◄ اولین همایش خودروهای آینده محفلی برای هم‌افزایی صنعت و دانشگاه
عضو هیأت علمی و دانشیار پژوهش جهاد دانشگاهی: اولین همایش خودروهای آینده محفلی برای هم‌افزایی صنعت و دانشگاه
عضو هیأت علمی و دانشیار پژوهش جهاد دانشگاهی، معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده برق جهاد دانشگاهی در گفت و گو با ستاد خبری اولین همایش خودورهای آینده، این همایش را محفلی برای هم‌افزایی ظرفیت‌های دانشگاهی و صنعتی قلمداد کرد. دکتر حمیدرضا صادق محمدی، با اشاره به این که صنعت خودروسازی جهان درحال گرایش به سمت تولید خودورهای برقی پیش بینی کرد: معضلاتی چون محدودیت استفاده از سوخت‌های پایه نفت و گاز به لحاظ هزینه‌ها و مشکلات آلایندگی‌ها این خودروها به‌ویژه در کلان‌شهرها از یک سو و کاهش هزینه‌های تجهیزات اصلی خودروهای برقی و هیبرید در کنار توسعه فناوری‌های مرتبط موجب خواهد شد که این خودروها سهم قابل ملاحظه‌ای را در حمل و نقل شخصی و عمومی در آینده ایفاء کنند. مشروح این گفت و گو را بخوانید.
اولین همایش تخصصی خودروهای آینده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر دهه 2020 تا 2030 را به‌عنوان دهه تحول جدی در ترکیب خودروهای شخصی پیش‌بینی کنیم به گمانم به بی‌راهه نرفته‌ایم. معضلاتی چون محدودیت استفاده از سوخت‌های پایه نفت و گاز به لحاظ هزینه‌ها و مشکلات آلایندگی‌ها این خودروها به‌ویژه در کلان‌شهرها از یک سو و کاهش هزینه‌های تجهیزات اصلی خودروهای برقی و هیبرید در کنار توسعه فناوری‌های مرتبط موجب خواهد شد که این خودروها سهم قابل ملاحظه‌ای را در حمل و نقل شخصی و عمومی در آینده ایفاء کنند. از این رو فراهم آوردن تمهیدات لازم برای همفکری و هم‌افزایی متخصصان دانشگاهی و صنعتی ایران در عرصه خودرو و حمل‌ونقل پیشرفته و نقش‌آفرینان و ذینفعان این حوزه می‌تواند به عنوان گامی بسیار مهم ارزیابی شود و برگزاری اولین همایش تخصصی خودروهای آینده در این چارچوب حرکتی مقدماتی اما کاملاً مفید ارزیابی می‌گردد.
در خصوص فعالیت های و امور تخصصی که بخش دانشگاهی و همچنین جهاد دانشگاهی برای تولید خودورهای برقی انجام داده‌اند، توضیح دهید.
بر اساس اطلاعاتی که دارم، اجرای برخی طرح‌های مطالعاتی و پژوهشی و حتی نمونه‌سازی توسط مجموعه‌های متفاوت دانشگاهی به‌ویژه دانشگاه‌های مهم صنعتی کشور در زمینه اتوبوس، اتومبیل و موتورسیکلت برقی و همچنین برخی مراکز پژوهشی در زمینه سامانه‌های شارژ باتری خودرو از جمله اقدامات بخش دانشگاهی است. اجرای پروژه‌های مرتبط با سیستم رانش قطار مترو در جهاد دانشگاهی واحد علم و صنعت و نیز طراحی و ساخت موتورهای آهنربای دائم که محرکه‌ای مهم در سیستم‌های خودرو برقی محسوب می‌شوند در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیرالدین طوسی که تجربه ساخت چنین موتورهایی را با قدرت‌های متفاوت را دارد و طراحی و ساخت نمونه موتور تراکشن جریان مستقیم برای خودروهای تشریفاتی برقی اماکن عمومی از جمله فعالیت‌های جهاد دانشگاهی در این عرصه است. البته باید یادآور شد که بخش مهمی از این پژوهش‌ها با حمایت مادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و برخی صنایع خودروسازی امکان اجرا یافته‌اند.
در حال حاضر چه ظرفیت‌های دربخش دانشگاهی برای تولید یا راه‌اندازی صنایع مرتبط با خودروهای برقی وجود دارد؟
به نظرم بخش دانشگاهی و پژوهشی کشور به مفهوم عام آن در کنار شرکت‌های دانش‌بنیان از استعداد مناسبی برای فعالیت در این عرصه برخوردار است اما نباید به‌خصوص از بخش دانشگاهی و پژوهشی به مفهوم خاص آن انتظار تولید یا راه‌اندازی صنایع مرتبط با خودروهای برقی را داشت، زیرا این امر اصولاً با مأموریت‌های این بخش سنخیتی ندارد. بلکه در صورت فراهم‌آمدن زیست‌بوم مناسب برای این حوزه صنعت، باید از این بخش انتظار داشت که در چارچوب برنامه‌ای کامل و جامع که از سوی سیاست‌گذاران با همکاری مجموعه ذینفعان و نقش‌آفرینان تدوین و اجرا شود در کنار سایر بخش‌ها نقش خود را به‌خوبی ایفاء نماید و هم‌افزایی مناسبی را به منصه بروز و ظهور بگذارد.
برگزاری این گونه همایش‌های تخصصی چه نقشی در پیشبرد اهداف صنعتی و ملی کشور دارند؟
مهم‌ترین تأثیر چنین همایش‌های تخصصی در صورت برنامه‌ریزی و اجرای مناسب آن را باید در گردآوردن کلیه نقش‌آفرینان برای همفکری و هم‌افزایی ایشان در پرداختن به مباحث مهم و کلان و تمهید شرایط برای ایجاد شناخت کامل متقابل و پرداختن به اولویت‌ها، چالش‌ها و نیازها و فراهم‌آوردن زمینه برای جلب توجه سیاست‌گذاران عالی در کشور به موضوع مورد نظر دانست که به صورت خلاصه از آن می‌توان به عنوان توجه اساسی به اهمیت ایجاد زیست‌بوم لازم در آن عرصه یاد کرد.
کشور و صنعت برای دستیابی به صنعت ساخت خودروهای برقی چه نیازهای دارد؟
از دیدگاه من معضل اصلی در این حوزه دانش و فناوری لازم در این خصوص نیست. حتی ایجاد خط تولید خودروهایی کارآمد برقی هم علی‌رغم برخورداری از پیچیدگی‌های قابل ملاحظه مشکل اصلی محسوب نمی‌شود. واقعیت آن است که دستیابی جدی به صنعت ساخت خودروهای برقی در کشور نیازمند توسعه استفاده از آن در سطح وسیع است و برای تحقق آن نخست باید زیست‌بوم توسعه این فناوری در کشور پدید آید و این امر بدون دارا بودن کسب و کار کاملاً اقتصادی و نه گلخانه‌ای امکان‌پذیر نیست و این همه نیازمند اجرای برنامه‌ای کلان و جامع و بلند مدت در ایران است. ناگفته نماند که تدوین و اجرای چنین برنامه‌ای با توجه به مشکلات اقتصادی فعلی ایران جندان هم ساده نیست. کافی است که به‌خاطر بیاوریم که مجموعه تدابیر و اقدامات اتخاذ شده در ایران برای توسعه خودروهای گازسوز به عنوان جایگزین خودروهای بنزینی و گازوئیلی چند سال طول کشیده است چه میزان بر روی آن سرمایه‌گذاری شده است و تا حال حاضر چقدر جایگزینی انجام شده است. البته توجه داشت که توسعه خودروهای گازسوز در ایران تا حد زیادی، به ویژه برای خودروسازان، کسب و کار اقتصادی محسوب می‌شوند.
با وجود ظرفیت های موجود، چه زمانی به اهداف تولید خودروهای برقی دست پیدا خواهیم کرد؟
همان‌گونه که گفتم، تحقق این امر بستگی تام و تمام به فراهم‌آمدن زیست‌بوم مناسب و فراهم آوردن شرایط کسب‌و کار کاملاً اقتصادی دارد تازه آن هم در صورت تداوم حمایت مؤثر دولت از بخش خصوصی به صورت کاملاً رقابتی اما بدون ایجاد انحصار و رانت در قالب برنامه‌ای بلند مدت.
آنچه شما گفته‌اید آیا به مفهوم آن است که توسعه صنعت خودرو برقی در کشور امکان‌پذیر نیست و نباید روی آن سرمایه‌گذاری کرد؟
خیر. کاملاً بر عکس. با توسعه فناوری‌های مورد استفاده خودروهای برقی و هیبرید نقشی مهم در صنعت حمل و نقل به‌ویژه حمل و نقل شهری در آینده پیش‌رو دارند و به‌خصوص با توسعه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش قیمت تمامش شده و هزینه استفاده از این نوع انرژی‌ها این خودروها رونق بیشتری خواهند یافت و پرداختن به این موضوع کاملاً ضروری است. همه بحث بر سر آن است که چه سیاست‌هایی اتخاذ شود و چه مسیری را در کشور طی کنیم که سرنوشت ساخت خودرو برقی مشابه سرنوشت تولید خودروهای سنتی ظرف بیش از پنجاه سال گذشته نباشد. بر همین اساس است که برگزاری اولین همایش تخصصی خودروهای آینده را در این چارچوب کاملاً مثبت ارزیابی می‌کنم، به هر حال نباید فراموش کرد که این گامی بسیار کوچک اما مقید است و نباید انتظار زیادی از آن داشت. مهم آن است که چه استفاده‌ای از چنین همایش‌هایی ببریم و گام‌های آتی در این تا چه میزان حساب‌شده برداشته شود.
