اصرار ناموجه شهرداری تهران به ساخت یک تونل گران قیمت؛ از ریاض یاد بگیریم!
ساخت تونل شهید متوسلیان که شهرداری بر احداث آن اصرار دارد منابع هنگفتی می طلبد که مشخص نیست باید از چه محلی تامین شود و ضمنا این تونل مصوبه قانونی هم ندارد.
در حالی که ریاض، با طرح بلندپروازانه و افتتاح طولانی‌ترین شبکه مترویی بدون راننده جهان (176 کیلومتر) به دنبال آن است که پایتخت عربستان را که خودرو متداول‌ترین وسیله نقلیه رایج در آن است به شهری با محوریت حمل و نقل عمومی تبدیل کند، شهرداری تهران با احداث تونل 9 کیلومتری برای خودروها تحت عنوان ابرپروژه خاورمیانه، همچنان به دنبال حل چالش های ترافیکی خود است.
در ادامه اعلام مخالفت وزارت راه و شهرسازی با احداث تونل 9 کیلومتری در شهر تهران، وزارت کشور به شهرداری تهران از فقدان پیشنهاد این پروژه در مطالعات بالادستی خبر داد.
پس از نامه سردار هادیان‌فر از سوی وزارت راه و شهرسازی به وزارت کشور در خصوص مخالفت با احداث تونل 9 کیلومتری در شهر تهران و ضرورت توجه به حمل و نقل عمومی در این شهر با توجه به اوضاع نامساعد آن، این بار دکتر نصرتی از سوی وزارت کشور در خطاب به شهردار تهران، به هزینه بالای این پروژه و فقدان ظرفیت های قانونی طرح های بالادستی برای احداث آن پرداخت.
برآورد مالی این پروژه به میزان حدود 40 هزار میلیارد تومان تقریباً برابر با بودجه سالانه حدود 370 طرح زیرساختی حمل‌ونقل کشور (ریلی و جاده ای و سایر) تحت عنوان طرح های تملک دارایی های سرمایه ای پیوست قانون بودجه است.
در این نامه آمده است که این معبر اثرقابل ملاحظه‌ای بر روی شبکه شهر دارد و نیازمند صرف منابع مالی قابل توجهی است.
پیشتر سردارهادیان‌فر، معاون حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی، با اشاره به ضرورت حل چالش‌های روز ترافیکی با رویکردهای صحیح و دوری از روش‌های ناصواب آزموده شده، احداث این تونل را پاسخی غلط به حل معضل ترافیک و در راستای خودرومحوری دانست و صرف منابع مالی اینگونه پروژه‌ها را که عمدتاً از محل تراکم فروشی و پیامدهای مشخص آن برای شهر است، به بهبود وضعیت نامناسب حمل و نقل همگانی شهر تهران خواستار شد.
خبرهای احداث تونل 9 کیلومتری شهر تهران در حالی است که وضعیت حمل و نقل همگانی شهر تهران از بابت سرفاصله زمانی بالا، فرسودگی ناوگان، آلایندگی، فقدان پوشش مناسب تقاضا و کیفیت ناوگان و مسائل ایمنی در وضعیت نامناسبی است.
در حالی که شهرداری تهران با عنوان ابرپروژه خاورمیانه برای این تونل، به دنبال حل چالش های ترافیکی است، ریاض با افتتاح بزرگترین پروژه متروی خاورمیانه، طولانی‌ترین شبکه ریلی بدون راننده جهان را به ثبت رسانید. مترو ریاض با 176 کیلومتر طول و 84 ایستگاه، در 6 خط طراحی شده است که 3 خط آن افتتاح شد و3 خط باقی مانده تا یک ماه آینده افتتاح می شود.
البته موضوع توسعه حمل ونقل پایدار و توجه به حمل و نقل همگانی و انسان محور محدود به ریاض نبوده و دیگر شهرها و کشورهای جهان در حال انجام اقدامات جدی در این خصوص هستند.
شایان ذکر است در چند وقت اخیر، این پروژه در محافل علمی و اجرایی کشور مورد نقد و بررسی و مخالفت های جدی قرار گرفته است. از سلسله نشست‌های هم اندیشی در حوزه کلان پروژه های حمل نقل که به میزبانی برخی اساتید دانشگاه تهران و با حضور فعالان حوزه حمل و نقل، انجمن صنفی شرکت های ریلی و نمایندگان مرکز پژوهش های مجلس برگزار گردیده و به نوعی مخالفت جامعه علمی و حرفه‌ای کشور با شهر فروشی و هدر دادن منابع نفتی را نشان داد تا بررسی این پروژه در شورای شهر تهران و عدم وجود مطالعات توجیهی دقیق و اقناع کننده. اقداماتی که به نظر می رسد با نگاه تک بعدی عمرانی و سنتی به دنبال حل چالش‌های روز حمل و نقل در شهرها وکلانشهرهاست!
به نظر می‌رسد شهرداری تهران، با استفاده از تجربیات جهانی و درس آموخته‌های خود در دهه‌های اخیر، می‌تواند مسیر صحیح پاسخگویی مناسب به چالش‌های حمل و نقلی این شهر را پیدا کند.
