رفع آلایندگی ۴۰۰ هزار خودرو در یک سال

به گزارش روزنامه گسترش تجارت، براساس آنچه سیدنواب حسینی‌منش، مدیرعامل ستاد معاینه فنی شهرداری تهران می‌گوید، در مدت زمانی که از اجرای این طرح می‌گذرد، حدود ۴۰۰ هزار خودرو معیوب با مراجعه به مراکز معاینه فنی، اصلاح شده‌اند که این مسئله را می‌توان بزرگترین دستاورد اجرای طرح دانست. مشروح گفت‌وگوی «گسترش‌تجارت» با حسینی‌منش را در ادامه بخوانید: 

مرحله دوم طرح ال‌ای‌زد (کاهش) مبنی بر کنترل مکانیزه خودروها در کل تهران، قرار بود از شهریور امسال اجرا شود. چرا هنوز این اتفاق نیفتاده است؟
در این زمینه منتظر ابلاغ وزارت کشور هستیم. جزییات این موضوع در جلسه‌های کارشناسی و براساس مصوبات پیشین مشخص شده اما برای اجرای آن، نیازمند برخی هماهنگی‌های فراسازمانی هستیم. این هماهنگی‌ها را وزارت کشور باید بین پلیس، ستاد معاینه فنی و سایر دست‌اندرکاران این مسئله انجام دهد اما تاکنون این هماهنگی انجام نشده است. با توجه به اینکه زیرساخت‌های اولیه این کار در تهران فراهم است، ما آمادگی اجرای آن را داریم. در این مرحله قرار است خودروهای بدون معاینه فنی در کل شهر تهران جریمه شوند. در شهرداری تهران، تجهیزات سخت‌افزاری برای اجرای کنترل هوشمند و ثبت خودروهای بدون معاینه فنی در کل شهر وجود دارد.

برای مرحله سوم چقدر آمادگی وجود دارد؟ مرحله‌ای که براساس آن از ورود خودروهای کاربراتوری به محدوده زوج و فرد جلوگیری می‌شود؟
مشکلی در اجرا وجود ندارد. در سامانه یکپارچه معاینه فنی کشوری «سیمفا» بیش از ۱۰ میلیون خودرو ثبت شده که کاربراتوری و انژکتوری بودن در آن قابل شناسایی است. سال تولید خودروهای کاربراتوری به پیش از سال ۸۴ بازمی‌گردد و این قابل تشخیص است.

درحال‌حاضر در تهران چند خودرو کاربراتوری وجود دارد؟
بر اساس آمار پلیس راهور، حدود۳۰۰ هزار خودرو پلاک تهران، کاربراتوری است. البته اگر بخواهیم مرحله دوم طرح کاهش را عملیاتی کنیم، علاوه بر خودروهای پلاک تهران، برای خودروهای کاربراتوری پلاک شهرستان نیز محدودیت ورود به محدوده زوج و فرد و طرح ترافیک ایجاد خواهد شد.

در مجموع نتیجه طرح کاهش را در یک سالی که از اجرای آن می‌گذرد، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
می‌توان گفت این طرح در یک سال گذشته، تاثیر مثبتی داشته و حتی بهتر از پیش‌بینی‌ها عمل کرده است. نخستین عملکرد مثبت طرح این بود که موجب شد مراجعه خودروها به مراکز معاینه فنی حدود ۸۰ درصد نسبت به سال‌های پیش رشد داشته باشد. این بدان معناست که تعداد بیشتری خودرو تحت کنترل استانداردهای معاینه فنی کشوری قرار گرفته‌اند.

از میزان مراجعه خودروها به مراکز معاینه فنی که بگذریم، بزرگترین دستاورد اجرای طرح کاهش، میزان خودروهای اصلاح‌شده‌ای است که در سامانه سیمفا ثبت شد. از زمان اجرای طرح ال‌ای‌زد از آبان ۹۵، یعنی حدود یک سال گذشته، حدود ۴۰۰ هزار خودرو معیوب را با توجه به مراجعه به مراکز معاینه فنی اصلاح کردیم. این مسئله را می‌توان بزرگترین دستاورد طرح دانست. از این ۴۰۰ هزار خودرو، حدود ۳۵ درصد یعنی یک سوم آنها، آلایندگی‌شان بیشتر از حد استاندارد بوده است.

این تاثیر شاید برای شهروندان مشهود نباشد اما با توجه به اینکه روند تاثیر این طرح، بلندمدت است، به‌طور قطع اگر دایره نظارتی بر خودروها را افزایش دهیم، تاثیر مثبت طرح بیشتر خواهد شد.

بر اساس تصمیم کارگروه هماهنگی و نظارت بر اجرای کاهش آلودگی کلانشهرها، از مرداد طرح جدید معاینه فنی خودروها در سراسر کشور اجرایی شد و برهمین اساس، استانداردهای آلایندگی سامانه سیمفا تغییر کرد و سختگیرانه‌تر شد و به همین دلیل، تعداد مالکان خودرویی که ملکف می‌شوند کاتالیست و موتور خودروی خود را اصلاح و ایمنی آن را روزآمد کنند، افزایش داشته است.

آماری از مراجعه به مراکز معاینه فنی تهران در اثر اجرای طرح کاهش دارید؟
در ۷ ماه نخست امسال، نسبت به ۷ ماه نخست سال ۹۵ حدود ۴۰ درصد رشد مراجعه به مراکز معاینه فنی داشتیم و در سال ۹۵ نیز در مجموع ۸۰ درصد مراجعه بیشتر نسبت به سال ۹۴ داشتیم. از سوی دیگر در این مدت، میزان مردودی‌ها ۸۰ درصد رشد داشت. 

اگر ۴۰ درصد این آمار را به حساب افزایش خودروها بگذاریم، رشد ۴۰ درصدی خودروهای مردودی نشان می‌دهد جدیت بیشتری در مقابله با خودروهای معیوب شکل گرفته و این عزم، کمک می‌کند بتوانیم خودروها را که از علل اصلی آلودگی هوا هستند، اصلاح کنیم.

آیا می‌توان گفت طرح کاهش چند درصد در کاهش آلودگی هوا موثر بوده است؟ یعنی می‌توانیم به معاینه فنی در کاهش آلودگی هوا سهم دهیم؟
۱۲۵ هزار خودرویی که در زمان اجرای این طرح از نظر آلایندگی اصلاح شده‌اند در مقابل ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار خودرویی که در شهر تهران تردد دارند، کمتر از ۵ درصد است و نمی‌توان گفت این تعداد خودرو چند درصد می‌تواند در کاهش آلودگی هوا تاثیرگذار باشد.

ازسوی دیگر مطالعات گذشته ما نشان می‌دهد اگر همه ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار خودرویی که در تهران پلاک شده و در حال تردد هستند، حدود مجاز آلایندگی‌شان را رعایت کنند، می‌توانند حداکثر ۱۰ درصد در کاهش آلودگی هوا تاثیرگذار باشد. 

بنابراین می‌توان گفت طرح ال‌ای‌زد دو هدف را به طور همزمان دنبال می‌کند، یکی اصلاح خودروها و دیگری، ایجاد محدودیت برای تردد خودروهای شخصی. درواقع تلاش این طرح آن است که خودروهای پاک‌تر امکان تردد بیشتر و خودروهای ناسالم‌تر، تردد کمتری در شهر داشته باشند.

آیا طرح کاهش را طرح کاملی می‌دانید؟ برای ارتقای آن چه پیشنهادی دارید؟ 
طرح ال‌ای‌زد جزو طرح‌های بلندمدت است و در همه دنیا نیز اثرگذاری این طرح در بلندمدت در نظر گرفته می‌شود. به عنوان نمونه تاثیرگذاری این طرح در شهر میلان در ۱۰ سال اتفاق افتاد. در شهرهای لندن و پاریس نیز حدود ۱۰ سال است که این طرح اجرا و اثرگذار شده است.

به‌طور کلی طرح‌هایی که محدودیت‌هایی برای تردد خودروها قائل می‌شوند، همگی برای بلندمدت تعریف می‌شوند و به‌تدریج شرایط را تغییر می‌دهند. 

همانطور که از نام طرح ال‌ای‌زد یعنی low emission zone مشخص است، این طرح بر مراکز کم‌انتشار آلایندگی تاکید دارد و این هدف را دارد که به‌تدریج عرصه را برای خودروهای ناسالم تنگ‌تر کند و اجازه تردد آنها گرفته شود. در پاریس شاهد این هستیم که پس از اجرای طرح کاهش، در نظر دارند در سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۰ میلادی) اجازه ورود خودروهای بالای ۵ سال به محدوده شهری داده نشود. در بروکسل نیز چنین محدودیتی در دستور کار است. در سوئد نیز شاهد این هستیم که شرکت ولوو اعلام کرده از این پس فقط خودروهای برقی تولید خواهد کرد.

این نشان می‌دهد در همه دنیا سیاست‌های درست کاهش آلودگی هوا، بلندمدت است و مردم نیز نباید انتظار داشته باشند که این به خاطر همین سیاست‌گذاری درست است که در یک بازه نخست این توقع را از مردم برداریم که برخورد درست با این طرح‌ها داشته باشند و فکر نکنند با گرفتن معاینه فنی از سوی آنها همه چیز تمام می‌شود و آلودگی به سرعت کاهش خواهد یافت.

 باید نهادهای مختلف و مردم همکاری کنند تا به سمت ایجاد محدودیت برای خودروهای شخصی و در کنار آن، توسعه حمل‌ونقل عمومی گام برداریم که این دو مسئله در کنار هم به صورت مکمل، تاثیرگذار خواهند بود.