◄ راهکار جلوگیری از انفجار مصرف بنزین؛ افزایش تدریجی قیمت یا تغییر مدل توزیع یارانه؟

چند روز پیش سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: باید نحوه بازتوزیع یارانه بنزین تغییر کند تا عادلانه شود، به طوری که افراد چه خودرو داشته باشند و چه نداشته باشند سهمی از یارانه بنزین ببرند.

به گزارش تین نیوز، آن چنان که ایسنا نوشت: مالک شریعتی تاکید کرد که امروز افرادی که مصرف بنزین بیشتری دارند، یارانه بیشتری دریافت و  افرادی که تعداد بیشتری ماشین دارند یارانه بیشتری دریافت می کنند. این گونه نیست که توزیع یارانه در حوزه بنزین عادلانه باشد.

وی افزود: طرحی که دولت به صورت پایلوت در جزیره کیش و قشم برای اصلاح توزیع یارانه بنزین دنبال کرد، اصلش خوب بود، اما در اجرا ایراداتی داشت که ما پیگیر هستیم مرتفع شده و این طرح به نتیجه برسد. بدون اینکه تغییری در قیمت ها ایجاد کنیم باید نحوه بازتوزیع یارانه بنزین تغییر کند تا عادلانه شود. افراد چه خودرو داشته باشند و چه نداشته باشند باید سهمی از یارانه بنزین ببرند.

او ادامه داد: فردی که ۱۰ خودرو دارد نباید هر ۱۰ خودرو آن یارانه بنزین دریافت کند. زمانی که این اتفاق افتاد و بازار شکل گرفت دولت می تواند صرفا به عنوان تنظیم گر بازار نقش ایفا کند، گفت: در خصوص طرحی که در کیش و قشم اجرا شد دولت بازار را خیلی دنبال نکرد و خودش به نوعی خریدار شد. دولت باید پای خود را  از قیمت گذاری بیرون بکشد و صرفا تنظیم گر و تسهیل گر بازار باشد.

سخنگوی کمیسیون انرژی با تاکید بر اینکه امروز توزیع یارانه بنزین ناعادلانه است، خاطرنشان کرد: ۵۰ درصد خانوارهای جامعه ما خودرو ندارند. آیا این خانواده ها نباید سمهی از یارانه بنزین داشته باشند؟ بنده آمار دارم که بعضا ۱۰۰ خودرو به نام یک فرد است و برای تمام خودروها نیز یارانه می گیرد.

وی افزود: روش توزیع یارانه باید تغییر کند. باید برای اصلاح آن مدل های مختلف بررسی شود. اگر این کار را نکنیم بهترین حالت این است که مانند گذشته سالی ۱۰ الی ۲۰ درصد به قیمت بنزین اضافه کنیم. اما نمی توان هیچ کاری نکرد و دست روی دست گذاشت. نه قیمت را به تدریج افزایش دهیم و نه مدل توزیع یارانه را تغییر دهیم و به یکباره بعد از ۶ سال با یک فنر در حال انفجار مواجه شویم.

این اظهارات در حالی مطرح شد که رئیس کانون انجمن های صنفی جایگاه داران به ایلنا گفت: واقعیت این است که اگر روند مصرف بنزین در یک بازه زمانی طولانی ادامه پیدا کند چاره ای نیست جز اینکه واردات داشته باشیم و یا اینکه پروسه تولید به طریقی تغییر داده شود که پاسخگوی افزایش مصرف باشد.

همایون صالحی در ادامه به موضوع اجرا و توقف تخصیص سوخت به کارت ملی در کیش اشاره و خاطرنشان کرد: ما در کشور هر کاری را با آزمون و خطا انجام می دهیم، باور شخصی بنده این است وقتی کاری بدون کار کارشناسی دقیق صورت می گیرد به اینجا منجر می شود که کار با هیاهو شروع می شود ولی به سرانجام نمی رسد.

او تاکید کرد: در طرح پایلوتی که در کیش در حال اجرا بود، بنا بود برای هر کارت ملی مقداری سهمیه در نظر بگیرند و سهمیه خودروها برچیده شود، در حالی که این کار بسیار پیچیده است و نیاز به بسترسازی دارد.

صالحی ادامه داد: از طرف دیگر ما معتقدیم هرگونه سهمیه بندی، دونرخی و چندنرخی کردن موجب فساد می شود، باید راهکار اساسی برای نحوه توزیع فراورده پیدا کنیم اینکه هر چند وقت یک بار شیوه جدید اعمال و بعد آن را متوقف می کنند به جز آسیب بیشتر و نگرانی برای مردم حاصلی ندارد، این طرح هم چون امکان نداشت تعمیم داده شود، مسکوت باقی ماند.

این اظهارات در حالی بیان می شود که یک کارشناس حمل و نقل و کاربر تین نیوز معتقد است: از طرفی اگر قیمت بنزین و دیگر حامل های انرژی بالا رود ، مردم متحمل فشار اقتصادی می شوند، اما از سوی دیگر، اگر قیمت گذاری به همین روش کنونی بماند، آسیب و زیان آن برای مردم و کشور بسیار بیشتر است.

او به دلایل خود در مورد آسیب و زیان به کشور در صورت ادامه روند کنونی قیمت گذاری بنزین گفت: این منابع متعلق به همه مردم است، پیشنهاد می کنم برای اینکه مردم در صرفه جویی منابع مشارکت بیشتری کنند: اولا دولت صرفه جویی را از بودجه خود و نهادهای حاکمیتی شروع کند. ثانیا بخشی از درآمد صادراتی آنها با مشارکت بخش خصوصی با قیمت جهانی، مستقیما به مردم برسد و بخشی دیگر به صورت شفاف در بودجه دولتی، صرف رفاه و پیشرفت کشور گردد.

این کارشناس تاکید کرد: به همین خاطر با طرح جدید سهمیه بندی و اصلاح تدریجی و پلکانی شدن قیمت بنزین و دیگر حامل های انرژی در بازار بهینه‌ سازی و خرید و فروش سهمیه توسط مردم موافقم.

وی افزود: اگر این طرح درست و حساب شده اجرا شود، این نتایج را در پی دارد: 1- کاهش کسری بودجه دولت که منشا اصلی تورم است 2- به کاهش ترافیک خیابان ها و آلودگی شدید هوا (چه بسا بخشی از علت های بحران عظیم خشکسالی هم باشد) و مرگ و میر فراوان ناشی از آن منجر می شود 3-اصلاح قیمت باعث بهینه سازی مصرف انرژی و سرمایه گذاری و اشتغال بیشتر و افزایش سطح دستمزدها می گردد 4- به عدالت اجتماعی بیشتر می انجامد که برنامه اصلی رئیس جمهور  هم است.

این کارشناس عنوان کرد: در صورتی که فقط سهمیه دریافت شده از دولت قابل فروش باشد، می توان از دلالی هم جلوگیری کرد.

او گفت: در زمینه دیگر حامل های انرژی و کالاها هم سهمیه قابل مبادله به مردم داده شود. این کار همچنین باعث اصلاح الگوی مصرف می گردد و مردم نتیجه برنامه ریزی و صرفه جویی را به طور مستقیم دریافت کنند.

این کاربر تین نیوز ادامه داد: باید همه به دولت کمک کنیم شرایط و علت این کار را برای مردم توضیح دهد و این اصلاحات را با کمک کارشناسان با تجربه و یک برنامه جامع به سرانجام برساند، پیش از آنکه دیرتر شود و از روی انفعال و اجبار بخواهد کاری انجام دهد.

وی افزود: اگر در این اصلاحات تاخیر کنیم، در اثر به هدر روی منابع و قاچاق، شرکت ها، تامین کنندگان و منابع کشور ورشکسته شده و دچار قحطی خواهیم شد.

او تاکید کرد: البته در کنار اصلاح و به روز بودن قیمت انرژی و سوخت، بهتر است سیاست های تکمیلی دیگری مانند کوپن یا کارت مواد غذایی و سهمیه حمل و نقل عمومی و حذف قیمت گذاری دستوری انجام گیرد.

این کارشناس گفت: برای اینکه سهمیه بندی جدید بنزین به افراد عادلانه تر باشد و حداقل سهمیه هم رعایت گردد، پیشنهاد می شود: به خانواده های 2 نفره 60 لیتر، سه نفره 75 و چهار نفره 90 و پنج نفر به بالا 105 لیتر پرداخت شود.