آسیب متروی شیراز به حافظیه را پررنگ کردند تا نگرانی ها در مورد تخت جمشید مغفول بماند!

پروژه خط 2 متروی شیراز که اکنون به حوالی حافظیه رسیده، به دلیل نگرانی از تخریب آثار کاوش نشده یا آسیب دیدن خود آرامگاه متوقف شده است. سیاوش آریا، فعال میراث فرهنگی می گوید، پروژه قطار شهری مجوزهای لازم را از سازمان میراث فرهنگی دریافت نکرده است اما بعضی از اخبار دراین باره مخدوش و اغراق شده هستند و موضوعات مهم تری در خصوص میراث فرهنگی استان فارس وجود دارد؛ از جمله تهدیدات موجود برای تخت جمشید و نقش رستم.

به گزارش تین نیوز به نقل از تجارت نیوز، حافظیه را نگین گردشگری فارس و شیراز می دانند. فضای آرامش بخشی که هم شیرازی ها علاقه خاصی به آن دارند و هم سالانه مقصد بازدید هزاران گردشگر است. این روزها اما انتشار اخباری در مورد عبور تونل خط 2 مترو از مجاورت آن، نگرانی هایی در بین دوستداران میراث فرهنگی ایجاد کرده است. پروژه ای که چند روزی است متوقف شده تا کارشناسان بررسی بیشتری در مورد احتمال وجود آثار تاریخی کاوش نشده و همچنین اطمنیان از اینکه لرزش های ایجادشده به خود حافظیه آسیبی نمی زند انجام دهند. 

امروز نیز رسانه ها از ورود نمایندگان سازمان بازرسی کل استان فارس به موضوع خبر دادند. آن گونه که ایسنا گزارش داده است، مسائل و مشکلات پیش روی پروژه های نیمه تمام شهرداری شیراز از جمله عبور تونل مترو در مجاورت حافظیه در جلسه ای مشترک میان دو طرف بررسی شد. 

برخی از فعالان میراث فرهنگی استان فارس، درباره خطرات ناشی از پروژه متروی شیراز برای آرامگاه حافظ نگران هستند و می گویند در مسیر حفر تونل، یک آب انبار تاریخی و گورستان باستانی قرار دارد که در جریان ساخت پروژه تخریب می شوند. با وجود این، سیاوش آریا، فعال میراث فرهنگی، معتقد است برخی از اخبار منتشرشده دراین باره مخدوش و اغراق شده هستند.

تخلف شهرداری شیراز در استعلام نگرفتن از میراث فرهنگی

این کنشگر میراث فرهنگی با اشاره به تخلف صورت گرفته در جریان ساخت متروی شیراز توضیح می دهد: «شهرداری و قطار شهری شیراز از ابتدای دهه ۹۰ و پیش از آنکه فاز اجرایی این پروژه را آغاز کنند، باید از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استعلام می گرفتند که توجهی به این موضوع نکردند. این تخلفی بوده که همین زمان اتفاق افتاده است و میراث فرهنگی نیز در این سال ها موضوع را پیگیری نکرده و از شهرداری دراین باره بازخواستی نکرده است.»

او می افزاید: «حتی سال 1398 که فاز اجرایی خط 2 مترو کلید خورد نیز نه استعلامی گرفته شد و نه میراث فرهنگی واکنشی نشان داد. حالا کار به جایی رسیده است که دیگر نمی توان اقدام خاصی انجام داد و جلوی چنین پروژه ای را که برای آن هزینه شده است گرفت. تجربه هم نشان داده است در ایران، برخلاف برخی از کشورهای پیشرفته، مسیر پروژه تغییر نمی کند.»

توقف پروژه متروی شیراز برای بررسی بیشتر 

آریا با اشاره به توقف موقت پروژه قطار شهری می گوید: «قرار شده است کارشناسی از تهران بررسی ها و گمانه زنی های اولیه را انجام دهد. اگر آثاری باقی مانده باشد، دو حالت وجود دارد؛ در صورت امکان جابه جایی اثر، نجات بخشی اعمال می شود، در غیر این صورت حداقل کاری که می توان انجام داد این است که کارشناسان میراث فرهنگی، اطلاعات آن را ثبت کنند.»

به گفته او، مسئولان پروژه قطار شهری اطمینان داده اند نه آثاری در محل وجود دارد و نه لرزش ها به حافظیه آسیبی می زند اما بررسی ها و پژوهش هایی که سازمان میراث فرهنگی انجام می دهد با دیگر ارگان ها متفاوت است و انجام آنها ضرورت دارد. 

مسائل مهم تری وجود دارد؛ تخت جمشید را دریابید!

این فعال میراث فرهنگی در عین حال می افزاید: «بعضی از اطلاعات منتشرشده در مورد اهمیت آثار تاریخی در اطراف حافظیه مخدوش است. آب انبار قدیمی کاوش نشده یا گورستان هزارساله ای در آن منطقه وجود ندارد. حداقل این است که تاکنون نشانه ای از چنین آثاری به دست نیامده است و تنها تعدادی قبر که نهایت قدمت شان به دوران صفویه می رسد در آن محل دیده شده است.»

آریا توضیح می دهد: «به نظر می رسد انتشار این اخبار بیشتر با هدف به حاشیه راندن مسائل مهم تری که در مورد میراث فرهنگی استان وجود دارد انجام شده است؛ از جمله خطراتی که از ناحیه رطوبت یا فرونشست، میراث جهانی پارسه و نقش رستم را تهدید می کند. اکنون فرو ریختن بخشی از سقف آرامگاه اردشیر دوم نگرانی بیشتری دارد. همچنین ساخت وسازهایی که در حریم تخت جمشید انجام می شود یا مساله معدن کاوی در کوه رحمت، اکنون باید مایه دغدغه بیشتری باشد.»

او اضافه می کند: «در همین بحث متروی شیراز، تمرکز تنها روی حافظیه است و به دیگر آثاری که در مسیر پروژه واقع شده مانند موزه سنگ هفت تن یا عمارت چهل تنان که هر دو ثبت ملی هستند توجهی نمی شود. حتی آرامگاه سعدی نیز در پایان مسیر پروژه قطار شهری قرار گرفته و هنوز فرصت برای بررسی های لازم در اطراف آن هست اما این موضوع کاملاً مغفول مانده است. چراکه گروهی به بحث تهدید مترو برای حافظیه دامن می زنند تا مسائل مهم تر مغفول بماند.»

با توجه به حساسیتی که مردم در مورد آثاری چون حافظیه و تخت جمشید دارند، اطلاع رسانی به موقع درباره مباحث مربوط به آنها بسیار مهم است. چندی پیش، فاطمه علی اصغر، خبرنگار و فعال میراث فرهنگی، گفته بود راه حل ایجاد اعتماد میان افکار عمومی و مسئولان میراث فرهنگی، اطلاع رسانی شفاف و به موقع است؛ موضوعی که در مورد گذر متروی شیراز از مجاورت حافظیه نیز اهمیت زیادی دارد.