طلسم هندی ها در چابهار!
همکاری ایران و هند در چابهار عمری طولانی دارد، اما هر بار به بهانه ای ناتمام مانده و اکنون با وجود حضور تجهیزات در این بندر، ترانزیت کالای هندی از طریق ایران به نوعی متوقف شده و حال باید دید رویکرد دولت در بحث دیپلماسی اقتصادی، چطور این طلسم را می شکند.
همکاری ایران و هند در چابهار عمری طولانی دارد، اما هر بار به بهانه ای ناتمام مانده و اکنون با وجود حضور تجهیزات در این بندر، ترانزیت کالای هندی از طریق ایران به نوعی متوقف شده و حال باید دید رویکرد دولت در بحث دیپلماسی اقتصادی، چطور این طلسم را می شکند.
به گزارش ایسنا، موقعیت استراتژیک ایران در منطقه و برخورداری از یک جغرافیای خاص، کشورهای همسایه را بر آن داشته که از خاک ایران به عنوان یک مسیر ترانزیتی استفاده کنند؛ با وجود این برخی از این ارتباطات، به دلایلی از جمله تحریم ها یا بدعهدی طرف های قرارداد ایران مسکوت مانده و اگر چه در مقاطعی سرمایه گذاری هایی نیز شده، اما به نتیجه نرسیده است.
یکی از این پروژه ها، حضور هند در چابهار است. از جمله اینکه در یکی از قراردادهای میان ایران و هند بنا بود از ظرفیت سرمایه گذاری هندی برای خط ریلی چابهار – زاهدان استفاده شود، اما در نهایت با وجود امضای تفاهم نامه همکاری، اقدام موثری از سوی هندی ها صورت نگرفت تا همکاری ریلی ایران و هند، شروع نشده پایان یابد.
یکی دیگر از این همکاری ها، استفاده از موقعیت ترانزیتی ایران برای هند است. کریدور ترانزیتی شمال–جنوب در ابتدای امر بین کشورهای ایران، هند و روسیه بود و هدف آن این بود که روسیه از طریق ایران به هند متصل شود، اما پس از آن کشورهای آسیای مرکزی نیز به این کریدور ملحق شدند و در این میان بندر چابهار می تواند به عنوان یک نقطه مهم و استراتژیک در یک شبکه حمل ونقل چندوجهی جریان کالا و مسافر بین ایران، هند، افغانستان، کشورهای منطقه و آسیای میانه فعالیت کند.
در عین حال فعالیت خط کشتیرانی مستقیم از چین به چابهار در کنار فعالیت خط منظم کشتیرانی چابهار- هند در راستای توسعه کریدور شمال - جنوب و تحقق تاکیدات و منویات مقام معظم رهبری به منظور توسعه سواحل مکران است.
تعهد سرمایه گذاری ۸۵ میلیون دلاری و تامین ۲۴ میلیون
هند از طریق انعقاد قرارداد یکی از شرکت های خصوصی خود و با تعهد سرمایه گذاری به میزان ۸۵ میلیون دلار برای خرید تجهیزات مورد نیاز بندر چابهار، از سال ۱۳۹۷ وارد طرح توسعه فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار شد، اما به دلیل مشکلات ثانویه ایجاد شده از جمله تحریم ها، جهت خرید و تأمین تجهیزات مذکور، این قرارداد به طور کامل اجرایی نشد.
با وجود این، با معافیت چابهار از تحریم های آمریکا ، سال گذشته بود که اعلام شد که از این میزان تجهیزات سنگین راهبردی، بخشی به مبلغ مجموع ۲۴ میلیون دلار تامین شده که شامل شش دستگاه جرثقیل موبایل ساحلی با ظرفیت های سنگین و تجهیزات جانبی برای خدمات به کالاهای فله، عمومی و کانتینری است.
همچنین چند ماه پیش خبر فعالیت خط منظم کشتیرانی چابهار-هند منتشر شده و اعلام شد که فعالیت این خط در کنار فعالیت خط کشتیرانی مستقیم از چین به چابهار موجب رشد ۲۰ درصدی تخلیه و بارگیری در بنادر شهیدبهشتی و شهیدکلانتری شده و تفاهم نامه ای به منظور تردد هشت فروند شناور و هر دو هفته یکبار برای جابجایی کالا بین هند و ایران از طریق مسیر دریایی چابهار منعقد شده است.
آخرین خبر از حضور هند در چابهار: قراردادی در آستانه تکمیل
در آخرین اظهار نظرات درباره حضور هند در چابهار، علی فتحی -عضو هیات عامل سازمان بنادر و دریانوردی- درباره مشکلات موجود در بندر چابهار و در پاسخ به اینکه اپراتور هندی اجازه استفاده تجهیزات وارد شده از جمله شش جرثقیل را نمی دهد و شرط اجازه از این جرثقیل ها را انعقاد قرارداد ١٠ ساله اعلام کرده است، توضیح داد: موضوع این است که باید باری وجود داشته باشد که از این تجهیزات استفاده شود اما انعقاد قرارداد با هندی ها در مرحله نهایی است و با تکمیل قرارداد همه مشکلات برطرف می شود.
اگر چه خبر تدوین قرارداد با هند برای فعال کردن ظرفیت ترانزیتی ایران در سال های گذشته چندین بار منتشر شده اما تاکنون اقدام عملی در خصوص آن صورت نگرفته است، اما باید دید با توجه به رویکرد دولت سیزدهم در بحث دیپلماسی اقتصادی و کشورهای خارجی و آمادگی برای همکاری با کلیه طرف های خارجی، این بار این تصمیم به کجا می انجامد.
