سرمایه گذاری ۴۰۰ میلیون دلاری هند در چابهار
تین نیوز | کارشناسان اقتصادی در میزگرد بررسی روابط اقتصادی ایران و افغانستان چابهار را نقطه تلاقی تجارت ایران با هند و افغانستان عنوان کردند و بیان داشتند، هند ۴۰۰ میلیون دلار در بندر چابهار ایران سرمایه‌گذاری می‌کند.
وضعیت و ظرفیت‌های ویژه اقتصادی افغانستان، فرصت‌ها و موانع توسعه اقتصادی 2 کشور و فعالیت‌های اقتصادی ایران در این کشور در نشستی تخصصی با حضور «الحاج عبدالهادی فرهنگ» رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران، «علیرضا مرادی» کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان وزارت امور خارجه ایران، «سید علی جعفری»، «احمد پیریایی» و «حامد صافی» از فعالان اقتصادی و تجاری افغانستانی برگزار شد.
در ابتدای این نشست «الحاج عبدالهادی فرهنگ» رایزن تجاری سفارت افغانستان گفت: برخی از رسانه‌ها به بررسی نقاط منفی افغانستان می‌پردازند و این منفی‌گرایی چالش‌های بسیاری را به دنبال داشته است.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با بیان اینکه اقتصاد افغانستان به ویژه در بخش معادن روندی رو به رشد داشته است، عنوان کرد: مس و طلا از مهم‌ترین معادن در افغانستان محسوب می‌شوند و طلا بزرگترین معدن در افغانستان است.
وی با تاکید بر فرهنگ مشترک دو کشور ایران و افغانستان گفت: نزدیک بودن مسیر این دو کشور و همچنین زبان مشترک بین آنها موجب صرفه‌جویی در وقت و هزینه است، چرا که تجار ایرانی و افغانستانی به دلیل هم‌زبانی نیازی به مترجم ندارند، در صورتی که خارجی‌ها باید برای فعالیت‌های اقتصادی خود در افغانستان مترجم استخدام کنند.
ضرورت ایجاد خطوط کشتیرانی از بندرعباس به چابهار
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران همچنین در رابطه با وضعیت پروژه چابهار به سفر اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان به ایران اشاره‌ای کرد و گفت: چابهار برای افغانستان اکسیژن محسوب می‌شود و برای جلوگیری از به هدر رفتن وقت و سرمایه تجار و انتقال آن از بندر عباس به چابهار باید خطوط کشتیرانی ایجاد شود.
سرمایه‌گذاری 400 میلیون دلاری هند برای توسعه بندر چابهار
مردای در پایان این نشست در رابطه با بندر چابهار گفت: این یک پروژه است و اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد و البته قرارداد آن تهیه، تنظیم و آماده امضاء است و به واسطه مشکلاتی که در این رابطه وجود دارد قرار است که 400 میلیون دلار برای توسعه بندر چابهار توسط هند عرضه شود.
«علیرضا مرادی» کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان نیز با اشاره به برنامه 14 کشور در سال 2011 در استانبول ترکیه گفت: بر اساس این برنامه قرار شد که هر کدام از این 14 کشور مسئولیت‌هایی در بخش اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در افغانستان به عهده بگیرند و در این بین بخش آموزش به کشور ایران محول شد.
برگزاری کمیسیون مشترک همکاری اقتصادی بین ایران و افغانستان
مرادی با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترک بین ایران و افغانستان در مردادماه سال 94 گفت: در این کمیسیون اهداف و برنامه‌های اقتصادی به صورت عملیاتی بین دو کشور مطرح می‌شود و مسئله صاردات، سوخت، ترانزیت و موارد مهم دیگر در این کمیسیون مطرح خواهد شد.
در ادامه این نشست «سید علی جعفری» فعال اقتصادی افغانستانی مشکلات حقوقی و وجود کالای تقلبی مشابه کالای ایرانی در بازارهای افغانستان را از چالش‌ها و مشکلات اقتصادی در این کشور عنوان کرد.
«احمد پیریایی» نیز از دیگر مهمانان این نشست با اشاره به حضور خود به عنوان یک فعال اقتصادی در کشور افغانستان به عدم برپایی نمایشگاه‌های اقتصادی در این کشور اشاره کرد.
«حامد صافی» از دیگر فعالان اقتصادی افغانستانی حاضر در این نشست روند تجارت در افغانستان را رو به رشد دانست و عنوان کرد: در بخش مواد اولیه و همچنین زراعت، افغانستان به دلیل داشتن آب سرشار است، اما نیاز به حمایت دولت دارد.
وی با اشاره به رشد صادرات اقتصادی ایران و افغانستان اظهار داشت: این رشد اقتصادی از 100 میلیون دلار به 2/5 میلیارد دلار رسیده است.
فرهنگ با بیان اینکه در تجارت موانعی وجود دارد و این موانع قابل حل است، عنوان کرد: در بخش ترانزیت در گمرک، موانعی برسر راه تجارت وجود دارد.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در ادامه افزود: مواد نفتی در گمرک ترانزیت می‌شود و گمرک همکاری‌های مناسبی را با ما داشته است به همین جهت ترانزیت کالا روز به روز افزایش می‌یابد.
وی با بیان اینکه تاکنون شکایتی در گمرک وجود نداشته است، خاطرنشان کرد: اقتصاد افغانستان به ویژه در بخش معادن روندی رو به رشد داشته، مطالعات ابتدایی صورت گرفته و در رابطه با قوانین و مشکلات شفاف‌سازی شده است.
فرهنگ با اشاره به سرمایه‌گذاری صورت گرفته در بخش معدن گفت: در بخش معادن سرمایه‌گذاری‌هایی در سفر اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان به ایران صورت گرفت.
فرهنگ با بیان اینکه اداره آیساف باید فعالیت‌های تجاری در بخش معدن را تایید کند، گفت: سازمان ثبت بازرگانی تحت نظر وزارت بازرگانی افغانستان است در ظرف مدت کوتاهی جواز بازرگانی را صادر می‌کند و تاکنون بیش از 500 شرکت ثبت شده است.
حضور ایران در بخش راه، ساختمان و نیروی افغانستان
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در بخش صادرات، دانش فنی را مهم‌ترین دستاورد ایران و افغانستان دانست و اظهار داشت: ایران در بخش راه و ساختمان و همچنین در بخش نیرو، چون ساخت نیروگاه «شاه عروس» با افغانستان در حال همکاری است.
فرهنگ در ادامه افزود: همچنین در بخش سدسازی، تولیدات برقی، نیروگاه، سد آبگردان و دکل سازی متخصصان ایرانی، فعالیت‌هایی را در افغانستان داشته‌اند.
تجارت ایران و افغانستان سنتی است
وی با بیان اینکه تجارت ایران و افغانستان به صورت سنتی است، گفت: این تجارت از طریق مسایل بانکی صورت نمی‌گیرد و مشکلات خاص خودش را دارد. در بخش تجارت سنتی گارانتی وجود ندارد اما در تجارت مدرن، کالاها دارای گارانتی هستند.
فرهنگ در ادامه افزود: در تجارت سنتی مشکلاتی وجود دارد، اما از قدیم الایام تاکنون این تجارت به سرعت انجام می‌شود و بعضی مواقع به دلیل عدم شفافیت با مشکلاتی مواجه بوده است.
رایزن تجاری افغانستان در ایران با بیان اینکه صادرات شوینده‌های ایران به افغانستان حرف نخست را در صادرات می‌زند، عنوان کرد: در بخش بسته‌بندی مواد غذایی، تجهیزات ساختمانی و دکوراسیون صادرات زیادی به شهرک‌های صنعتی صورت گرفته است.
صادرات ماهانه 5 میلیون دلار برق به افغانستان
در بخش دیگری از این نشست «حامد صافی» از تجار و فعالان اقتصادی افغانستانی رشد صادرات ایران و افغانستان را از 100 میلیون دلار بالغ بر 3 میلیارد دلار برشمرد و گفت: در بخش نیرو و برق صادرکننده در افغانستان هستیم و با برنامه‌ریزی گام‌های خوبی برداشته شده است و در صورتی که موافقتنامه صاردات را امضا کنیم، ماهانه 5 میلیون دلار صادرات برق داریم و امیدواریم این رقم دو یا سه برابر شود.
وی در مورد موجود نبودن خط راه آهن در افغانستان گفت: برنامه‌های بلند مدتی برای ایجاد خط ریلی در افغانستان صورت گرفته و از کارشناسان افغانستانی برای این پروژه دعوت به کار کرده‌ایم.
مرادی با بیان اینکه توسعه بندر چابهار برای تجارت بین کشور ایران، افغانستان و هند مراحل نهایی خود را طی کرده اظهار داشت: بحث اقتصاد و توسعه اقتصادی افغانستان اولویت سطح همکاری دو کشور است. بحث مشکلات زیر ساختی و ساخت خطوط ریلی از اولویت‌ها است و در صورت امضای موافقتنامه سه جانبه بین ایران، هند و افغانستان، این مسیر کوتاه برای صادرات و ایجاد ترانزیت در دستور کار قرار می‌گیرد.
این کارشناس اقتصادی مسئله امنیتی کشور افغانستان را به واسطه حضور نیروهای خارجی از چالش‌های اقتصادی بین این دو کشور دانست و خاطرنشان کرد: وجود نیروهای خارجی مانع اصلی توسعه اقتصادی بین کشور ایران و افغانستان است.
مرادی در حوزه مالی و سرمایه‌گذاری مسئله تحریم را چالش دیگر توسعه اقتصادی دانست و گفت: مشکلات دو جانبه در روابط سیاسی حضور نیروی خارجی در افغانستان است.
نشست استانبول و واگذاری بخش آموزش به ایران در افغانستان
مرادی با اشاره به برنامه 14 کشور درسال 2011 در استانبول ترکیه ، عنوان کرد: بر اساس این برنامه قرار شد که هر کدام از این 14 کشور مسؤلیت‌های در بخش اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در افغانستان را به عهده بگیرند و در این بین بخش آموزش به کشور ایران محول شد.
وی محور آموزشی را اصلی‌ترین وظیفه ایران در افغانستان دانست و ابراز کرد: این مسئولیت بر عهده ایران است و در بخش بهداشت، صنعت و معدن و کشاورزی برنامه‌هایی به ما محول شده است.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه نیمی از پروژه ترانزیت خواف - هرات انجام شده اظهار داشت: در چهار فاز جاده آسفالت خراسان جنوبی به فراه، خراسان شمالی به هرات و در استان سیستان و بلوچستان به ولایت نیمرزو انجام شده است و همچنین در حد فاصل مرز یزدان در سیستان و بلوچستان این پروژه در حال اجرا است.
در ادامه این نشست «سید علی جعفری» از فعالان اقتصادی افغانستان مشکلات حقوقی را از چالش‌های اقتصادی در تجارت دانست و عنوان کرد: برای صادرات کالا به افغانستان به صورت مدون برنامه خاصی تعیین نشده و مشکلات حقوقی وجود دارد و در این زمینه باید راهنمایی‌های بیشتری صورت گیرد.
این فعال اقتصادی افغانستان با بیان اینکه تعرفه سیمان برای ایران و پاکستان یک قیمت است، گفت: اما برای صادرات سیمان به افغانستان قانون و تعرفه مشخصی وجود ندارد.
جعفری قوانین تعرفه ایران و پاکستان را مبهم دانست و اظهار داشت: به عنوان مثال سیمان پورتلند مبنای قیمت‌گذاری آن در ایران به افغانستان و تفاوت آنها مشکلاتی برای تجار دارد و تجار طرف افغانستانی مشکل حقوقی دارند و باید در این مسئله چهارچوب مناسبی تعریف شود.
فرهنگ، رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در ادامه این نشست در رابطه با عدم ورود کالای تقلبی به افغانستان و تدابیری که در این زمینه اندیشیده شده است، اظهار داشت: با شکایت‌های که سال‌های گذشته در رابطه با برخی از مواد شوینده و حشره کش‌ها صورت گرفت، با همکاری پلیس، کالاهای بی‌کیفیت که با برند تقلبی از چین وارد می‌شد، جمع آوری شد.
وی با بیان اینکه قوانینی تصویب شده است که فرد متقلب جریمه می‌شود، در ادامه افزود: تاجری که کالایی را وارد می‌کند باید برند آن در اداره بازرگانی ثبت برند و در سیستم ثبت مرکزی به ثبت برسد، به این طریق هیچ کس حق ندارد برند دیگری را وارد افغانستان کند.
ثبت کالا توسط تجار جلوی تخلف را می گیرد
رایزن تجاری افغانستان در ایران با بیان اینکه اگر کالای ثبت شود کسی تخلف نمی‌کند، گفت: تجار باید وکیل داشته باشد و فرد متخلف تا چهار سال زندان دارد.
فرهنگ در رابطه با سوخت بی‌کیفیتی که از عراق به افغانستان وارد می‌شد، گفت: به این دلیل اداره استاندارد نمایندگی دایر کرده است و شرکت بین‌المللی نیز وجود دارد که عامل استاندارد هستند.
کمیته تجاری مشترک؛ حلال مشکلات تجار ایران و افغانستان
در ادامه این نشست مرادی، کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان وزارت خارجه ایران با اشاره به سفر اشرف غنی ریاست جمهوری افغانستان به ایران، گفت: به دلیل عدم وجود کمیته مشترک تجاری بین دو کشور ایران و افغانستان تشکیل این کمیته برای صادرات و رقابت عادلانه تاجران درخواست شد.
وی خاطرنشان کرد: کالاهای تجار ما برندسازی شده است و در رابطه با عدم صادرات کالای تقلبی بحث اصلاح قوانین مهم است.
مردای ظرفیت صادرات خشکبار را بالا دانست و اظهار داشت: زمانی حتی صادرات نبات و چلغوز از افغانستان ممنوع بود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به برگزاری نمایشگاه‌های اقتصادی گفت: در استان خراسان شمالی در سال 93 بیش از 30 نمایشگاه اختصاصی داشته‌ایم و در تمام ایام سال سر کنسولگری فعال است.
وی بابیان اینکه در برگزای نمایشگاه مطالعات بسیاری انجام شده است، خاطر نشان کرد: در منطقه شرق و جنوبی مرز ایران در منطقه جلال آباد و قندهار شرایط امنیتی برای توسعه روابط اقتصادی وجود ندارد.
مرادی از عدم رتبه‌بندی صادرکنندگان انتقاد کرد و گفت: باید مسائل زیر ساخت‌ها‌ی ارزی و امنیت که از موانع اصلی توسعه اقتصادی است، مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه این نشست اقتصادی، رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در رابطه تدبیر دولت برای تسهیل صادرات گفت: زمانی برای تجارت یک دانه کنجد اجازه صادرات نداشتیم و توسط یکی از شرکت‌های ایرانی، کنجد از مزار شریف خریداری شد.
وی با اشاره به تلاش‌ها و پیگیری‌های صورت گرفته در رابطه با نمونه‌گیری کنجد و مراحل کسب مجوز از سازمان استاندارد ایران جهت نصب قرنطینه در مشهد گفت: با نزدیک‌تر شدن مسیر به این طریق از فاسد شدن کنجدها در انبارها جلوگیری به عمل آمد.
ممنوعیت ورود سوخت آلوده به افغانستان
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با اشاره به عدم اجازه ورود سوخت آلوده به افغانستان، خاطر نشان کرد: آب و تینری که در سوخت وجود دارد تا صد سال آینده نیز هوا را آلوده می‌کند و لذا اجازه ورود آن را به کشور افغانستان ندادیم.
وی با اشاره به سهولت اعطای مجوز به تاجران ایرانی گفت: سهامدران ایرانی در بانک افغانستان حساب بانکی می‌توانند داشته باشند.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با اشاره به دیگر تسهیلات در پروژه‌ها و شرکت‌ها گفت: این تجارت به صورت دوجانبه است و در صادرات با کشور پاکستان، ویزا مجانی است و مشکلی در این رابطه نداریم.
جعفری در ادامه این نشست با بیان اینکه حجم صادرات کالای ایران و افغانستان به یک میزان نیست، خاطر نشان کرد: واردات کالا از ایران به افغانستان بیشتر است، به این دلیل دادن ویزا به صورت یکسان درست نیست و باید تعداد آن افزایش یابد.
موافقت اشرف غنی با صدور ویزای پنج‌ساله به تجار خارجی
فرهنگ در ادامه این بحث با بیان اینکه رئیس جمهوری افغانستان به دادن ویزا یک‌ساله و پنج‌ساله به تجار خارجی رضایت دارد، خاطر نشان کرد: این همکاری باید به صورت متقابل باشد و البته ملاحظاتی هم دارد.
