◄ معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی ، آری یا نه ؟!
بنظر می رسد وجود معاونت حمل و نقل در ستاد وزارتخانه برای حکمرانی یکپارچه حمل و نقل در کشور قطعاً مفید فایده ، بلکه ضروری است . لکن معاونت حمل و نقل موجود با شرح وظایف تعریف شده و ساختار تشکیلاتی در حال حاضر ، نه تنها مشکل گشای حمل و نقل نبوده و نیست که هیچ ، شاید نبودن آن بهتر است !؟
عطف به گزارش 1403/06/13 شبکه خبری تین نیوز در خصوص درخواست حذف معاونت حمل و نقل در وزارت راه و شهرسازی از سوی فعالان صنف حمل و نقل جاده ای به جهت وجود چند معاون حمل و نقل در سازمان ها و شرکت های زیرمجموعه وزارتخانه در حمل و نقل که جاده ای ، دریایی ، ریلی و هوایی و عدم ضرورت وجود معاونت حمل و نقل در ستاد وزارتخانه با داشتن وظایف و اختیارات و احیاناً موازی ، موارد ذیل باستحضار می رسد :
1 – یکی از چالش های اصلی بخش حمل و نقل کشور ، توسعه نامتوازن و غیر یکپارچه و جزیره ای و جداگانه هر یک از شقوق حمل و نقل در کشور است. بدین ترتیب که هر بخش از حمل و نقل کشور بطور جداگانه و بدون در نظر گرفتن آثار شبکه ای و تجمیعی زیربخش های مختلف ، طرح های مورد نیاز خود را بررسی و اجرا می کنند که این کار هزینه های زیادی به این صورت بر کشور تحمیل می نماید .
2 – در حوزه های مختلف حمل ونقل کشور ، طرح ها و پروژ های متعددی تعریف و با انبوه طرح های نیمه تمام در کشور مواجهیم . کمبود و یا نبود منابع مالی این طرح ها ، به همراه ملاحظات سیاسی و بعضاً غیرکارشناسی مقامات و مسئولان وقت در تعریف و پیشبرد این طرح ها ، از آسیب های جدی نظام توسعه در بخش حمل و نقل کشوری می باشد .
3 – دقیقا به همین دلایل ، تخصص های متفاوت در سازمان های زیرمجموعه ، نیازمند انتصاب مدیران مجرب و مشاوران زبده و متخصص دارد تا تصمیمات بهینه و مناسب اتخاذ نمایند .
4 – حمل و نقل جاده ای نیز با سهم 90 درصدی خود ، باعث کاهش ایمنی و افزایش حوادث و سوانح جاده ای می گردد ، که این مهم ، یکی از اثرات تاثیر گذار افزایش سهم حمل و نقل جاده ای است . افزایش آمار کشته شده گان سال های اخیر شاد این مدعاست.
5 – در مجموعه وزارت راه و شهرسازی ، معاونت ها (روسای سازمان ها و شرکت های تابعه ) در حوزه های مختلف حمل ونقل غالباً به صورت جزایر مستقل تصمیم می گیرند . از طرفی طرح های جامع ، معقول و مقبول نیز وجود ندارد و رقابت ها در سفرهای جاده ای ، دریایی ، ریلی و هوایی تشدید می گردد .
6 – همچنین ، بدلیل عدم وجود اهداف و استراتژی های مصوب در بخش حمل و نقل کشور ، ضعف هماهنگی و یکپارچگی در راهبری و مدیریت بخش های مختلف حمل و نقل و جزیره ای عمل کردن هر یک از زیربخش ها ، عدم مدیریت جامع مالی و وجود نارسایی در توزیع آن بین زیربخش ها ، انحصار دولتی فعالیت های مختلف بهره برداری و بهره وری پایین و بوروکراسی و مشکلات آن ، عدم یکپارچگی بخش درون شهری و برون شهری و نیز رها بودن حمل و نقل حومه ای ، عدم یکپارچگی اطلاعات و داده ها و بالاخره عدم بهره گیری لازم از داده های تولید شده ، همه و همه ، نشان از وجود چالش های بسیار در حمل و نقل کشور ، در شرایط موجود است هر چند که اثرات تحریم های جهانی را نیز باید منظور نمود .
با توجه به موارد پیش گفته ، بنظر می رسد وجود معاونت حمل و نقل در ستاد وزارتخانه برای حکمرانی یکپارچه حمل و نقل در کشور قطعاً مفید فایده ، بلکه ضروری است . لکن معاونت حمل و نقل موجود با شرح وظایف تعریف شده و ساختار تشکیلاتی در حال حاضر ، نه تنها مشکل گشای حمل و نقل نبوده و نیست که هیچ ، شاید نبودن آن بهتر است !؟
پیشنهاد می گردد معاونت حمل و نقل قدرتمند بعنوان معاونت هماهنگ کننده (کل) که جانشین بالاترین مقام وزارتخانه با اختیارات کامل باشد و انتصاب شخص مطلع و دارای شناخت کامل از حمل و نقل در این جایگاه مهم تثبیت گردد .
حمزه علی بخشی کارشناس حمل و نقل جاده ای
نقش کلیدی معاونت حمل و نقل در وزارت راه و شهرسازی در توسعه کشور
همانطور که پیشتر اشاره شد، معاونت حمل و نقل در صورت وجود میتواند نقش محوری در توسعه و بهبود وضعیت حمل و نقل کشور ایفا کند. این معاونت با برنامهریزی، هماهنگی و نظارت بر بخش حمل و نقل، میتواند به تحقق اهداف زیر کمک کند:
توسعه پایدار و متوازن
کاهش نابرابری منطقهای: با سرمایهگذاری در زیرساختهای حمل و نقل در مناطق محروم و توسعه نیافته، به کاهش نابرابری منطقهای کمک میکند.
محیط زیست: با ترویج حمل و نقل پایدار و کاهش استفاده از سوختهای فسیلی، به حفاظت از محیط زیست کمک میکند.
اجتماعی: با تسهیل دسترسی به خدمات و امکانات، به بهبود کیفیت زندگی مردم کمک میکند.
ارتقای بهرهوری اقتصادی
کاهش هزینههای لجستیک: با بهبود زیرساختها و بهرهوری در حمل و نقل، هزینههای لجستیک را کاهش میدهد و به افزایش رقابتپذیری اقتصاد کمک میکند.
توسعه تجارت: با تسهیل جابجایی کالاها و کاهش هزینههای حمل و نقل، به توسعه تجارت خارجی کمک میکند.
ایجاد اشتغال: با سرمایهگذاری در زیرساختهای حمل و نقل، فرصتهای شغلی جدید ایجاد میکند.
هماهنگی و یکپارچگی در بخش حمل و نقل
تدوین برنامه جامع حمل و نقل: با تدوین یک برنامه جامع، همه بخشهای حمل و نقل را در یک راستا قرار میدهد و از موازیکاری جلوگیری میکند.
هماهنگی بین دستگاههای اجرایی: با ایجاد هماهنگی بین دستگاههای اجرایی مختلف، به اجرای بهتر طرحهای حمل و نقلی کمک میکند.
نظارت بر اجرای طرحها: با نظارت بر اجرای طرحهای حمل و نقلی، از انحراف آنها از مسیر اصلی جلوگیری میکند.
توسعه فناوریهای نوین
بهرهگیری از فناوریهای اطلاعات: با استفاده از فناوریهای اطلاعات، به مدیریت هوشمند ترافیک و بهبود خدمات حمل و نقل کمک میکند.
توسعه حمل و نقل هوشمند: با توسعه حمل و نقل هوشمند، به افزایش ایمنی و کاهش آلودگی کمک میکند.
حمایت از استارتآپها: با حمایت از استارتآپهای حوزه حمل و نقل، به نوآوری در این بخش کمک میکند.
چالشها و راهکارها
در کنار فرصتها، معاونت حمل و نقل با چالشهای جدی نیز مواجه است. برخی از این چالشها عبارتند از:
کمبود منابع مالی: نیاز به منابع مالی هنگفت برای توسعه زیرساختهای حمل و نقل
مقاومت در برابر تغییر: مقاومت برخی از گروهها در برابر تغییرات در سیستم حمل و نقل
کمبود نیروی انسانی متخصص: نبود نیروی انسانی متخصص در حوزه حمل و نقل
برای مقابله با این چالشها، میتوان راهکارهای زیر را پیشنهاد کرد:
جذب سرمایهگذاری بخش خصوصی: ایجاد انگیزه برای سرمایهگذاری بخش خصوصی در بخش حمل و نقل
استفاده از منابع مالی بینالمللی: جذب کمکهای فنی و مالی از سازمانهای بینالمللی
آموزش نیروی انسانی: سرمایهگذاری در آموزش نیروی انسانی متخصص در حوزه حمل و نقل
توسعه مشارکتهای عمومی-خصوصی: ایجاد مشارکت بین دولت و بخش خصوصی برای اجرای پروژههای حمل و نقلی
در نهایت، میتوان گفت که معاونت حمل و نقل در صورت وجود میتواند نقش بسیار مهمی در توسعه پایدار و متوازن کشور ایفا کند. با توجه به اهمیت حمل و نقل در زندگی روزمره مردم و نقش آن در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، سرمایهگذاری در این بخش و تقویت نقش معاونت حمل و نقل، امری ضروری است.
حرفای قشنگ ولی نشدنی
این معاونت الان زاید است متاسفانه
در کشوری که سیستم حاکم نیست و شخصیت افراد پست ها را تنزل یا ارتقا می دهد می شود گفت که اکثر پست ها با ریسک مفید و یا غیر مفید بودن همراه هستند. معاون فعلی واقعا انسان وارسته است ولی واقعا چه تجربه ای در جایگاه فعلی دارد . البته این معاونت چهار معاون را به خود دیده است که چندان موفق نبوده اند البته اگر آقای تقی زاده کمی گرایش ریلی نمی داشت و واقعا فرامدی به موضوعات می نگریست می توانست موفق باشد .
سلام. همینکه میآیند و کل مقوله حمل و نقل را در یک معاونت ستادی و نحیف جا سازی میکنند خودش نشان دهنده درجه نازل اهمیت حمل و نقل در تفکرات مدیران این وزارت خانه است.
تنها اثر تاسیس این معاونت این بود که توانست مبحث مغفولی بنام حمل و نقل را به عرصه اداری وزارت خانه گوشزد کند و نه بیشتر.مسکن همیشه اولویت است.