلب کند.

شعار امسال بسیار مهم است: همه با هم به سوی رفع خلأ هشدار سریع

با همهٔ پیشرفت تکنولوژی هنوز نیمی از کشورهای جهان به سیستم های هشدار سریع مجهز نیستند. در ایران نیز این سیستم بسیار ناقص و صرفاً از طریق رسانه های عمومی است. همان هم متأسفانه متکی بر پیش بینی های سینوپتیکی است و پیش بینی های محلی پیشرفته استفاده نمی شود. این در حالی است که کشور ما به دلیل اقلیم خشک و نیمه خشک و کوهستانی بودن، به شدت در معرض سیل های ناگهانی در مقیاس محلی است.

من خود چون کوهنورد هستم و نیز به دلیل مسافرت های زیادی که دارم بارها سیستم های همرفتی محلی را دیده بانی کرده و وقوع سیل در یک منطقه را محتمل دیده ام. گاهی هم توانسته ام پیش بینی ام را به مقامات مسئول برسانم. اما به دلیل نبود سیستم هشدار سریع، سازمان های مسئول برای همان سیل اطلاعیهٔ هشدار سریع نداده اند.

سال ها قبل هم طرحی برای ایجاد سامانهٔ ملی هشدار سریع تدوین و تقدیم کردم اما هیچ توجهی نشد. امسال که دیگر رئیس سازمان هواشناسی کشور آب پاکی روی دست مان ریخت و گفت:

اتفاقاً رادار هواشناسی مهم ترین ابزار برای شناساییِ تشکیل، رشد، جهت و سرعت حرکت و نیز امکان سیل زایی طوفان های رعد و برقی است که هرساله به وفور در تمام کشور رخ می دهند. چقدر مایه تأسف است که دقیقاً در سالی که «همه با هم به سوی رفع خلأهای هشدار سریع» شعارِ سال سازمانی هواشناسی جهانی است، کشور ما عوض اینکه در این زمینه یک گام به جلو بردارد، به عقب رفته است.

باید همه بدانیم که نادیده گرفتن هشدار سریع در عصری که با تغییر اقلیم و افزایش رویدادهای حدّی مانند سیل و خشکسالی و سرمازدگی و گرمازدگی مواجه هستیم، می تواند به قیمت مال و جان انسان های بسیاری تمام شود.