دسترسی رانندگان کامیون و اتوبوس به گازوئیل محدود شد

از ابتدای مهرماه، طرحی آزمایشی از سوی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی به جهت جبران کمبود گازوئیل و جلوگیری از قاچاق اجرا شده است. طرحی که تاکنون انتقادات بسیاری را به دنبال داشته است.

به گزارش تین نیوز به نقل از تجارت نیوز، موضوع کمبود گازوئیل بار دیگر بر سر زبان ها افتاده است. این کمبود گازوئیل بیش از همه در اختصاص نیافتن سهمیه سوخت رانندگان خودروهای سنگین خود را نشان داده است.

یکی از اصنافی که بارها در این زمینه اعتراض خود را عنوان کردند، کامیون داران هستند. کامیون داران بارها نسبت به اختصاص نیافتن سهمیه سوخت خود اعتصاب کردند و تاکنون نه تنها وضعیت برای آن ها بهتر نشده، که بدتر هم شده است. همچنین تراکتورداران و دیگر رانندگان خودرو سنگین نیز بارها نسبت به اختصاص نیافتن سهمیه سوخت شکایات خود را بیان کرده اند.

طرح جدید اختصاص سهمیه گازوئیل

کرامت ویس کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی، در شهریور ماه سال جاری عنوان کرد که قرار است طرحی آزمایشی برای ناوگان باری بالای 50 تن اجرا شود. طی این طرح قرار است که دیگر بدون بارنامه، سوخت به این ناوگان تعلق نگیرد. همچنین قرار است مبدأ و مقصد ناوگان با استفاده از بارنامه و صورت وضعیت مسافری قابل مشاهده باشد. علنا ناوگان با استفاده از این طرح صرفا می تواند از جایگاه هایی که در مسیر حرکت خود وجود دارد، سوخت گیری کند.

در واقع این پیمایش به صورت سیستمی انجام می شود. دو طرح سپهتن و سیپاد، قرار است که عملکرد ناوگان گازوئیل سوز را به صورت سیستمی به حوزه سامانه هوشمند سوخت ارسال کنند. تخصیص سوخت در این طرح، بر مبنای حرکت در مسیر تعیین شده انجام می شود.

مسیر پیمایش نادرست است

این طرح آزمایشی از ابتدای مهرماه انجام شده و در همین زمان کوتاه، مشکلات بزرگی را به وجود آورده است. آن طور که از شواهد پیداست، رصد مسیر پیمایش کامیون ها و مکان های سوخت گیری به صورت آنلاین انجام نشده است. آن چه تغییر کرده است، تنها توقف اختصاص سهمیه سوخت خارج از بارنامه است.

در واقع اگر مشکلی در بارنامه وجود داشته باشد، کامیون داران نمی توانند به درستی آن را اثبات کنند. یکی از مواردی که تاکنون مطرح شده، تعیین اشتباه مسیر است. بنا بر برآورد غلط مسیر، سوخت اختصاص یافته کفاف نیاز مصرفی ناوگان را نمی دهد. این موضوع باعث می شود رانندگان مجبور به استفاده از گازوئیل آزاد شوند.

پیش تر در اردیبهشت ماه سال جاری، جلال موسوی، نایب رئیس کانون انجمن های صنفی کامیون داران کشور، در گفت وگو با ایلنا بیان کرد که با قطع پایه سوخت، میزان ارائه سوخت را پیمایش و اعلام کردند اما تردد پرت رانندگان را محاسبه نکردند. برای مثال در مسیر حمل بار اراک-تهران در سمنان بارگیری می شود اما سمنان در بارنامه ثبت نمی شود و آن مسیر برای راننده محاسبه نمی شود و این میزان سوخت در پیمایش نمی آید.

این موضوع نشان می دهد که محاسبات مسیر که طبق آن سهمیه گازوئیل به ناوگان حمل ونقل اختصاص پیدا می کند، بسیاری اوقات اشتباه است. حال اگر سامانه رصد آنلاین نیز راه اندازی نشود، علنا به دلیل پیمایش غلط مسیر، سهمیه اختصاص یافته نیز ناکافی خواهد بود.

احتمال افزایش قیمت ها

با توجه به موضوعاتی که به آن اشاره شد، هزینه ناوگان افزایش خواهد یافت. چراکه به دلیل کاهش سهمیه سوخت و برآورد غلط مسیر، رانندگان مجبور به استفاده از گازوئیل آزاد خواهند شد. موضوعی که افزایش هزینه را به دنبال داشته است. این افزایش هزینه ممکن است در آینده بر افزایش قیمت بار حمل شده نیز تاثیر بگذارد. چراکه به هرحال هزینه حمل ونقل روی کالا نیز اثرگذار است.

آن طور که پیداست، رانندگان کامیون و اتوبوس، علنا از مهرماه از دسترسی به سوخت یارانه ای محروم شده اند. این طرح آزمایشی، بدون رصد آنلاین شروع شده است و بارنامه ها مشکلات اساسی دارند.

کاهش قاچاق اتفاق نیفتاد

یکی از مهم ترین دلایل اجرای این طرح، کاهش قاچاق بوده است. این در حالی است که فقط در هفته گذشته، فرمانده انتظامی یزد و بوشهر خبر از قاچاق بالغ بر 80 لیتر گازوئیل داده اند. همچنین هفته گذشته، حسین رحیمی، رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا، در گفت وگو با سایت اطلاع رسانی وزارت نفت، حجم قاچاق گازوئیل در کشور را روزانه 20 میلیون لیتر عنوان کرد.

این در حالی است که طرح اجراشده، شعار کاهش قاچاق را با خود به یدک می کشید. اما این طرح تاکنون نه تنها منجر به افزایش هزینه رانندگان شده، بلکه ناکارآمد بودن خود را از طریق پیمایش اشتباه مسیر نشان داده است. صرف بررسی بارنامه نمی تواند دلیل خوبی برای جلوگیری از قاچاق یا تخلف باشد. در کنار چنین طرحی باید سامانه رصد و پایش آنلاین نیز وجود داشته باشد.

یکی از دلایل مهم ایجاد سامانه رصد و پایش آنلاین آن است که هم از به کارگیری بارنامه های جعلی جلوگیری می کند و هم مسیر درست و دقیق را برای اختصاص سوخت موردنیاز به رانندگان سنگین پیمایش می کند.

کمبود گازوئیل موضوعی جدی است

آن طور که از این داستان پیداست، کمبود گازوئیل در کشور به قدری جدی است که مسئولان به فکر راه هایی برای جبران آن هستند. اما مانند همیشه راهکارهای آن ها نه تنها کمکی به حل بحران نکرده، بلکه وضعیت معیشت افراد را هم با مشکل مواجه کرده است.

موضوع قاچاق به این سادگی حل نخواهد شد. چرا که اساسا افرادی که قاچاق را در سطوح کلان انجام می دهند، نمی توانند با ابزارهای خرد کار را پیش ببرند. بخش عمده قاچاق سوخت در کشور مربوط به گازوئیل بوده است و کارشناسان متعددی تاکنون نسبت به آن هشدار داده اند.

مسئولان بار دیگر در مواجهه با کمبود و ناترازی، دست به اقداماتی ناکارا زده اند. لازم است که طرح اجراشده هرچه سریع تر بازنگری شود. چرا که به نظر می رسد اساسا این طرح قادر به کاهش چشم گیر قاچاق در کشور نیست. با این شرایط، باید گفت که تنها مشکلات رانندگان افزایش یافته است.