نظرسنجی؛ ضرورتی مستمر

هفته گذشته «تین‌ نیوز» به‌عنوان نخستین شبکه خبری تخصصی _ تحلیلی صنعت حمل‌ ونقل با توجه به پایان دوره سه ساله مدیریت آقای محمد راستاد در سازمان بنادر و دریانوردی، اقدام به نظرسنجی از مخاطبان تخصصی خود کرد تا عملکرد او را ارزیابی کنند. نتیجه البته غافلگیرکننده بود و ۸۱ درصد رای‌دهندگان که قاطبه آنها از جامعه تخصصی بودند، عملکرد آقای راستاد را «ضعیف» ارزیابی کردند. بااین‌حال به‌سرعت هجمه‌ها آغاز شد. هجمه‌هایی که رسمی و تخصصی نبودند اما جابه‌جا درباره آن حرف زده شد. بااین‌حال منتقدان عملکرد مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی هم از سوی دیگر اقدام به بازنشر نتیجه این نظرسنجی کردند.

به‌عنوان کسی که سال‌هاست در مدیریت رسانه حضور دارم و به طور خاص این کار را در «صنعت حمل‌ ونقل» پیگیری کرده‌ام، کمی غافلگیر شدم. مدت‌هاست که با تأسف دریافته‌ام اگر نگاهی انتقادی داشته باشید، تنها خواهید ماند. به‌عنوان یک رسانه شما را بایکوت می‌کنند. به شما اجازه حضور در سازمان‌ها و مراسم و برنامه‌ها داده نمی‌شود؛ چون انتقاد کرده‌اید. به همین سادگی. آنها که مجموعه « تین‌نیوز» و هفته‌نامه «حمل‌ ونقل» را دنبال کرده و می‌کنند می‌دانند که همیشه برکنار از سیاست ایستاده‌ایم. همیشه باور داشته‌ایم که فضای تخصصی باید تخصصی بماند.     

به باور ما صنعت حمل‌ ونقل برای توسعه چاره‌ای جز برکنار ماندن از مجادلات و یارکشی‌های سیاسی ندارد. راستش آنقدرها هم بی‌تجربه نیستیم که ندانیم این کار اگر نه محال اما تا چه حد دشوار است و می‌دانیم این تلاش می‌تواند از سوی برخی تلاشی عبث فهمیده شود. اما یقین داریم این تنها راه عبور از تنگناها و دشواری‌های این صنعت است. اما نباید فراموش کنیم که نگاه تخصصی نگاهی انتقادی است. نگاهی است که فارغ از شخص یا رویکرد سیاسی به دنبال مسائل و راهکار مناسب برای حل آنهاست. نگاهی تخصصی به هر مقوله‌ای «پدیده» و «مسئله» را مدنظر دارد. درنتیجه هیچ اهمیتی ندارد چه کسی با کدام گرایش سیاسی بر مسند است.

بلکه پرسش واقعی این است که «آیا توانسته گرهی از کار فروبسته حمل‌ و نقل باز کند؟» پاسخ به این سؤال چه مثبت باشد چه منفی برای این صنعت یک دستاورد است. درنتیجه به‌عنوان یک رسانه تخصصی وظیفه ذاتی خود می‌دانیم که چشم بیدار صنعت باشیم و به قدر وسع هم کوشیده‌ایم. از این روست که انجام چنین نظرسنجی‌هایی ازجمله کارهای ذاتی یک رسانه است. چراکه می‌تواند تصویری هرچند خام به عملکرد یک مدیر داشته باشد.

در بسیاری از کشورها چنین اموری توسط رسانه‌ها صورت می‌گیرد و رسانه‌ها را به‌عنوان مرجع چنین اموری پذیرفته‌اند. اما در فقدان درک صحیح از رسانه این اتفاقات و تبعات اجتناب‌ناپذیر خواهد بود؛ که اگر جز این بود مدیران تخصصی تا این حد به سمت رسانه‌های سیاسی گرایش نداشتند. درنتیجه «تین‌ نیوز» به راه خود که نگاه تخصصی به صنعت مغفول‌مانده حمل‌ ونقل است، ادامه خواهد داد. ما نه در روز تحسین کارهای درست، منتظر دست‌مریزاد هستیم و نه زیر فشار هجمه‌ها از کار واقعی و راستینمان پس خواهیم نشست.

«حمل‌ ونقل» و ضرورت آن فراتر از همه این مجادلات ایستاده است و هر روز با مشکلاتش رو در روی ما فریاد می‌کشد. فریادی که اگر امروز نشنویم، فردایی که دور نیست بیش از امروز گریبان ما را خواهد گرفت. از اینجاست که بستن راه‌ها برای دیدن و نظارت، فرورفتن در پستوها و نشستن در تاریکی برای پنهان ماندن، نتیجه‌ای جز فساد، از دست رفتن فرصت‌ها ، منابع ملی و ایجاد مشکلات عمیق در پی نخواهد داشت. شاید همه ما باید یک بار دیگر درباره معنای جایگاهمان، معنای نگاه خیرخواهانه و بسیاری معانی دیگر بازاندیشی کنیم.

مدیریت بسته و کنترل‌شده‌ای که اجازه نقد و نگاه تحلیلی به رسانه‌ها ندهد، خود را از داشتن چشم‌های بیشتر محروم کرده است و اسفناک این است که روزی این موضوع را درخواهد یافت که موریانه خطا، فساد و ناکارآمدی همه‌جا را پوسانده است.  در نتیجه آگاهی از نظرات جامعه تخصصی ضرورت حرکت رو به جلو به اتفاق متخصصین است. نکته آخر اینکه رسانه‌ها تاریخ مجسم‌اند. آنها شاهد رفتن‌ها و آمدن‌های زیادی بوده‌اند که هر کدام کتابی قطور است. چنین تجربه انباشته‌ای سرمایه‌ای قابل توجه است. پس آنکه «نقد» می‌کند، دوست ماست. به حرمت همین دوستی ما به هر سختی و دشواری پیش خواهیم رفت.

مسعود ذهبیون- مدیر مسئول هفته نامه حمل ونقل