زنگ خطر برای هوانوردی ایران با ریزش شدید درآمد پروازهای عبوری
یکی دیگر از دلایلی که باعث شده عبور پروازها از آسمان ایران، برای ایرلاین‌های خارجی صرفه اقتصادی نداشته باشد، طولانی بودن مسیرهای پروازی از فضای آسمان ایران است.
اخیراً مسعود نیکبخت مدیرکل کنترل ترافیک هوایی کشور اعلام کرده است که سال گذشته 2 میلیون و 537 هزار و 385 مجوز پروازی صادر شده که در این میان 113 هزار و 87 مجوز آن برای پروازهای عبوری بوده است؛ همان‌طور که بارها اعلام شده، پروازهای عبوری ۶۵ درصد از درآمدهای شرکت فرودگاههای و ناوبری هوایی ایران را شامل می‌شود، این در حالی است که این آمار حاکی از کاهش شدید درآمدهای پروازهای عبوری در سال گذشته و ادامه آن در سال جاری دارد.
به گزارش تین نیوز، کاهش پروازهای عبوری در سال 97 با اصابت موشک به هواپیمای اکراینی شدت گرفت و با شیوع ویروس کرونا در ایران و جهان، ادامه‌دار شد. بر اساس آمارهای موجود به‌طور میانگین در سال ۹۸ ، روزانه ۷۵۰ پرواز از آسمان ایران عبور می‌کرد که گاها تا هزار و ۲۰۰ پرواز نیز رسیده بود اما این 2 اتفاق در سال گذشته متوسط پروازهای عبوری را به 130 پرواز رساند که این موضوع حاکی از کاهش، حدود ۸۵ درصدی عملیات پروازی شرکت فرودگاهها دارد.
همواره یکی از دلایلی که در رابطه با افزایش پروازهای عبوری از آسمان ایران مطرح می‌شود، امنیت بالای ایران در منطقه است که آسمان ایران را به یکی از امن‌ترین آسمان‌ها تبدیل کرده است؛ ناامن شدن آسمان کشورهایی نظیر عراق و اوکراین باعث افزایش پروازهای عبوری از آسمان ایران طی سال‌های 93 تا 96 شد، اما این موضوع هرگز به‌تنهایی نتوانست حجم پروازهای عبوری که به دلایل مختلف به سمت آسمان ایران سرازیر می‌شد را برای مدت طولانی حفظ کند. در مقابل یکی از دلایلی که همواره به عنوان عدم موفقیت جذب پروازهای عبوری از آسمان کشوری بر آن وارد بوده، هزینه بالای عوارض ناوبری هوایی در کشور است؛ موضوعی که سیاوش امیرمکری مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران نیز بر آن صحه گذاشت.
اخیراً امیرمکری در نشست معاون اول رئیس‌جمهور با وزیر و معاونان وزارت راه و شهرسازی در این باره گفته است: «جذب پروازهای عبوری نکته‌ای است که باید در شرایط بعد از کرونا به آن پرداخت شود؛ چرا که از هزار و ۲۰۰ پرواز عبوری در سال‌های ۹۳ و۹۴ به ۷۵۰ پرواز عبوری در سال ۹۸ رسیده‌ایم که دلیل عمده آن هزینه بالای عوارض ناوبری هوایی در کشور است.»
او اعلام کرده بود که بر اساس ماده ۶۳ قانون، وصول این تعرفه‌ها باید به تصویب هیات وزیران برسد؛ او ابراز داشت که پیرو نامه‌ای که وزیر راه و شهرسازی به ریاست‌جمهوری ارسال کردند، پیشنهاد اصلاح آیین‌نامه اجرایی تعیین وصول در دو بخش مطرح شده است. یکی از پیشنهادها این است که برای پروازهای عبوری تسهیلات و مشوق‌هایی در نظر گرفته شود، در این صورت حضور شرکت‌های هواپیمایی بزرگ در آسمان کشور افزایش خواهد یافت.
مدیرعامل شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی توسعه هوانوردی عمومی در کشور را یکی از راهکارهای مهم افزایش درآمدهای هوانوردی می‌داند اما می‌گوید: «برای این کار نیاز است تا عوارض و هزینه‌های هوانوردی عمومی تعدیل شود تا افراد برای ورود به این عرصه تشویق شوند و امیدواریم با دستور و مساعدت دولت این کار انجام شود.
یکی دیگر از دلایلی که باعث شده عبور پروازها از آسمان ایران، برای ایرلاین‌های خارجی صرفه اقتصادی نداشته باشد، طولانی بودن مسیرهای پروازی از فضای آسمان ایران است که به دلیل وجود مناطق ممنوعه چهارگانه نظامی گسترده در آسمان به وجود آمده است؛ برای حل این موضوع باید شرکت فرودگاهها به همراه سازمان هواپیمایی کشوری و با همکاری بخش‌های نظامی، اقدام به کاهش مناطق ممنوعه کند در غیر از این صورت پیش‌بینی‌های شرکت فرودگاهها و ناوبری هوایی ایران مبنی بر کاهش درآمد 2 هزار و 700 میلیارد تومانی از محل پروازهای عبوری محقق خواهد شد.
از آنجایی که درآمد پروازهای عبوری باید برای خدمات هوانوردی هزینه و صرف خرید و به‌روزرسانی تجهیزات هوانوردی و ... شود، کاهش شدید این درآمدها هشدار جدی برای صنعت هوانوردی ایران به صدا درآورده است.
کاهش مناطق ممنوعه نظامی غیر ممکن است.هوانوردی ایران کاملا ورشکسته با معیارهای اقتصاد حمل و نقل هوایی است.رکود فعلی هم آنرا عملا فلج نموده.بهتری راهکار انقباض 70 درصدی آن است ، یعنی تعطیلی فرودگاه ها،بجز شش فرودگاه امام،مهرآباد،مشهد،شیراز،بندرعباس و زاهدان، تعدیل 55 درصد نیروی انسانی در شرکت فرودگاه ها و ادارات کل استانها و تبدیل این شرکت به اداره کل در سازمان هواپیمائی کشوری، کوچک شدن سازمان هواپیمائی کشوری به میزان 45 درصد و تعدیل نیروی انسانی و بازنگری کامل چارت سازمانی و مقررات زدائی 85 درصدی.انحلال آموزشگاه عالی هواپیمائی و تبدیل آن به آکادمی دوره های کوتاه مدت مرتبط با هوانوردی زیر نظر یک نهاد دانشگاهی.واگذاری فرودگاههای ضرر ده و کم فعال به بخش خصوصی یا موسسات مالی/بازرگانی که توان سرمایه گذاری دارند و آزاد سازی اراضی بلا استفاده فرودگاهها به شهرداری ها و استانداری ها برای کاربری عام المنفعه.هوانوردی در ایران نمی تواند رشد کند چون آسمان ایران امنیتی تعریف شده است و عزیزان غافل از آنند که تمام جزئیات پهنه جغرافیایی ایران روزانه بوسیله فوق دوربینهای ماهواره ای غربی و شرقی در حد ده سانتی متر رصد می شود!