اقبالیه قزوین؛ بی اقبال در مقوله توسعه شهری

 اقبالیه از نزدیک ترین شهرها به مرکز استان قزوین است، با این وجود این شهر 55 هزار نفری دارای مشکلات و کمبودهای عدیده ای است و به اذعان مسئولان در مقوله توسعه شهری، بی اقبال بوده است.

به گزارش ایرنا، فاصله اقبالیه که در سال هفتاد از سلطان آباد به این اسم تغییر نام داد تا شهر قزوین کمتر از 10 کیلومتر است، اما به نظر می رسد فاصله امکانات و زیرساخت های شهری به تناسب جمعیت در این 2 شهر بسیار زیاد است.

شغل مردم اقبالیه که تپه باستانی آن از مهم ترین نمادهای این شهر است و در مرداد ماه سال 84 به ثبت فهرست آثار ملی رسیده تا قبل دهه هفتاد عمدتا کشاورزی و باغداری و دامداری بود اما امروزه بخش زیادی از جمعیت این شهر در فعالیت های صنعتی و خدماتی شرکت دارند.

این شهر و شهروندان آن امروز با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می کنند که گستردگی و فراوانی آسیب های اجتماعی، حاشیه نشینی و وجود سکونتگاه های غیررسمی در کنار کمبود اماکن فرهنگی، ورزشی، تفریحی و درمانی از جمله آنها است.

**مشکلات ریز و درشت اقبالیه

بخشدار مرکزی قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: براساس سرشماری سال 90 اقبالیه دارای 55 هزار و 600 نفر جمعیت است که 70 تا 75 درصد آنان را مهاجران از دیگر نقاط استان و استان های دیگر تشکیل می دهند.

مرتضی علیخانی با اشاره به اینکه نیمی از جمعیت این شهر را جوانان تشکیل می دهند، افزود: به دلیل عوامل مختلف از جمله فقر و بیکاری، آسیب های اجتماعی همچون اعتیاد از عمده مشکلات این شهر به شمار می رود.

بخشدار مرکزی قزوین اضافه کرد: سه هزار و 500 خانوار در این شهر زیر پوشش خدمات کمیته امداد قرار دارند.

این مسئول با بیان اینکه اکثریت جمعیت اقبالیه مردمانی شریف و با فرهنگ هستند و این شهر در همه حوزه ها دارای نخبگانی در سطح استان و کشور می باشد، افزود: با این وجود حجم آسیب های اجتماعی در این شهر به دلایل فرهنگی و اقتصادی بالا است.

علیخانی با بیان اینکه حدود 400 خانوار مهاجر از روستاها و استان های همجوار در 2 محله این شهر زندگی می کنند که شغل بیشتر آنها کارگر ساده است و از سطح سواد و تحصیلات اندک بهره مند هستند، افزود: میزان آسیب های اجتماعی در این محلات چشم گیر است به طوری که اعتیاد در آنها بویژه مصرف روان گردان ها به یک معصل جدی تبدیل شده است.

وی در خصوص اقدام های صورت گرفته برای مقابله با اعتیاد و فروشندگان مواد مخدر در این شهر و همچنین پاکسازی نقاط آلوده گفت: در نیمه نخست امسال 2 طرح مبارزه با مواد مخدر و جمع آوری اراذل و اوباش در این شهر اجرا شده و افراد خاطی دستگیر و به مراجع قضایی معرفی شده اند.

علیخانی اظهار امیدواری کرد اجرای طرح های انتظامی، مقابله با فروشندگان مواد مخدر و برهم زنندگان آرامش و نظم عمومی در اقبالیه با قوت ادامه داشته باشد.

بخشدار مرکزی قزوین، مجاورت زندان مرکزی قزوین در چوبیندر با اقبالیه را یکی از مشکلات این شهر عنوان کرد و گفت: این موضوع موجب شده تا زنان بدسرپرست برای ملاقات های هفتگی با همسر خود و همچنین پایین بودن قیمت مسکن نسبت به قزوین به این شهر بیایند که با توجه به سطح درآمد پایین آنان و ناموزون تر شدن بافت فرهنگی اقبالیه به دنبال خود افزایش آسیب های اجتماعی را به همراه داشته است.

وی با بیان اینکه حضور اتباع خارجی (افاغنه) نیز در سطح شهر اقبالیه محسوس است، افزود: از 60 هزار تبعه افغانی ساکن در استان که باید در بخش های مرکزی قزوین و طارم سفلی اسکان داده می شدند، بخش قابل توجهی در اقبالیه ساکن هستند.

این مسئول گفت: برخی از اتباع افغانی ساکن در این شهر فاقد هرگونه مجوز کار هستند و حضور این افراد به ناسازگاری فرهنگی در اقبالیه دامن زده و باعث بروز برخی مشکلات فرهنگی و مذهبی شده و در افزایش بیکاری جوانان این شهر نیز موثر واقع شده است.

بخشدار مرکزی قزوین با تاکید بر اینکه اهالی اقبالیه نباید امکانات رفاهی مانند مسکن و یا شغل در اختیار اتباع خارجی غیرمجاز قرار دهند،افزود: خروج اتباع غیرمجاز خارجی و ساماندهی اتباع مجاز خارجی، اشتغال زایی و تقویت برنامه های فرهنگی در اقبالیه می تواند تا حد قابل توجهی از حجم بالای آسیب های اجتماعی در این شهر بکاهد.

**حاشیه نشینی از عمده مشکلات اقبالیه

شهردار اقبالیه نیزدر گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: تراکم بالای جمعیت در این شهر به نسبت جمعیت و اختصاص زمین کم برای توسعه شهری و فضای عمومی باعث بروز مشکلاتی از جمله کوچکی متراژ واحد های مسکونی این شهر تا 40 متر و وجود کوچه هایی تنگ و شلوغ و پرهیاهو شده است.

مهران اکبرپور افزود: با توجه به جمعیت شهر اقبالیه باید 700 هکتار زمین برای اسکان و استقرار شهروندان این شهر وجود داشت در حالی که 450 هکتار به این موضوع اختصاص داده شده است و این مساله شهرداری را برای خدمات دهی به شهروندان دچار مشکل کرده است.

وی از حاشیه نشینی و وجود سکونتگاه های غیررسمی به عنوان یکی از مشکلات عمده شهر اقبالیه یاد کرد و گفت: این موضوع به یک مساله عادی تبدیل شده و امروز در محلاتی چون اکبرآباد و آزادگان (زورآباد) آن را می توان به وضوح مشاهده کرد.

شهردار اقبالیه افزود: خیلی از ساکنان این محلات بدلیل مشکلات اقتصادی بدون هیچ گونه مجوز ساختمانی و رعایت اصول شهرسازی خانه های خود را بنا کرده اند.

وی در ادامه با بیان اینکه برای کاهش حاشینه نشینی در اقبالیه برنامه ای چهارساله تدوین شده، گفت: برای کاهش تراکم بالای جمعیت شهر، در تفاهم نامه ای با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان برای ساخت 488 واحد مسکونی با متراژ 70 تا 90 متر در قالب مسکن مهر و نیازمندان همراه با ارایه تسهیلات ارزان قیمت به متقاضیان به توافق رسیده ایم و در این راستا کار ساخت واحدهای یاد شده بزودی و در آذر ماه امسال آغاز می شود.

وی اظهار کرد: یکی از دیگر برنامه های شهرداری برای کاهش جمعیت حاشینه نشین در اقبالیه برنامه ای است که قرار است با همکاری اداره کل راه و شهرسازی استان اجراشود و در آن افراد حاشیه نشین ملک نامرغوب خود را به شهرداری می دهند و با اعطای تسهیلات بانکی صاحب منزل با کیفیت می شوند.

شهردار اقبالیه ادامه داد: برای اجرای این طرح در حال فراهم سازی مقدمات و زمین مورد نیاز و آماده سازی زیرساخت های شهری هستیم.

اکبرپور اظهار کرد: به منظور استقرار ادارات و واحدهای خدماتی در یک مجموعه در راستای ساماندهی مسایل شهری و رفاه بیشتر شهروندان اقبالیه قصد ایجاد مجتمع اداری در شهر را نیز داریم.

وی با یادآوری نبود یک جاده کمربند در اقبالیه برای حذف عبور و مرور خودروها از داخل این شهر که قصد مسافرت بین شهری را دارند، گفت: این مساله ضمن ایجاد آلودگی و مشکلات ترافیکی، شهروندان اقبالیه را با خطرات جانی نیز روبرو ساخته و هرازگاه شاهد وقوع تصادف خودروهای عبوری از قزوین به تاکستان و یا بالعکس در خیابان اصلی اقبالیه هستیم.

اکبرپور با تاکید بر لزوم ساخت یک کمربندی در اقبالیه برای رفع مشکل یاد شده، گفت: این موضوع در طرح توسعه شهر اقبالیه پیش بینی شده و در حال اجرا است و امیدواریم تا پایان سال آینده به اتمام برسد.

شهردار اقبالیه گفت: برای اجرای کمربندی شهر در حال تملک اراضی مورد نظر هستیم و به محص پایان این کار، عملیات اجرایی ساخت این طرح که انجام آن کاهش ترافیک و آلودگی و شلوغی هسته مرکزی شهر را در پی دارد، آغاز می شود.

اکبرپور با بیان اینکه یکی از معضل های جدی اقبالیه بیکاری بالای جوانان آن است،افزود: 90 درصدی جمعیت نیروی کار میدان میوه تره و بار و خشکبار قزوین را کارگران اقبالیه تشکیل می دهند و با توجه به لزوم جابه جایی این میدان از مکان فعلی پیشنهاد داریم تا مکان جدید در اقبالیه که نزدیک به مرکز استان و در جوار آزادراه قزوین-زنجان و در نزدیکی آزادراه قزوین-رشت قرار دارد، احداث شود.

وی با بیان اینکه در این خصوص قول هایی را از مسئولان استانی دریافت کرده ایم، اضافه کرد: انجام این کار می تواند به اشتغالزایی جوانان اقبالیه کمک کند و تا حدی از مشکلات و آسیب های اجتماعی موجود در این شهر مانند اعتیاد بکاهد.

شهردار اقبالیه همچنین گفت: با توجه به اوقافی بودن یک هجدهم اراضی شهر و برای حل مشکلات واگذاری و تفکیک بدون معارض زمین ها، با اداره کل اوقاف و امور خیریه توافق شد تا با پلاک دار شدن زمین های مورد نظر، مشکل تعارض و تداخلی ملکی در این شهر برای همیشه حل شود و در همین راستا ساکنین شهر در عوض دادن زمین جایگزین شهرداری به اوقاف دیگر با چنین مشکلاتی مواجهه نمی شوند.

**کمبود ملموس امکانات فرهنگی، تفریحی و ورزشی در اقبالیه

رییس شورای اسلامی شهر اقبالیه نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در حال حاضر علاوه بر مشکل بیکاری حدود 40 درصد از جوانان این شهر، با کمبود ملموس امکانات فرهنگی، تفریحی و ورزشی در اقبالیه مواجه هستیم.

علی بیگدلی افزود: کمبود فضاهای فرهنگی، تفریحی و ورزشی بسیاری از شهروندان بویژه جوانان را وادار به تردد روزانه به شهرهای اطراف از جمله قزوین و الوند می کند.

وی با بیان اینکه باید اداره ورزش و جوانان نسبت به وضعیت مدیریتی ورزش در این شهر نظارت و دقت بیشتری داشته باشد، افزود: به عنوان نمونه ظرف یک ماه سه نفر به ریاست امور ورزش اقبالیه گمارده شده اند.

بیگدلی با اشاره به همجواری اقبالیه در کنار شهرهای بزرگی چون قزوین و الوند و شهر صنعتی البرز، گفت: برخی مشکلات این شهرها به اقبالیه سرریز می شود و برخی مناطق این شهر به حالت خوابگاهی تبدیل کرده است.

** کمبود فضای درمانی به بهانه نزدیکی به قزوین در کنار نداشتن سیستم فاضلاب شهری

وی، نبود امکانات بیمارستانی و درمانی به بهانه نزدیکی به قزوین را از دیگر مشکلات این شهر دانست و گفت: با توجه به جمعیت بالای اقبالیه و اینکه تعداد زیادی از شهروندان این شهر از درآمد بالایی برخوردار نیستند ایجاد مراکز درمانی مناسب در آن باید در دستور کار دستگاه ها و مدیران استان قرار بگیرد.

بیگدلی با بیان اینکه اقبالیه از بین 25 شهر استان یکی از پنج شهری است که از داشتن تصفیه خانه و سیستم فاضلاب شهری محروم است، افزود: برای دفع فاضلاب شهری همچنان از چاه های جذبی خانگی و جوی های آب سطحی شهری استفاده می شود که این موضوع باعث آلودگی بیش از حد منابع آبی وخاکی و همچنین شیوع انواع بیماری های زیست محیطی برای شهروندان شده است.

وی اظهار کرد: بخشی از اراضی کشاورزی منطقه نیز توسط همین فاضلاب ها آبیاری می شود که مشکلات زیست محیطی و بهداشتی را تشدید می کند.

رییس شورای اسلامی شهر اقبالیه همچنین با اشاره به وجود مشکل کم آبی در برخی اوقات در این شهر، گفت: مشکلات آب آشامیدنی نیز در شهر در وضعیت نامناسبی قرار دارد به شکلی که در سه ماهه تابستان امسال با یک هفته قعطی آب از ساعت 10 شب تا هشت صبح مواجه بودیم و در بقیه ساعت های روز نیز در تمام هشت ماهه گذشته متاسفانه با کمبود فشار آب مواجه بوده ایم که همچنان این مشکل ادامه دارد.

بیگدلی اضافه کرد: البته تفاهم نامه ای بین شهرداری و شرکت آبفای شهری منعقد شده تا با حفر 2 حلقه چاه و وارد ساختن آن به مدار تا ظرف 6 ماهه اینده مشکل کمبود آب در اقبالیه برطرف شود.

رییس شورای اسلامی شهر اقبالیه، کمبود روشنایی و وضعیت نامناسب آن در سطح معابر و خیابان های اقبالیه را نیز از دیگر مشکلات این شهر دانست و گفت: برای حل این مشکل نیز شرکت توزیع نیروی برق استان قول مساعد داده است.

وی، ناوگان فرسوده و غیرمتعارف حمل و نقل بین شهری اقبالیه را از دیگر مشکلات این شهر عنوان کرد که حل آن نیازمند حمایت مسئولان استانی است.

اقبالیه معروف به سلطان آباد واقع در بخش مرکزی شهرستان قزوین تا قبل از دهه هفتاد ماهیتی روستایی داشت اما با شتاب بخشیدن به آهنگ توسعه شهرنشینی در کشور و سیل مهاجرت از روستاها به شهرها و با توجه به قیمت پایین تر زمین نسبت به مرکز استان به یکی از کانون های جمعیتی حومه و اطراف شهر قزوین تبدیل شد.