جذب گردشگر با گستردن سفره‌های رنگارنگ افطار
جذب گردشگران خارجی در ماه رمضان، با توجه به قوانین مربوط به خوردن و آشامیدن، دشوار به نظر می‌رسد و در ایران، به طور معمول در این ماه، شاهد کاهش آمار گردشگری خارجی هستیم با این حال برخی کشورهای اسلامی توانسته‌اند با رونق دادن به مراسم ویژه افطار و سحر، صنعت گردشگری خود را از رکود در این ماه نجات دهند.
جذب گردشگران خارجی در ماه رمضان، با توجه به قوانین مربوط به خوردن و آشامیدن، دشوار به نظر می‌رسد و در ایران، به طور معمول در این ماه، شاهد کاهش آمار گردشگری خارجی هستیم با این حال برخی کشورهای اسلامی توانسته‌اند با رونق دادن به مراسم ویژه افطار و سحر، صنعت گردشگری خود را از رکود در این ماه نجات دهند.
بسیاری از کشورها مانند ترکیه، مالزی و مصر به منظور جلوگیری از زیان‌دهی در این ماه از ظرفیت‌های افطاری تا سحر استفاده کرده و در این مدت، برنامه‌های متنوع تفریحی برگزار می‌کنند. در این کشورها، چه در هتل‌ها و چه مکان‌های گردشگری پس از افطار با پهن کردن سفره‌های رنگارنگ افطاری، پذیرایی با غذاهای افطاری و برنامه‌های مفرح گردشگران غیرمسلمان بسیاری به این کشورها جذب شده و حتی روزه گرفته‌اند تا هم بیشتر با روزه گرفتن و فواید آن آشنا شوند و هم طعم غذاهای افطاری را بچشند.
رونق گردشگری رمضان ۲ نتیجه بسیار مهم خواهد داشت؛ نخست آنکه از زیان‌دهی مکان‌های گردشگری و کاهش حضور گردشگران خارجی جلوگیری کرده و مانع از رکود گردشگری می‌شود، از سوی دیگر این نوع گردشگری، گردشگران خارجی را با آیین، مراسم و سنت‌های ماه رمضان و فرهنگ روزه گرفتن آشنا می‌کند. بنابراین گردشگران بدون آنکه در مقابل قوانین مربوط به خوردن و آشامیدن در این ماه، واکنش منفی نشان دهند، به دلیل علاقه به مراسم ماه رمضان به کشورهای اسلامی سفر می‌کنند.
ازجمله اقداماتی که در ماه رمضان در بسیاری از کشورهای اسلامی برگزار می‌شود، برپا کردن سفره افطاری در خیابان‌ها و متوقف کردن تمامی کسب‌وکارها در زمان افطار است که این مسئله، برای گردشگران خارجی جذابیت‌های بسیاری دارد. ایران نیز به عنوان یک کشور اسلامی که در شهرها و روستاهای مختلف، آداب و رسوم متنوعی برای لحظه‌های سحر و افطار دارد، می‌تواند از ظرفیت‌های ماه رمضان بهترین استفاده را داشته باشد تا گردشگری دچار رکود نشده و کسب‌وکارهای این صنعت، با زیان روبه‌رو نشود. همچنین برگزاری برخی مراسم متنوع و شاد در ماهی که ماه مهمانی خدا نام گرفته می‌تواند فضای مناسبی برای حضور گردشگران خارجی در کشور ایجاد کند.
جذابیت‌های گردشگری ماه رمضان
به گفته کارشناسان گردشگری، برخی کشورها از جذابیت‌های ماه رمضان در زمان افطاری تا سحر استفاده کرده‌اند تا گردشگران خارجی را با برگزاری مراسم مختلف به خود جذب کنند.
حسین عبادتی، راهنمای سفر و فعال جهانگردی به «گسترش تجارت» گفت: گردشگری رمضان هنوز در کشور ما فعال نشده است. یکی از کشورهایی که در این زمینه فعالیت چشمگیری دارد، ترکیه است که چند سالی است گردشگری رمضان را به طور گسترده فعال کرده است. او افزود: بسیاری از افراد غیرمسلمان ماه رمضان به ترکیه می‌آیند تا از نزدیک شاهد مراسم روزه‌داری باشند؛ در واقع غذا نخوردن به مدت یک روز در کنار مراسم افطار و سحری برای آنها بسیار جذاب است. بسیاری از گردشگران غیرمسلمان حتی در این سفر، روزه هم می‌گیرند و به رستوران‌های مختلف سر می‌زنند تا با انواع افطاری‌ها آشنا شوند.
عبادتی با تاکید بر اینکه گردشگری شبانه به عنوان شیوه‌ای از گردشگری که می‌تواند در ماه رمضان در جذب گردشگر موثر باشد، در ایران فعال نیست، بیان کرد: گردشگری شبانه و مراکز تفریحی شبانه در سایر کشورهای اسلامی از جمله ترکیه و مالزی فعال است و این کشورها از این ظرفیت استفاده کرده‌اند تا از زیان‌دهی گردشگری در ماه رمضان جلوگیری کرده و از جاذبه‌های ماه رمضان به عنوان پدیده‌ای در حوزه گردشگری استفاده کنند.
او گفت: برخی کشورهای مسلمان و پیشرو در گردشگری با در نظر گرفتن تخفیف‌های مناسب پس از افطار، برنامه‌های متنوعی تدارک دیده و در کروزها و مراکز گردشگری برنامه‌های تفریحی را اجرا می‌کنند.
این راهنمای سفر در زمینه مشکلات تورهای ورودی در ماه رمضان اظهار کرد: اگرچه تورهای سفر در این ماه نیز رونق داشته و شاهد حضور گردشگران خارجی بسیاری هستیم اما برای پذیرایی از مسافران با مشکلات بسیاری روبه‌رو می‌شویم. در مجموع گردشگران خارجی محدودیت‌های ایران را پذیرفته و می‌دانند در ماه رمضان باید قوانین ویژه این ماه را رعایت کنند البته نباید فراموش کنیم گردشگران غیرمسلمان نیاز به غذا و پذیرایی دارند.
عبادتی در ادامه بیان کرد: ماه رمضان باید فعالیت سایت‌های گردشگری افزایش یابد، زیرا با توجه به گرم بودن هوا و طولانی بودن روز، عصر زمان بسیار مناسبی برای بازدید از موزه‌ها و سایت‌های گردشگری است.
سفره‌های رنگارنگ افطاری را دریابیم
ایران با داشتن تنوع بالا در شیوه‌های برگزاری مراسم افطار و سحر در شهرها و روستاهای مختلف، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد، اما در مقایسه با سایر کشورهای اسلامی، نتوانسته از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری کند. کارشناسان گردشگری می‌گویند ما هنوز راه طولانی تا فعال کردن گردشگری مذهبی در ایران پیشرو داریم.
علیرضا میرجلیلی، فعال گردشگری زیارتی در گفت‌وگو با «گسترش تجارت» اظهار کرد: در برخی کشورهای اسلامی ظرفیت‌هایی برای گردشگری رمضان فراهم شده که به رونق گردشگری زیارتی کمک کرده است.
در این کشورها فرهنگ برگزاری جشن‌های رمضان ترویج شده و سفره‌های افطارهای خیابانی جذابی برای گردشگران پهن می‌شود.
او افزود: در کشورمان ظرفیت‌های زیارتی جذابی وجود دارد که باید شناخته شود اما هیچ اطلاع‌رسانی درباره فرهنگ و مذهب به گردشگران خارجی ارائه نشده است.
وی معتقد است این وظیفه سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری است که درباره محدودیت‌ها و آیین‌های ویژه کشور برای گردشگران اطلاع‌رسانی کند. به گفته او، در ایران گردشگران خارجی نه تنها اطلاع چندانی از ماه رمضان و قوانین مرتبط با آن ندارند، بلکه درباره پذیرایی صبحانه و نهار در هتل‌ها و مراکز اقامتی نیز در این ماه دچار مشکلاتی می‌شوند.
میرجلیلی با اشاره به فعالیت‌های جذاب کشورهای اسلامی در ماه رمضان بیان کرد: در برخی کشورهای اسلامی حتی مسیحی‌ها نیز روزه می‌گیرند تا در آیین‌های ویژه ماه رمضان شرکت کنند و آن را به عنوان رژیم غذایی در نظر می‌گیرند. در برخی کشورهای اسلامی مانند امارات متحده عربی و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در زمان افطاری سفره‌هایی در خیابان‌ها پهن می‌شود و تمام افراد، خودروها و کسب‌وکار خود را هنگام افطار متوقف می‌کنند تا از افطاری‌های فراهم شده در سطح شهر بهره گیرند. او گفت: اگر چنین اقداماتی در ایران نیز انجام شود و حتی با یک خرما یا یک لیوان شیر از مردم هنگام افطاری پذیرایی شود، همین اقدامات جذابیت بسیاری برای گردشگران خواهد داشت و در جذب خارجی‌ها در ماه رمضان موثر خواهد بود.
میرجلیلی درباره فعالیت کشورهای اسلامی در ماه رمضان اظهار کرد: از زمان افطار به بعد جشن‌ها و برنامه‌های متنوعی در شهرهای مختلف کشورهای اسلامی برگزار می‌شود که هرسال گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند. در این زمینه ایران بسیار عقب‌تر از دیگر کشورهاست.
همین حالا در سایر کشورهای مسلمان، به اندازه‌ای برنامه‌های جذاب افطاری و مراسم متنوع در ماه رمضان برگزار می‌شود که باعث شده گردشگران، سفر به این کشورها را در ماه رمضان ترجیح دهند.
و سخن پایانی...
اگرچه ماه رمضان حضور گردشگران خارجی در ایران ممکن است با مشکلاتی همراه باشد و این مشکلات صنعت گردشگری را دچار رکود کند، اما درحال‌حاضر در سایر کشورهای اسلامی، با برگزاری مراسم متنوع از ظرفیت‌های ماه رمضان برای جذب گردشگر استفاده می‌شود. ایران نیز با دارا بودن آداب و رسوم متنوع در شهرها و روستاهای مختلف خود، ظرفیت‌های بالایی برای جذب گردشگر خارجی در ماه مهمانی خدا دارد که جا دارد برای بهره‌گیری از آنها فکر و برنامه‌ریزی شود.
