آیا خط ۲ مترو شیراز، بنای تاریخی حافظیه را تهدید می کند
پروژه فاز ۲ خط مترو که از ۵۰۰ متری آرامگاه حافظیه می گذرد دغدغه بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی شده است؛ اداره میراث فرهنگی فارس از پیشروی این پروژه به طور موقت جلوگیری کرده است، اما هنوز به صورت قطعی مشخص نشده است که آیا فاز ۲ خط مترو از نزدیکی ادامه پیدا می کند یا خیر.
پروژه فاز ۲ خط مترو که از ۵۰۰ متری آرامگاه حافظیه می گذرد دغدغه بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی شده است؛ اداره میراث فرهنگی فارس از پیشروی این پروژه به طور موقت جلوگیری کرده است، اما هنوز به صورت قطعی مشخص نشده است که آیا فاز ۲ خط مترو از نزدیکی ادامه پیدا می کند یا خیر.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، پروژه خط ۲ قطار شهری شیراز به طول تقریبی ۱۶ کیلومتر با تعداد ۱۳ ایستگاه از میدان شکوفه واقع در شهرک میانرود در جنوب غربی شیراز آغاز شده و پس از عبور از بلوار عدالت و میدان بسیج در امتداد خیابان انقلاب به سمت میدان امام حسین(ع) و آزادی می رود و از آن جا در امتداد غرب به شرق شیراز پس از گذر از میدان اطلسی و حافظیه به میدان گلستان و فضیلت ختم خواهد شد.
ظرفیت حمل مسافر در نظر گرفته شده برای این خط ۱۶ هزار نفر بر ساعت است که با ۲۲ رام قطار، ۵ واگن با فاصله ۳ دقیقه ای برای اعزام قطارها در نظر گرفته شده است.
پیش روی خط دو مترو تا ۵۰۰ متری حافظیه و خطرات ناشی از آن برای آرامگاه حافظ، این بنای تاریخی و فرهنگی، همچنین آب انبار تاریخی و گورستان باستانی موجود در مسیر حفر تونل، خبری است که این روزها ذهن بسیاری از افراد به خصوص دغدغه مندان میراث فرهنگی را درگیر کرده است.
بر همین اساس به سراغ مسئولان مرتبط رفتیم و نظر آن ها را در مورد این پروژه جویا شدیم.
سرپرست سازمان حمل ونقل ریلی شهرداری شیراز در خصوص این موضوع بیان کرد: از تاریخ ۲۶ آذر سال ۱۴۰۱ مشخص شد که حفاری مترو از کنار محدوده حافظیه گذر می کند و در شورای عالی ترافیک کشور این مسیر مصوب و به ضابطه ۷۷۷ ارجاع شد و تمام پیوست های این ضابطه انجام شده است. در همین راستا استعلاماتی را از مجموعه میراث فرهنگی گرفتیم و دعوت نامه هایی نیز ارسال کردیم.
علی کلانتری مزرعه نو تصریح کرد: در جلسه آخری که در تاریخ ۱۰ مهر ماه با یکی از کارشناسان حوزه میراث فرهنگی داشتم تمهیداتی در این زمینه مطرح شد و این مسئول به روی این پروژه و فضای فعالیت صحه گذاشت.
وی با تأکید بر اینکه این فضا، کاملاً یک فضای ایمن، با عمق ۲۶ متری و فاصله عرضی ۱۲۰ متری از آرامگاه حافظ و ۸۶ متری از رواق موصوم به رواق ۲۰ ستون است، بیان کرد: چندی پیش در یک برنامه رادیویی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس صراحتا تأیید کردند که آب انبار موسوم به حافظیه در ذیل این خیابان نیست و در همان قسمت رواق است و صراحتا در این برنامه اشاره شد که اصلاً آب انباری در آن قسمت موجود نیست. در واقع برای حل این موضوع نزدیک ۱.۵ میلیارد تومان هزینه کردیم و تعداد ۸ پروفیل ۸۰۰ متری را در عملیات ژئوفیزیک و ژئو رادار تا عمق ۴۵ متری انجام دادیم و هیچ گونه عارضه ای مبنی بر اینکه آن جا قنات یا محدوده ای که ناشی از ساخت دست بشر باشد وجود خارجی نداشت.
کلانتری با بیان اینکه عملیات حفاری از قسمت جلو حافظیه تمام شده است و بابت این موضوع هیچ گونه نگرانی برا فعالان میراث فرهنگی وجود ندارد، گفت: موضوع میراث فرهنگی و طبیعی برای شهرداری از اهمیت بالایی برخوردار است، به عنوان مثال برای یک تعلق اجتماعی مثل المان اطلسی که یک آبنما و چند درخت موجود در میدان بود، ایستگاه را زیرزمینی کردیم و میلیاردها تومان افزایش هزینه داشتیم، همچنین در پارک آزادی برای نگه داشت ۶ درخت افرا، ۴۰ متر ایستگاه را به صورت زیرزمینی درآوردیم. قطعاً برای شهرداری میراث فرهنگی و طبیعی بسیار مهم است.
سرپرست سازمان حمل ونقل ریلی شهرداری شیراز تصریح کرد: به عنوان شهروندان شیراز و هم کسانی که این میراث گران بها برایشان مهم است، برای حفظ آن ها تلاش خواهیم کرد و البته برای حفاری مترو تمام تمهیدات دیده شده و هیچ نگرانی وجود ندارد و ایستگاه موسوم به حافظیه، جلو مقر حافظیه نیست و با یک فاصله تقریباً ۲۸۰ تا ۳۰۰ متری از حافظیه، در چهارراه ادبیات قرار گرفته است که البته یک دسترسی برای آرامگاه حافظ پیش بینی شده است.
وی تمام سنگ اندازی ها و بحث های رسانه ای را شیطنت سیاسی دانست و بیان کرد: پروژه فاز ۲ مترو، سابقه کار اول ما نیست، قبلاً در تبریز ایستگاه میدان ساعت را کار کردیم. در شیراز هم مترو از کنار خیابان زندیه عبور کرده در صورتی که مجموعه ارگ کریم خان را داشتیم و هیچ نگرانی بابت این موضوع به وجود نیامد.
وی ادامه داد: فاصله عرضی تا ارگ کریم خان که یک سازه قدیمی است، ۳۵ متر است، در حالی این فاصله با آرامگاه حافظ ۱۲۰ متر است.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل و ترافیک شورای شهر شیراز با بیان اینکه متأسفانه عده ای می خواهند کار عمرانی صورت نگیرد، گفت: در تمام دنیا بافت های مختلف شهری و نزدیک بافت فرسوده با تمهیدات مهندسی کار می شود و البته قبلا هم در شیراز کار شده است و جای نگرانی وجود ندارد.
رضا محمدیان ادامه داد: خط ۱ مترو قبلاً از چهارراه زند، کنار بازار وکیل و میدان ولیعصر با بافت مرکزی ۲۴ کیلومتر رسم شد و با کارهای مهندسی انجام شده است و هیچ مشکلی پیش نیامد.
وی تصریح کرد: فاز ۲ مترو با فاصله بیش از ۵۰۰ متر از حافظیه رد می شود و به محله سعدی می رسد. این طرح مصوب شده و مشاور قوی به روی آن کار کرده است. از دستگاه حفاری تونل (TBM) برای حفاری تونل ها استفاده می شود. این دستگاه با استفاده از یک سطح مقطع مدور بلافاصله تونل رو اجرا می کند و مانند روش های دیگه زمان بر نیست.
محمدیان، ایستگاه وکیل الرعایا را یک اتفاق خارق العاده مهندسی دانست و بیان کرد: برای پروژه ایستگاه زند هم عده ای معتقد بودند که این کار نشدنی است، اما امروز تبدیل به یک ایستگاه موثر بر مبحث گردشگری شیراز شده است. عده ای نسبت به کارهای توسعه عمرانی شهر کم لطفی می کنند که زیبنده شهر شیراز نیست.
شهردار شیراز نیز پیش از این در جلسه علنی شورای شهر شیراز در جواب به برخی از انتقادها راجع به خط ۲ مترو، بیان کرد: زمانی که شهرداری اقدامات عمرانی انجام می دهد برخی از افراد که در زمان مسئولیت خود ترک فعل داشتند، شهرداری را متهم می کنند که چرا اقدام به احداث تونل ملل و اجرای فاز دوم خط ۲ مترو در محور حافظیه کرده است.
محمد حسن اسدی تصریح کرد: شهرداری شیراز برای اجرای اقدامات عمرانی، تمام مباحث کارشناسی خود را در مقابل پرسشگری مسئولان استان ارائه کرده است.
وی اظهار کرد: انتقاد از احداث تونل مترو در محور حافظیه در حالی انجام می شود که احداث تونل در خط یک مترو در بولوار زند انجام شده است، محوری که دارای آثار متعدد میراثی و تاریخی است، اما اکنون برخی از افراد در مقابل احداث خط ۲ مترو در فاز ۲ با واکنش های منفی و مخرب سعی در کارشکنی شهرداری دارند.
در همین زمینه به سراغ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس هم رفتیم و صحبت های این مسئول را در خصوص این پروژه شنیدیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیان کرد: در روزهای اخیر اطلاع رسانی مبنی بر اجرای خط ۲ مترو شیراز که در مسیر میدان اطلسی تا چهارراه ادبیات که در نهایت به آرامگاه سعدی می رسد، شنیده می شود که میراث فرهنگی به محض اطلاع از موضوع از ادامه کار فاز ۲ مترو جلوگیری کرده و اکنون پروژه متوقف شده است.
محمد ثابت اقلیدی بیان کرد: امروز، ۲۱ مهر ماه یک گروه کارشناس حرفه ای از پژوهشگاه میراث فرهنگی برای بررسی جوانب کار اعزام می شوند و به اتفاق همکاران ما در حوزه میراث فرهنگی اداره کل از پروژه بازدید میدانی خواهند داشت و مطالعات و بررسی خواهند کرد و چنان چه مطالعات همکاران ما به این نتیجه برسد که این فعالیت عمرانی موجب آسیب و تهدید برای مجمع حافظیه و قبرستان قدیم خواهد بود، قطعاً میراث فرهنگی از مجاری قانونی از ادامه پروژه جلوگیری خواهد کرد.
وی تصریح کرد: شهرداری اعلام کرده است که این پروژه در عمق ۲۶ متری زمین کار شده است و تجهیزات مورد استفاده فاقد لرزه بوده و آسیب رسان نیستند. اگر این موضوع اثبات شود و کارشناسان ما نظریه دهند که تهدیدی متوجه حافظیه نخواهد شد، قطعاً می توانیم مترو را به عنوان یکی از مؤلفه های تسهیل دسترسی به اماکن داشته باشیم و اگر کوچک ترین آسیبی متوجه این آثار باشد خط قرمز میراث فرهنگی است و به هیچ عنوان اجازه ادامه کار داده نمی شود.
میراث فرهنگی و گردشگری هر کشور اصالت و هویت یک کشور است، شهر شیراز با سابقه درخشان، گذشته ای پربار با آثار باستانی و مناطق گردشگری بسیار، همواره مورد توجه مردم دنیا بوده است. در همین راستا فعالیت های عمرانی شهرداری ها باعث رونق یک شهر می شود و ظرفیت گردشگر پذیر بودن آن شهر را بالا می برد، بنابراین برای رونق گردشگری باید فعالیت عمرانی انجام داد که البته ادامه این فعالیت ها نباید به میراث گران بهای شهر آسیبی وارد کند.
پیشرفت علم و فناوری اطلاعات بسیاری از مشکلات را حل خواهد کرد و امروز با همکاری و هم افزایی دستگاه های اجرایی استان فارس می توانیم روزبه روز شاهد پیشرفت این استان باشیم.
