شهر انسان مدار؛ جایی برای معلولان
روز دوازدهم آذرماه به عنوان روز جهانی معلولان، بهانهای است تا توجه مسئولان را به برخی مشکلات عمده این قشر از جامعه جلب کنیم.
روز دوازدهم آذرماه به عنوان روز جهانی معلولان، بهانه ای است تا توجه مسئولان را به برخی مشکلات عمده این قشر از جامعه جلب کنیم.اینکه شهرهای ما فاقد شرایط مناسبی برای معلولان است یا اینکه فرهنگ سازی لازم در جهت مساعدت معلولان صورت نگرفته است، نیازمند عنایت ویژه مسئولان در سطوح مختلف و شهروندان است.
توجه به مشکلات شهروندان معلول در ۳حوزه، نیازمند بررسی و توجه است؛ نخست اینکه در حوزه فرهنگ سازی، باید تلاش هایی برای پذیرش مددخواهان صورت بگیرد. در دومین گام باید تلاش کنیم که همت، پشتکار و امید را در توان خواهان بالا ببریم. اگر ما بتوانیم انگیزه و امید را در آنها بالا ببریم به یقین انسان های بزرگی را داشته و داریم که توانسته اند غیرممکن ها را ممکن کنند.
سومین نکته به مناسب سازی شهر مربوط است؛ در این زمینه باید شهر را شهری انسان مدار قرار بدهیم. متأسفانه شهرهای ما به ویژه کلانشهرها و تهران، شهرهای سواره و ماشین محور هستند؛ بنابراین ما باید نگاهی انسان محور به شهر داشته باشیم تا بتوانیم حیات اجتماعی را به شهرها باز گردانیم. در این صورت مناسب سازی مکان های شهری مانند پیاده رو ها، ساختمان های اداری و وسایل حمل ونقل عمومی باید به گونه ای سامان داده شود که معلولان ما با حداقل امکانات و با حداقل مزاحمت ها بتوانند استفاده مطلوب را ببرند. ما در طول سال های گذشته،
در این رابطه شعار دادیم و مسائل لازم در قوانین هم پیش بینی شده است؛ اما علت اینکه در عمل این موضوعات محقق نشده، نگاه ماشین محوری است که نسبت به شهر حاکم بوده است. ما باید از محلات شروع بکنیم و با مشارکت جمعی، همبستگی و مساعدت اجتماعی شرایطی را به وجود بیاوریم که جامعه معلولان احساس کنند که شهر متعلق به آنهاست. ما به هر میزان که مشارکت و مداخله شهروندان را بالا ببریم به طوری که شهروندان احساس کنند که مداخله آنها در امور شهر مؤثر است،
بهره وری خدمات افزایش خواهد یافت. امیدی که با روی کار آمدن مدیریت شهری جدید ایجاد شده، انتظار می رود که حجم قابل توجهی از فعالیت های فرهنگی و اجتماعی شهرداری به فرهنگ زیست شهری و شهر انسان مدار اختصاص پیدا کند. آنچه در رابطه با مدنیت در شهر در سال های گذشته مغفول واقع شده، امید می رود که با توجه ویژه معاونت فرهنگی و اجتماعی و سازمان فرهنگی و هنری شهرداری، تحول لازم در رویکرد مدیریت شهری به سمت بسترسازی مدنیت شهری و مناسب سازی شهر برای جامعه معلولان صورت بگیرد.
اما مسئولیت های مهمی متوجه دستگاه های دولتی و نهادهای فرهنگی و اجتماعی در ارتباط با رفع مشکلات جامعه معلولان است که متأسفانه برنامه ها و طرح های مربوطه هیچ گاه به صورت ریشه ای به مسائل نگاه نکرده و اقدامات صورت گرفته همواره به شکل شعاری بوده و نتایج مطلوبی را به بار نیاورده است. در سطح ملی باید نگاه علمی و تخصصی به بخش های فرهنگی و اجتماعی حاکم شود و در ۲ بخش مذکور نظارت، هدایت و برنامه های درون بخشی، بین بخشی و فرابخشی تحت نظارت دولت ملی حاکم شود.
*عضو سابق شورای شهر تهران