واگذاری تراکم محدود شد

شهردار تهران طی بخشنامه‌ای مهم صدور هرگونه هولوگرام مربوط به عوارض ساختمانی در مناطق را تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام کرد.

به گزارش همشهری آنلاین، محمدعلی نجفی اعلام کرده که این بخشنامه به‌منظور رفع ابهامات و اشکالات مربوط به صدور و کارسازی هولوگرام‌ها و همچنین برای مدیریت بهینه درآمدها و منابع نقدی به واحدهای ذیربط ابلاغ می‌شود.حال سؤال اینجاست که اساسا هولوگرام‌های عوارض ساختمانی چرا و طی چه فرایندی صادر می‌شوند و حالا چرا برای رفع اشکالات مربوط به آنها، تصمیم گرفته شده که صدورشان تا اطلاع ثانوی ممنوع شود؟ معاون مالی و اقتصاد شهری شهردار‌ تهران در گفت‌وگو با همشهری به این سؤالات پاسخ داد.

دکتر سمیع‌الله حسینی‌مکارم ابتدا تأکید کرد که هدف از این تصمیم در راستای شفافیت و انضباط مالی شهرداری تهران است.

وی با بیان اینکه برای اتخاذ چنین تصمیمی ساعت‌ها از ابتدای شروع به‌کار دوره جدید مدیریت شهری صرف شده، افزود: «شهردار تهران به مردم وعده داده بود که شفافیت و انضباط مالی را در اداره شهر تهران اعمال خواهم کردم و اکنون به‌عنوان نخستین گام بزرگ، بخشنامه‌ای را ابلاغ کرده‌اند که به مانند بسته شدن ورودی یک‌جریان دارای ابهام است.

بدین‌ترتیب با حضور کارشناسان خبره مالی و اقتصادی جریانی مالی که تاکنون سرازیر شده است، بررسی می‌شود و اینگونه هم می‌توان جلوی فساد را گرفته، هم اشکالات چرخه موجود را شناخت و رفع کرد و هم به سمت یک‌نظام مالی شفاف و سالم حرکت کرد.» به گفته حسینی‌مکارم با توقف موقت صدور هولوگرام عوارض ساختمانی یک اتفاق خوب در مسئله دریافت‌ها و پرداخت‌های مربوط به شهر تهران رخ می‌دهد. وی با اشاره به اینکه فرایند مربوط به هولوگرام‌ها قابل رصد نبود که شهردار تهران تصمیم به چنین کاری گرفتند، اظهار کرد: «‌ این موضوع باید قابلیت استناد و نظارت را برای همه اعم از مردم، مدیران شهری و اعضای شورای شهر داشته باشد.»

• منابع نقد؛ اول در خزانه

طبق بخشنامه‌ صادره از سوی شهردار تهران قرار شده هولوگرام‌هایی که اکنون دست مردم و کارگزاران است قبل از اینکه به شهرداری‌های منطقه برود، به کمیته‌ای تخصصی شکل گرفته در سازمان املاک و مستغلات شهر تهران برود. این کمیته به راستی‌آزمایی هولوگرام اقدام می‌کند تا چنانچه اگر مشکلی وجود داشت، جلوی هرگونه اقدام درخصوص آن هولوگرام گرفته شود. علاوه بر این، معاون مالی و اقتصاد شهری شهرداری تهران از اقدام سوم دیگری در همین ارتباط خبر داد.

حسینی‌مکارم گفت: «قرار شده تا همه منابع نقدی مودیان شهرداری (آنهایی که پروانه ساختمانی می‌گیرند یا به هر دلیلی باید پولی را به شهرداری پرداخت کنند) دیگر به کارگزاران پرداخت نشده و به خزانه واریز شود.» به گفته وی، اینگونه جلوی یکی از داد و ستدهایی که شبهه‌انگیز بود گرفته می‌شود. به گفته حسینی‌‌مکارم در برخی از موارد منابع در نظر گرفته شده برای پرداخت مطالبات پیمانکاران بیشتر از منابع غیرنقد بوده و پول پرداختی در خزانه واریز نمی‌شد و این می‌توانست آسیب‌زا باشد که هم‌اکنون برای مشخص شدن راهکارهای رفع آسیب، موقتا جلوی آن گرفته شده است.

• نقدینگی هولوگرام‌های غیرنقد

فلسفه وجودی هولوگرام‌های عوارض ساختمانی این است که برای ساخت پروژه‌های شهری، شهرداری تهران مطالبات پیمانکاران را علاوه بر منابع نقدی از منابع غیرنقد نیز پرداخت کند. در این میان کارگزاران به کمک شهرداری می‌آیند. شهرداری با دادن هولوگرام‌های عوارض ساختمانی به کارگزاران، سبب می‌شود تا آنها نیز بتوانند پرداخت مطالبات پیمانکاران از طرق مختلفی ازجمله منابع نقدی، اجناس، ملک و... را پرداخت کنند. معاون مالی و اقتصاد شهری شهردار‌ تهران اما معتقد است مشکل از زمانی ایجاد شده که پای مودیان نیز به چرخه دریافت و پرداخت‌ها با هولوگرام‌ها باز شد.

به گفته وی، پیش از اینها شهرداری برای گرفتن طلب خود از مودیان می‌خواسته تا با کارگزاران وارد مذاکره شوند و از املاک و مستغلات خودشان به کارگزاران بدهند اما در عمل به مرور بیشتر پول نقد به کارگزاران داده می‌شد. وی اعتقاد دارد که این نیز می‌توانست منشا سوءاستفاده باشد ضمن اینکه رصد پول‌های دریافتی به‌خاطر عدم‌ورود به خزانه نیز امکانپذیر نبود. به گفته وی، حالا جلوی این مسئله گرفته شده و انتظامی به دریافت و پرداخت منابع داده می‌شود تا ورودی و خروجی از خزانه صورت بپذیرد. اینگونه دیگر مشخص خواهد بود که منابع مالی چگونه تأمین شده و چرا و به چه منظور هزینه خواهد شد.

• واکنش جدی به کسب درآمدهای بدون برنامه‌ریزی

رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران، درباره دستور جدید شهردار تهران مبنی بر ممنوعیت صدور هولوگرام به همشهری گفت: بخشنامه آقای نجفی واکنش بسیار جدی نسبت به فرایند صدور هولوگرام‌ها و اقداماتی بود که شهرداری توسط کارگزاری‌ها در دوره گذشته به‌منظور کسب درآمد بیشتر بدون برنامه‌ریزی و تبعیت از الگو و دستورالعمل‌های خاص کنترل شده انجام می‌داد.

محمد سالاری افزود: شخصا بارها در شورای شهر چهارم در این‌باره تذکر داده و از هیأت رئیسه خواستار شدم تا با تشکیل کمیته‌ای به شیوه کارسازی هولوگرام‌ها درمناطق رسیدگی و انجام آن‌را ساماندهی کنند، که متأسفانه نه‌تنها این کمیته تشکیل نشد بلکه آسیب‌شناسی هم در مورد آن صورت نگرفت. سالاری در ادامه خواستار ارزیابی رویه حاکم بر سازمان املاک شهرداری و مناطق 22گانه آن شد و گفت:

به هرحال بخش قابل توجهی از بودجه شهرداری غیرنقدی است و بعضا ذی‌نفعان و متولیان ساخت وساز و پیمانکاران در فرایند و گردش مالی و بده‌بستان‌هایی که با شهرداری تهران دارند از این منابع اعتباری غیرنقدی در قالب تهاتر و واگذاری یا هولوگرام استفاده می‌کردند. به گفته این عضو شورای شهر، شهرداری در گذشته برای تسهیل در انجام امور مبادلات منابع غیرنقدی، کارگزارانی را در مناطق 22گانه تعیین می‌کرد.

اینها اشخاص حقیقی و حقوقی بودند که منابع اعتباری نقدی داشتند. اگر ارباب رجوعی یا ذی‌نفعی به شهرداری منطقه مراجعه می‌کرد تا عوارض بپردازد آن کارگزار منابع نقد شهرداری را از طرف ذی‌نفع تأمین و خودش در مواجهه با ارباب رجوع به‌صورت غیرنقدی ملک و آپارتمان دریافت می‌کرد. وی با اشاره به اینکه شهرداری‌های مناطق در سال‌های اخیر دو نوع بودجه نقد و غیرنقد تعریف کرده بودند، گفت: بودجه نقد بودجه‌ای بود که مردم در قبال پرداخت عوارض ساختمانی و...

به‌حساب خزانه شهرداری ‌ واریز می‌کردند ولی بودجه غیرنقد اینگونه بود که مناطق برای اینکه این بودجه را در اختیار خود نگه‌دارند و به‌حساب خزانه نریزند پروژه‌هایی را تعریف و به کارگزاران معرفی می‌کردند تا از این طریق پول به شهرداری منطقه برگردانده شود. از نظر سالاری روش صحیح این است که این پول به‌حساب خزانه واریز می‌شد. وی در این‌باره گفت:

دراین ماجرا درصدی هم سهم کارگزاری می‌شد روشی که زمینه‌ساز فساد بود چون معرفی افراد به‌عنوان کارگزار به نوعی تبدیل به رانت شده بود. ‌اما اشکال کار ازنظر رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی این است که هیچ آمار دقیقی از اینکه به چه میزان و با چه مبالغی هولوگرام صادر شده و یا اینکه اساسا شهر تا چند سال جلوتر پیش فروش شده وجود ندارد درحالی‌که با این بخشنامه قرار است کمیته‌ای تشکیل شود تا همه اینها احصاء شود. ‌

• نخستین گام برای پاکسازی فضای شهرداری

زهرا نژادبهرام عضو کمیسیون معماری و شهرسازی هم با استقبال از این بخشنامه گفت: در واقع آقای نجفی با این اقدام شایسته و پاکدستانه در سالم‌سازی‌ فضای شهرداری نخستین گام بلند خود را برداشت. وی این اقدام شهردار جدید پایتخت را خروجی رأی مردم به لیست امید و عمل به پیمانی دانست که از سوی لیست امید با مردم بسته شده بود.

نژادبهرام گفت:‌ پیام روشن ما به مردم این است که یقین داشته باشند در راستای احقاق حقوق شهروندان از سوی شورای شهر و شهرداری تهران هرگونه رفتار غیرقانونی که منجر به بروز تخلف شود مورد پیگیری و رسیدگی قرار خواهد گرفت و برای پیشگیری از بروز تخلف و اعمال شفافیت از هیچ اقدامی دریغ نخواهیم کرد. ازنظر این عضو هیأت رئیسه بخشنامه اخیر محمدعلی نجفی با ایجاد شفافیت و راستی‌آزمایی از بروز فساد احتمالی یا سیستمی در حساب‌های مالی و دریافت و پرداخت‌ها جلوگیری می‌کند.

وی گفت: البته ما تاکنون هیچ دسترسی به اطلاعات این هولوگرام‌ها نداشتیم اما شائبه‌هایی درمورد اینکه بعضا این هولوگرام‌ها مابه‌ازای خارجی نداشتند یا اینکه براساس روابط خاص و رانتی‌شکل می‌گرفت وجود داشت که درهرحال با این بخشنامه تلاش بر رفع این شائبه‌ها و پاسخگویی افراد خواهد شد و از سوی مدیریت شهری پیام و نوید شفافیت به مردم داده شد.

• هولوگرام چیست؟

هولوگرام عوارض ساختمانی به زبان ساده حواله‌ای با برچسب غیرقابل سوءاستفاده است که قابلیت تبدیل به منابع نقد و غیرنقد در شهر را دارد. حالا هرکسی با دادن این هولوگرام‌ها به شهرداری‌های مناطق می‌توانست پروانه دریافت کند. در این بین خرید و فروش و واگذاری این هولوگرام‌ها با ابهامات فراوانی روبه‌رو شده بود که طبق بخشنامه شهردار تهران از این امر جلوگیری می‌شود.

بر اساس بخشنامه5 بندی شهردار تهران، مدیرعامل سازمان املاک و مستغلات، مدیران کل حسابرسی، تشخیص و وصول درآمد و مالی و اموال و شهرداران مناطق موظفند تا اطلاع ثانوی از صدور هرگونه هولوگرام جدید خودداری کنند. براساس این بخشنامه شهرداران مناطق نیز موظفند پرداخت نقدی مودیان را به حساب خزانه شهرداری واریز و از هرگونه پرداخت پشت باجه خودداری کنند.