◄ احداثبنادر خشک؛ با کدامین نقشه راه؟
تین نیوز | یک کارشناس مسائل دریای درباره نقشه راه احداث بنادر خشک در کشور گفت: ما ابتدا بايد در نظام اقتصاد جهاني به نقشه راه برسيم و مزيت هاي ملي و جايگاه رقابتي ايران تعیین شود، سپس ابزارهاي آن هرچه باشند اعم از بنادر دريايي، خشك و لجستيك مي توانند نقشه راه داشته باشند.
مجید طهرانی در گفتگو با خبرنگار تین نیوز در خصوص نیاز یا عدم نیاز کشور به ایجاد بنادر خشک، اظهار داشت:برای اینکه مشخص شود که نیاز به ایجاد بنادر خشک در کشور وجود دارد یا خیر باید ابتدا چند سوال مطرح شود از جمله اینکه آيا تقاضاي تجارت بين الملل كشور اعم از ترانزيت و واردات و صادرات بيش تر از عرضه فعلي اماكن بندري است؟
وی با طرح این سوال که آيا ظرفيت هاي اقتصادي كشور اعم از توليد صادراتي و ترانزيت و واردات مواداوليه در سنوات آتي به نحوي رشد خواهند داشت كه از ظرفيت رو به توسعه بنادر فعلي كشور فراتر رفته و افزوني تقاضا بر عرضه قابل اثبات است؟، گفت: این سوال که آيا نرخ توسعه شبكه ريلي كالا آنچنان بالاست كه بدون بندر خشك نمي توان حمل و نقل چند وجهي و تركيبي را توسعه داد، موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
طهرانی، در ادامه گفت: آيا حمل و نقل چند وجهي در بستر قانوني موجود و يا در دست تهيه مورد حمايت است؟ مثلا مجوز حمل و نقل تركيبي اعم از جاده اي و ريلي و هوايي و دريايي متولي واحدي دارد؟ قانون گمرك براي حمايت از ترانزيت هاي درون سرزميني تسهيلات كافي دارد؟حاكميت اطلاعاتي و عملياتي كافي براي مصون نگه داشتن بنادر خشك از قاچاق در كشور وجود دارد؟
وی تصریح کرد: اگر پاسخ به اين سوالات مثبت يا تا حدي مثبت است، نياز به بندر خشك مشهود است اما اگر باسخ منفي باشد بندر خشك تبديل به محلي براي قاچاق، رقابت با بنادر دريايي، معضلي براي گمرك و محل سوءاستفاده براي اخذ تسهيلات كلان بانكي خواهد شد، این در حالی است که در سطح خرد فاقد توجيه اقتصادي براي بنگاه موسس و موسسات تامين مالي خواهد بود و در سطح كلان نه تنها جايگاه كشور را در حمل و نقل بهبود نخواهد داد كه معضل جديدي در مقياس ملي براي قاچاق ايجاد خواهد كرد.
این کارشناس مسائل دریایی در ادامه توضیح داد: ما ابتدا بايد در نظام اقتصاد جهاني به نقشه راهي برسيم كه اولا بستر نفوذ فرهنگي و اقتصادي غرب نباشد و ثانيا نقش غير قابل حذف و غير قابل تحريمي در حيات روزمره دنيا داشته باشيم.
وی افزود: اگر اين نقشه راه را تعريف كرديم و مزيت هاي ملي و جايگاه رقابتي ايران در اين خصوص به صورت يكپارچه و با وحدت كلمه و همسويي استراتژيك اركان موثر تعيين شوند، آنگاه ابزارهاي آن هرچه باشند اعم از بنادر دريايي، خشك و لجستيك مي توانند نقشه راه داشته باشند.
هیچ نقشه راه موثری برای موفقیت بنادر خشک قابل تصور نیست
طهرانی اظهار داشت: اما اگر اين اولويت رعايت نشود بندر خشك به سرانجام مطلوبي كه متصور هستيم نمي رسد و هيچ نقشه راه موثري هم براي موفقيت آن قابل تصور نيست زيرا اهداف بالادستي آن در مقياس حاكميتي مشخص نيست.
وی با بیان اینکه هر آنچه كه در حوزه تسهيل تجارت و تسهيل حمل و نقل و تسهيل تامين مالي تجارت است در سطح كلان ابزار هاي توسعه حاكميت است، گفت: به عبارت ديگر بنگاه هاي اقتصادي خودشان ابزارهاي تهاجمي ملل هستند. اگر همانند غرب طرح هاي آفندي و پدافندي در سطح بنگاه تعريف نشود ورود به عرصه اين طرح ها تقليد بي ثمر است.
طهرانی افزود: با كمي تحقيق مشهود است كه ابتدا در قلب حاكميت امريكا تصميم به نفوذ فرهنگي و اطلاعاتي و اقتصادي قبل از نفوذ امنيتي و نظامي گرفته شده است بعد با بسيج منابع با انواع نوآوري ها و فناوري ها بنگاه هاي مختلف ي به اقتصاد جهان يورش برده اند.
وی با اشاره به اینکه در هر صنعتي از فشن تا حمل و نقل تا توليدات خودرو يا توليدات نظامي يك الگوي واحد از تركيب اقتصاد و حاكميت خزنده غرب مشاهده می شود، اظهار داشت: براي تسهيل اين تهاجم همه جانبه انواع زيرساخت ها طراحي و اجرا مي شوند و حتي تامين مالي آن هم تدبير مي شود و حتي سازمان هاي بين المللي ترويج و فرهنگ سازي مي كنند.
پیش نیازهای موفقیت بنادر خشک تعریف نشده است
عضو اتاق فکر سازمان بنادر و دریانوردی با تاکید بر اینکه نمي توان يك زير سيستم از یك سيستم كلي را انتخاب و براي ان نقشه راه داد، گفت: به نظرم پيش نيازهاي موفقيت بندر خشك به عنوان يك زير سيستم از يك سيستم كلان اقتصادي تعريف نشده است، زيرا اساسا خود سيستم كلان اقتصادي ما بايد در اتاق عمل اقتصاد مقاومتي جراحي و بيماري هاي اساسي آن درمان شوند.
وی اظهار داشت: وقتي كه معدل حقوق ورودي ايران بالاتر از دنيا است و هنوز از نظام پروتكشنيسم (سیاست حمایت از صنایع داخلی حتی اگر کالای نامرغوب و گران تولید کنند) تعرفه اي براي حمايت از توليد كننده استفاده مي كنيم طبيعي است كه مطلوبيت براي دور زدن نظام گمركي بالا باشد.
طهرانی تصریح کرد: بندر خشك، مطلوب چنين فرصت طلبي هاي منفي قرار خواهد گرفت و با كندي آهنگ توسعه ريل و موانع توسعه كريدورهاي حرفه اي جاده اي بين المللي و ترانزيت، اساسا به اختراعي تبدیل می شود كه نيازي به آن نيست و از آن سوءاستفاده خواهد شد.
وی در پایان گفت: راه منطقي ابتدا تعيين تكليف پروتكشنيسم تعرفه اي است و نبايد براي عوارض يك مساله دست به دامان راه كار هاي وارداتي شد بايد خود مساله را حل كرد.