ضرورت ایجاد زیرساخت بانکرینگ کشتی به بندر چابهار

پالایشگاه اصفهان ۱۴۰۴ سوخت کم سولفور را تولید می کند؟

به گزارش تین نیوز به نقل از اقتصادسرآمد، ​​​​​​​هم زمان با توسعه کشتیرانی در کشورهای مختلف، افزایش حمل و نقل دریایی، توسعه نفتکش ها و جابه جایی های انرژی در آب های آزاد نیاز به سوخت رسانی کشتی ها، روز به روز گسترده تر و به رشته ای از فعالیت ها منجر شد که صنعت بانکرینگ نامیده می شود. برای بررسی اولیه وضعیت صنعت بانکرینگ با مهندس سعید قبیتی، کارشناس حوزه بانکرینگ هم صحبت شده ایم که مشروح آن را در ذیل با هم دنبال می کنیم.

سعید قبیتی، کارشناس حوزه بانکرینگ با ارئه تعریفی از مقوله بانکرینگ، می گوید: بانکرینگ به زنجیره فعالیت و همچنین سوخت رسانی به شناورها گفته می شود که عمدتاً با سوخت سنگین آغاز شده و با توجه به الزاماتی که به آن اضافه شد و پس از آن موارد دیگر به آن هم وارد این صنعت شد. همان طور که می دانید بیش از ۹۰درصد حمل کالای جهان از راه دریا و کشتی انجام می شود. شناورها با توجه به ظرفیت کم سوختی آن ها، براساس کوتاهی یا بلندی مسیر از خدمات شرکت های سوخت رسان استفاده می کنند و شاید مجبور شوند در حین مسیر سوخت گیری مجدد هم کنند. 

قبیتی افزود: این سوخت گیری به دو صورت انجام می شود، از طریق لوله های تعبیه شده در کنار سواحل و اسکله های بنادر و یا از طریق شناورها سوخت گیری صورت می گیرد. در واقع معنی اصلی بانکرینگ از قدیم سوخت رسانی از شناورهای کوچک به شناورهای ذینفع و کشتی های تجاری است که ممکن است نفتکش، حمل فله یا چند منظوره باشند.

این دانش آموخته مهندسی دریا در ادامه می گوید: قبل از الزامات ۲۰۲۰ نفت کوره از پالایشگاه خلیج فارس به سایت و از سایت به شناورهای سوخت رسان مجموعه منتقل می شد. این فعالیت تا سال ۲۰۲۰ که استفاده از نفت کوره در آب های بین المللی ممنوع شد ادامه داشت. شناورها مجبور بودند از سوخت کم سولفوراستفاده کنند. تنها پالایشگاه شازند اراک می توانست این سوخت را تولید کند که با دستور شورای عالی امنیت ملی و مجوز وزارت نفت به پالایشگاه با ماهیانه ۱۲۰۰۰تن در اسفند ۹۸شروع شد و در ابتدا حمل آن زمینی و از طریق جاده به سایت بندرعباس منتقل می شد و در مخازن تخلیه و از آن جا مجدد از طریق شناورهای سوخت گیری به کشتی های ناوگان جمهوری اسلامی و گاهی هم به سایر ناوها البته به صورت موردی با ارائه مجوز منتقل می شود.

قبیتی درباره ضرورت راه اندازی بانکریگ در چابهار افزود: کشتیرانی جمهوری اسلامی به طرح توسعه این صنعت در بندر چابهار است، که اگر زیرساخت ها آماده شوند، مخازن ایجاد و توسعه داده می شود. در حال حاضر گویا تا زمان ساخت مخازن با شناور سوخت را به چابهار منتقل می کنند تا شناورهایی که از هند یا چین به آن جا تردد دارند مشکل سوخت نداشته باشند. وی موانع سر راه توسعه صنعت بانکرینگ در چابهار نبود ریل راه آهن است یکی از زیرساخت ها و نیازمبرم بانکرینگ در مسیر چابهار است. یا این که در شرایط فعلی یک جاده مناسب که بایستی از طریق مسیر زمینی سوخت به چابهار منتقل شود چون در همین شرایط انتقال سوخت شازند یا بندرعباس از مسیر دریایی مقرون به صرفه نیست و زمان بر است.

ضرورت ایجاد زیرساخت سوخت رسانی به بندرچابهار 
این کارشناس حوزه بانکرینگ با بیان این که بحث ایجاد زیرساخت از زمان کریدور جنوب به شمال استارت خورد و قوت گرفت که اکنون هم به نحوی انجام می شود. باحضور کشتی های کانتینری جمهوری اسلامی و آوردن بار از هند و چین،کار این کریدور آغاز شد و قسمتی از آن با حمل ترکیبی توسط کشتیرانی خزر به آسیای میانه انتقال می یابد. با توجه به اینکه در چابهار انسجام کافی وجود نداشته و تعدادکشتی های در تردد با چابهار محدود است قابل سرمایه گذاری نیست به همین سبب در حال حاضر اولویت، ایجاد زیرساخت سوخت رسانی به چابهار است اگر ریل راه آهن کامل شود و به چابهار وصل شود قدم های بزرگی برداشته می شود.
قبیتی، چالش های اصلی حوزه بانکرینگ را نبود زیرساخت عنوان کرد و گفت: اصلی ترین چالش در این حوزه، منابع تولید سوخت کم سولفور است که در حال حاضر فقط پالایشگاه شازند اراک می تواند تولید کند. به عنوان مثال اردیبهشت امسال پالایشگاه اورهال شد. این پالایشگاه هر ماه ۴۰۰۰۰ تن تولید دارد بعد ناگهان در یک ماه هیچ تولیدی ندارد و مجبور شدیم کسری را از فجیره یا جاهای دیگر تامین کنیم همین امر منجر به خروج ارز از کشور شد.

پالایشگاه اصفهان تا سال ۱۴۰۴ سوخت کم سولفور را تولید می کند

این دانش آموخته مهندسی دریا ادامه داد: امیدواریم با توجه به مذاکرات صورت گرفته با پخش و پالایش، پالایشگاه اصفهان تا سال ۱۴۰۴ سوخت کم سولفور را تولید کند و اگر پالایشگاه ستاره خلیج فارس بندرعباس استارت تولید سوخت کم سولفور را بزند، شاید ۹۰ درصد از مشکلات حل شود چون می توان با خطوط لوله، سوخت را از آن جا به کشتی سوخت رسان برسانیم تا عملیات توزیع انجام شود. هزینه انتقال سوخت کم سولفور از پالایشگاه شازند اراک به سایت سوخت رسانی هر سال افزایش می یابد و همین افزایش تعرفه حمل و نقل جاده ای و ریلی مزید برعلت است که مشکلات این حوزه  افزایش یابد.

وی گفت:  تولید سوخت کم سولفور نیازمند یک سرمایه گذاری بسیار سنگینی هم از نظر بازه زمانی و هم مالی است، با این حال تولید این نوع سوخت ارزش افزوده زیادی دارد البته برای شرکت های بانکرینگ دارای مخازن و تجهیزات که زیرساخت های آن ها برقرار باشد.

در حال حاضر خیلی از کشورها با مشکل پروسه تولید سوخت کم سولفور مواجه اند

قبیتی افزود: در کشورمان تکلیف تولید سوخت کم سولفور از مراجع بالادستی به وزارت نفت ابلاغ شده و این وزارتخانه نیز در این فرصت کم خیلی سریع به این موضوع پرداخته است، در حال حاضر خیلی از کشورها با مشکل پروسه تولید سوخت کم سولفور مواجه اند. در سال ۲۰۲۰ که استفاده از سوخت کم سولفور اجباری شد فجیره هم آنچنان تولیدی نداشت و با بلندینگ شروع کرد در این میان قطر اولین کشوری بود که سوخت کم سولفور را تولید کرد. ما اولین محموله های کم سولفور را از آنجا وارد می کردیم. در حال حاضرکشورهای قطر و امارات خود را بروز کرده اند.

روند مذاکره با تولیدکنندگان سوخت کشتی توسط دانش بنیان ها

وی اظهارداشت: خبردارم که در همین رابطه دلسوزان صنعت بانکرینگ کشورمان با دو شرکت دانش بنیان مذاکره کرده اند و نتایج نسبتا خوبی هم به بار داشته است به طوری که سوخت معمولی را تحویل گرفته و پس از انجام فعل و انفعالات روی آن، سوخت کم سولفور تحویل شده است. 

شرکت دیگری عملیات دی سولفور را روی ۶۰تن سوخت انجام داده است که با توجه به چالش های پیش رو از جمله مجوزهای گمرکی ، بانکی و شرکت نفت و بندری هنوز هم  موفق نشده است این سوخت را به مرحله انتقال به شناورها برسانند.

وی اضافه کرد: درحالی که آن شرکت دانش بنیان اعلام کرده که توان تولید روزانه ۱۰۰تن عملیات دی سولفور را دارد امیدوارم این پروسه با تست میدانی آن به نتیجه برسد که در صورت تایید همان رویه را ادامه یابد. قبیتی تصریح کرد: تا جایی که خبردار شده ام پروسه پیش رو مرحله آزمایشگاه  را گذرانده است و طبق آنالیز صورت گرفته میزان سولفور آن  به حد استاندارد رسیده است اما با توجه به هزینه اولیه تمام شده بالا و مدت طولانی برای ظرفیت سازی و بهره برداری و با توجه به اینکه یک طرح بزرگ ملی است  نیازمند توجه حمایت جدی و در سطح ملی است.