آیا سوخت ایرانی هواپیماها کیفیت دارد؟
هفته‌نامه حمل ونقل| بدهی تا یک ماه قبل ۱۳۰۰ میلیارد تومان. عددی قابل توجه که هم دولت را نگران کرده و هم ایرلاینهای بدهکار. اگرچه داستان بدهی ایرلاینها به شرکت ملی نفت مربوط به ماه قبل یا سال قبل نیست و از زمانی که قیمت ارز نوسان کرد و تحریم‌ها اوج گرفت، برجای مانده و با وجود روش‌هایی که برای پرداخت این بدهی از تهاتر گرفته تا قسط‌بندی اجرائی شد، هنوز هم سرجای خود محکم و استوار ایستاده است.
پس ازآنکه در آذر ۸۹ به دلیل شدت گرفتن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران سوخت رسانی به ایرلاینهای ایرانی در اروپا متوقف شد، نرخ ارز هم دچار نوسان شدید شد. ایرلاینها نتوانستند به موقع پول سوختی که از شرکت ملی نفت دریافت می‌کردند، بپردازند.
لذا بدهی‌ها روی هم تلمبار شد. یک‌سال پیش از روی کار آمدن دولت حسن روحانی، دولت دهم برای جبران بدهی ایرلاینها دستور داد که فروش سوخت به سوخت نقدی صورت بگیرد، تصمیمی که تحت فشار ناشی از تحریم‌ها عملی نشد. شرکت ملی نفت بستانکارتر و ایرلاینها بدهکارتر شدند.
محمدرضا مظلومی مدیر بازرگانی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی پاییز سال ۹۴ با اعلام این اولتیماتوم که سوخت دهی به ایرلاینهای بدهکار متوقف می‌شود، سبب شد تا شرکت‌های بدهکار با ارائه ضمانت نامه‌هایی جهت پرداخت پول سوخت‌هایی که دریافت کرده‌اند، به شرکت ملی نفت سوخت خود را دریافت کنند.
به دنبال این اتفاق دستور آزادسازی نرخ بلیت هواپیما صادر شد تا منابع ایرلاینها برای خرید سوخت تأمین شود. با این حال شرکت‌های هواپیمایی با وجود دریافت نقدی پول بلیت، بدهی‌های گسترده‌ای بابت خرید سوخت هواپیما داشتند.
پاییز سال گذشته منصور ریاحی مدیر عامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با اشاره به بدهی شرکت‌های هواپیمایی گفته بود که شرکت‌های هواپیمایی ۱۵۰۰ میلیارد تومان بدهی دارند که ۷۷ درصد آن مربوط به شرکت‌های ایران‌ایر، آسمان و ماهان است.
سخنی که سبب شد علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی کشور در واکنش یه این سخنان بگوید که قرار است بخشی از بدهی ایرلاینها به شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی با طلب ایرلاینها از دولت بابت برقراری پرواز به مناطق محروم تهاتر کند. با این حال آخرین خبر را منصور ریاحی در آخرین روزهای اسفند سال گذشته اعلام کرد.
خبری که از بدهی ۱۳۰۰ میلیارد تومانی فروش سوخت به شرکت‌های هواپیمایی، حکایت داشت. ریاحی البته گفته بود که این بدهی‌ها مربوط به سنوات قبل است که ۷۰ درصد آن تعلق به سه شرکت هواپیمایی ماهان، ایران‌ایر و آسمان بوده و از این رقم تنها هفت درصد آن پرداخت شده است.
شرایط مطلوب پیش روی ایرلاین ها
اگرچه تصویر عمومی از این بدهی‌ها شاید بغرنج باشد، اما با تمام این موانع سوخت رسانی به ایرلاینها ادامه دارد. مرتضی عابدینی رئیس اداره کل سوختگیری هواپیمایی کشور با توضیح اینکه اکنون هزینه سوختی را که به ایرلاینها داده می‌شود، سرموعد پرداخت می‌شود، می گوید: «البته ما واحدهای عملیاتی هستیم و با مسائل مالی زیاد ارتباط نداریم؛ وظیفه ما این است که در پایان هر نوبت کاری، عملیاتی را که انجام داده‌ایم و میزان سوختی را که به ایلاین تحویل داده شده است، برابر حواله‌ها و فهرست‌های استاندارد به امور مالی ستاد شرکت ملی پخش منعکس کنیم تا در آنجا براساس توافقات و قراردادهایی که با ایرلاینها دارند و عدد لیتر فرآورده‌ای که توسط خلبان تأیید شده، صورت حسابها براساس نرخ‌های قانونی صادر کنند.»
وی البته اضافه می‌کند: «براساس توافقاتی که میان مسئولان ارشد شرکت ملی پخش و سازمان هواپیمایی کشوری صورت گرفته، در حال حاضر پرداخت‌ها شرایط مطلوب تری پیدا کرده است.»سوخت رسانی به هواپیماها یکی از بخش‌های مهم پیوند دو بخش نفت و هواپیمایی است. ۵۰ مرکز سوخت رسانی با ۱۵۰ دستگاه سوخت رسان عمری بین ۲۵ تا ۳۰ سال در کشور دارند.
مراکزی که در اوج تحریم‌ها به کمک صنعت هوایی کشور آمدند و با تمام قوا اجازه بروز مشکل برای ایرلاینهای ایرانی نشدند. اگرچه بدهی‌ها یک بخش قابل توجه در این صنعت به شمار می‌رود، اما اگر بخش سوخت رسانی هم نتواند هم‌زمان با توسعه ناوگان هوایی پیش برود، در بلند مدت اختلال‌هایی در این حوزه پیش خواهد آمد.
پرترددترین سوخت رسان هواپیما
گزارش‌ها نشان می‌دهد که به طور متوسط روزانه بیش از ۵ میلیون لیتر سوخت هوایی در سراسر کشور توزیع می‌شود که در این میان مرکز سوختگیری هواپیمایی مهرآباد، یکی از مهم‌ترین مراکز سوختگیری به شمار می‌رود.
این فرودگاه که بیشترین حجم عملیات را از نظر تعداد پرواز به خود اختصاص داده به طور شبانه روزی و ۲۴ ساعت کاری به طور متوسط تأمین سوخت ۲۵۰ سورتی پرواز را با نزدیک به یک میلیون و ۲۰۰ هزار لیتر فرآورده به خود اختصاص داده است. دومین بخش پرتردد مرکز سوختگیری، فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) است که به طور متوسط روزانه بالغ بر یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و۶۰۰ هزار لیتر سوخت هوایی را به حدود ۷۰ فروند هواپیما عرضه می‌کند.
مرتضی عابدینی رئیس اداره کل سوختگیری هواپیمایی کشور در این رابطه می‌گوید: « کمترین یا بیشترین بستگی به درخواست خلبان دارد که برمبنای آن سوخت تحویل می‌دهیم به طور مثال کمترین میزان را در اراک داشتیم که ۵۵۰ لیتر بود و بیشترین را در مهرآباد به مقدار ۶۴ هزار و ۱۰۰ لیتر تحویل داده‌ایم، ضمن اینکه در مشهد ۴۲ هزار و ۸۱۱ لیتر و در اصفهان ۲۷ هزار ۹۰ لیتر حداکثر سوخت دریافتی در یک مرحله بوده است.»
او در پاسخ به این سئوال که حجم سوخت دهی در ایام عید نوروز چه میزان بوده، می گوید: « حجم عملیات ما در ایام نوروز به سطح بالایی تا مرز ۸-۱۰ میلیون لیتر در روز می‌رسد.
این بدان معناست که حجم عملیات ما از نظر تعداد پرواز و هم لیتراژ دو برابر خواهد شد.»عابدینی درباره شرایط تحریم‌ها اضافه می‌کند: «در زمان تحریم با توجه به اینکه سازندگان اصلی خارجی در فروش لوازم و تجهیزات مانع تراشی و به بهانه‌های مختلف از فروش مستقیم تجهیزات مورد نیاز صنعت سوخت رسانی جلوگیری می‌کردند، به ناچار برخی تجهیزات ضروری از واسطه‌ها با قیمتهای بیشتری تأمین می‌شد که این موضوع اکنون برطرف و روند تأمین آنها تسهیل شده است.»
آیا سوخت ایرانی کیفیت دارد؟
اگر گاه درباره بنزین تولید داخل برای خودروهای سواری اما و اگرهایی مطرح بوده حال، این تردیدها برای سوخت هواپیماها هم مطرح است.
گاهی برخی کارشناسان می‌گویند، سوخت‌های تولید داخل کیفیت لازم را ندارند. وبرهمین اساس هم رئیس اداره کل سوخت گیری هواپیمایی کشوری در این رابطه می‌گوید: «مشخصات سوخت هوایی با هماهنگی‌های سازندگان موتور هواپیما توسط سازمان‌های بین‌المللی تدوین می‌شود و پالایشگاهها نیز براساس آن مشخصات، مبادرت به تولید می‌کنند. سوخت تولیدی در پالایشگاه‌های کشور با توجه به آزمایشات مستمری که انجام می‌شود و کاملا منطبق با استانداردهاست.»
لینک خبر
