استیضاح‌کنندگان چه می‌خواهند؟
کدام‌یک از این موارد با توجه به مستندات موجود، به واقعیت نزدیک است؟
عباس آخوندی، بعدازظهر امروز، برای پاسخگویی به سؤالات نمایندگان مجلس به صحن علنی مجلس می‌رود. این سومین بار است که آقای آخوندی «استیضاح» می‌شود. در دو دفعه گذشته، او با پاسخ‌های خود توانست نمایندگان را قانع کند که به «راه» خود ادامه دهد. این بار، او به همراه دو وزیر دیگر تیم اقتصادی روحانی، یعنی علی ربیعی و محمود حجتی به مجلس می‌رود تا پاسخگوی سؤالات نمایندگانی باشد که به عملکرد او پنج ایراد اساسی گرفته‌اند. این پنج محور عبارت‌اند از: عدم توانایی وزارتخانه در مواجهه با بحران‌ها، عدم نظارت بر ناوگان هوایی و سقوط هواپیمای ای آر تی و کشته‌شدن ۶۶ مسافر و خدمه آن، عدم اجرای برنامه‌های وزیر درزمینه توسعه زیرساخت‌ها، نداشتن انگیزه لازم برای کارکردن و عدم اجرای برنامه‌های ارائه شده به مجلس در نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی. به‌راستی کدام‌یک از این موارد با توجه به مستندات موجود، به واقعیت نزدیک است؟
مواجهه با بحران
به نظر می‌رسد که دلیل نمایندگان مجلس برای این بخش از استیضاح آخوندی، برف‌وبوران اوایل بهمن‌ماه امسال باشد که تردد در محورهای مواصلاتی را با مشکل مواجه کرد و برنامه پروازها را به هم ریخت. به‌هرحال برف و کولاک و شرایط بد آب‌وهوایی در همه جای دنیا نخستین تأثیر خود را بر بخش حمل‌ونقل می‌گذارد. همین یک هفته پیش بود که ورود یک سامانه بارشی سهمگین از سمت سیبری به اروپا، پروازها در آلمان، هلند، بلژیک و فرانسه و حتی بریتانیا را لغو کرد و در سوئیس برخی از فرودگاه‌ها به تعطیلی کشیده شد.
توسعه زیرساخت‌ها
بخش دیگری از استیضاح آخوندی به موضوع توسعه زیرساخت‌ها بازمی‌گردد. این موضوع چقدر درست است؟ ابتدا نگاهی به حوزه هوایی به‌عنوان چالش اصلی استیضاح اخیر بیندازیم. رسیدن راه‌های هوایی به ۶۵ هزار کیلومتر، بهره‌برداری از ۱۵۵ پروژه زیرساختی در فرودگاه‌های کشور به ارزش ۱۰۰۰ میلیارد تومان در کل فرودگاه‌های کشور (شامل ۳۳۰.۰۰۰ مترمربع فضای ترمینال، پشتیبانی و اداری؛ راه‌اندازی ۷ باند پروازی به مساحت ۱.۵ میلیون مترمربع برخی از فعالیت‌های زیرساختی انجام شده در فرودگاه‌هاست. درعین‌حال، رسیدن ترمینال سلام شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) به مرحله بهره‌برداری با ظرفیت پنج میلیون نفر مسافر، تهیه طرح جامع فرودگاهی و شهر فرودگاهی و تملک کلیه اراضی شهر فرودگاهی با مساحت تقریبی ۱۴ هزار هکتار از دیگر اقدامات زیرساختی است که در حوزه هوایی صورت گرفته است.
ناوگان هوایی
از زمان اجرایی‌شدن برجام، ایران نشان داده که تا چه حد به دنبال تکمیل فرایند بازسازی ناوگان هوایی خود است. از ژانویه ۲۰۱۶ تاکنون، خطوط هوایی ایران با گشایش‌های انجام‌گرفته به دنبال خرید ۳۰۰ فروند هواپیما بوده‌اند و با وجود کارشکنی‌های موجود، برخی از آنها را هم تحویل گرفته‌اند. تا سال ۲۰۱۶ میلادی، اگرچه روی کاغذ، ۲۰۰ هواپیما در ناوگان هوایی ایران موجود بود؛ اما عملاً کم‌تر از ۱۰۰ فروند از این هواپیماها استانداردهای لازم پرواز را داشت و مابقی از رده خارج بودند. موضوعی که یکی از محورهای استیضاح وزیر راه‌وشهرسازی قرارگرفته، در وهله اول از دسترس وزیر راه‌وشهرسازی دور بوده است.
نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی
محور چهارم استیضاح آخوندی موضوعی است که اتفاقاً در همین یکی دو ماه اخیر با همکاری دو وزارتخانه راه‌وشهرسازی و کشور و با ورود مستقیم رئیس‌جمهور مورد پیگیری قرار گرفته است. هشتم اسفندماه سال جاری «طرح نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی» با برنامه‌ریزی برای ورود ۲ هزار واگن به مترو تهران کلید خورد. این طرح در ۹ مرحله شامل نوسازی خودروهای آتش‌نشانی، نوسازی کامیون‌ها، نوسازی و توسعه وانت، نوسازی و توسعه تاکسی و ون و نوسازی مینی‌بوس اجرا می‌شود و با کمک دولت، ۱۳۰۰ میلیارد تومان برای چنین طرحی در سال آینده تزریق می‌شود. به اینها اضافه کنید کاهش سن ناوگان ریلی کشور را از ۶۴ سال به ۴۵ سال که در ۴ سال گذشته رخ‌داده است.
بی‌انگیزگی؟
شاید حالا بتوان این سؤال را با توجه به محور پنجم استیضاح آقای آخوندی مطرح کرد که اگر «بی‌انگیزگی در مدیریت او وجود داشت چگونه چنین برنامه‌هایی در وزارت راه‌وشهرسازی اجرا شده است؟» وزارت راه‌وشهرسازی در دوره اخیر، ممکن است که پروژه بزرگ و مبتنی بر رفتارهای توده‌گرایانه‌ای چون «مسکن مهر» را به راه نیانداخته باشد تا جیب برخی از پیمانکاران خاص را پر کند. اما گزارش‌های آماری از برنامه‌ریزی درازمدت در حوزه‌های مختلف راه‌وشهرسازی، حاکی از تلاش برای بهبود عملکرد است.
متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.
