دو بازاری که از هم تاثیر می‌گیرند

بهبود بازارهای مالی در کشور با توجه به شرایط اقتصادی کشور و نقشی که می‌توانند دراین حوزه ایفا کنند ضرورتی انکارناپذیر است.

بدون تردید، با توجه به نزدیکی بازارهای پول و سرمایه با یکدیگر، تصمیمات و اقداماتی که در هریک از این بازارها اتخاذ می‌شود یا مشکلاتی که ممکن است بر هر کدام ازاین بازارها حاکم باشد، بدون تردید بر بازار دیگر تاثیر خواهد گذاشت. در رابطه با ارتباط بین بازار پول و بازار سرمایه نیز می‌توان گفت، این دو بازار تاثیری که از یکدیگر می‌گیرند بسیار زیاد است و هر گونه اتفاقی که در بانک‌ها به دلیل گسترده بودن این بازار بیفتد، در بازار سرمایه نیز اثر آن دیده خواهد شد.

بنابراین در چنین شرایطی اگر نظام بانکی کشور کارآیی لازم را نداشته باشد و بین سپرده‌گیری و تسهیلات پرداختی بانک‌ها تعادل مناسبی وجود نداشته باشد، به‌طور حتم این امر باعث می‌شود اختلاف بین نرخ‌های سود سپرده و تسهیلات نیز افزایش یابد. به این ترتیب بانکی که باید این تعادل را در فعالیتش ایجاد کند و بخش اعظمی از درآمدش از طریق عملیات بانکی محقق شود، اما به‌دلیل ناکارآیی که در این بخش با آن مواجه است، باعث اختلال در فعالیت بانک می‌شود و مشکلاتی را به وجود می‌آورد. این نبود کارآیی در بانک‌ها سبب می‌شود که بانک‌ها به درآمدهای غیرمشاع روی آورند و فعالیت‌شان به سمتی برود که جزو فعالیت‌های بانکی نیست.

حرکت به سمت بنگاهداری و خرید ملک و مستغلات ازجمله اقداماتی است که بانک‌ها به جای بانکداری به آن روی آورده‌اند و این موضوع به‌عنوان یک معضل بزرگ مطرح است. بانک‌ها در این مدت برای جبران هزینه‌های‌شان نرخ سود سپرده‌های‌شان را افزایش داده‌اند و این موضوعی است که یک فضای رقابتی منفی را ایجاد کرده است. این رقابت باعث شده سرمایه‌هایی هم که قرار بوده وارد بازار سرمایه شود و یا دربازار سرمایه باقی بماند، به سمت بازار پول حرکت کند. بدون تردید، حرکت منابع از سمت بورس به بازار پولی کشور، نقدینگی را دراین بازار کم می‌کند و باعث می‌شود بورس آنطور که باید رشد نکند و رونق نگیرد.

یکی از موضوعاتی که این شرایط را سبب شده، رکود حاکم بر اقتصاد است که تمام بازارها را درگیر کرده و باعث شده بانک‌ها از کارآیی لازم برخوردار نباشند و از سوی دیگر تمایل لازم را برای سرمایه‌گذاری اشخاص حقیقی و حقوقی در بازار سرمایه نیز کم کند. بنابراین تازمانی که رکود در کشور حل نشود و مشکلات بازار پولی کشور برطرف نشود، مشکلات سایر بازارها ازجمله بازار سرمایه نیز به قوت خود باقی خواهد ماند و این نیازمند تدابیر لازم برای رفع مشکل رکود و تعامل بین این بازارهای مالی است.

مهدی افضلیان - کارشناس بازار سرمایه