قطار وعده ها؛ شبکه راه آهن غرب پس از ۷ سال به ایستگاه فیروزان رسید؟
شبکه راه آهن غرب کشور به طول ۶۰۵ کیلومتر است که از ایستگاه سمنگان در اراک آغاز و با عبور از ملایر، نهاوند، کرمانشاه و خسروی به کشور عراق متصل می شود.
ایستگاه راه آهن نهاوند بیش از هفت سال است که به بهره برداری رسیده ولی عملا تعطیل است و هربار وعده ای برای تکمیل و استفاده صددرصدی از این ایستگاه داده شد و به آن عمل نشده است، به طوری که اتصال راه آهن نهاوند به شبکه ریلی کشور سال هاست که بلاتکلیف مانده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، شبکه راه آهن غرب کشور به طول ۶۰۵ کیلومتر است که از ایستگاه سمنگان در اراک آغاز و با عبور از ملایر، نهاوند، کرمانشاه و خسروی به کشور عراق متصل می شود. طول مسیر راه آهن غرب کشور در قطعه ملایر به نهاوند ۷۱ کیلومتر است که اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ با حضور وزیر راه وشهرسازی وقت این قطعه و ایستگاه راه آهن فیروزان افتتاح و به بهره برداری رسید.
هزینه ساخت این ایستگاه در آن زمان افزون بر ۲۲ میلیارد تومان بود و این پروژه در زمینی به مساحت ۱۷هکتار اجرا شد که مساحت زیربنای ساختمان ایستگاه افزون بر ۶۹۰۰ مترمربع است.اما با گذشت بیش از هفت سال از این افتتاح، ایستگاه راه آهن فیروزان تعطیل و بلااستفاده مانده و در اثر سهل انگاری مسئولان مربوطه به ابنیه و بنای این ایستگاه آسیب وارد شده است.
همچنین پروژه احداث ایستگاه دوم راه آهن نهاوند به عنوان بخشی از راه آهن غرب کشور به طول ۲۳ کیلومتر و با اعتبار ۱۷۰ میلیارد تومان در خردادماه سال ۹۸ با حضور وزیر راه و شهرسازی وقت، در انتهای شهرک «شهیدحیدری» نهاوند آغاز شد.
این پروژه که شهرستان نهاوند را از طریق راه آهن غرب کشور (اراک ـ کرمانشاه ـ خسروی) به شبکه ریلی متصل می کند، از ایستگاه «شادمانه» آغاز و قرار شد پس از عبور از «تنگه ملوسان» با عبور از پل خاص به طول ۴۵۵ متر و دو تونل به طول ۵۵۰ متر به ایستگاه نهاوند منتهی شود و با احداث این ایستگاه نهاوند به شبکه ریلی از سمت کرمانشاه به غرب کشور و از سمت نهاوند_بروجرد به جنوب کشور وصل شود.
این پروژه تنها با ۱۱ درصد پیشرفت فیزیکی به علت نبود اعتبار بیش از پنج سال است که متوقف شده و اتصال راه آهن نهاوند به شبکه ریلی کشور متأسفانه تنها برای تکمیل ۲۳ کیلومتر سال هاست که بلاتکلیف مانده است.
البته لازم به ذکر است که معاون وزیر راه و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور در دولت قبل نیز به دعوت نماینده مردم نهاوند در مجلس برای حل مشکلات راه ها و راه آهن نهاوند شهریور ماه امسال به این شهرستان سفر کرد که در این بازدید راه اندازی این ایستگاه و افزایش ظرفیت مسافر در این ایستگاه وعده داده شد و همچنین مقرر شد که برای پروژه آنتنی شهرک شهید حیدری هم نماینده مردم نهاوند در مجلس به همراه مسئول این پروژه در وزارتخانه برای تأمین اعتبار این پروژه حضور پیدا کنند.
سرگردانی مردم شهرستان نهاوند برای گرفتن بلیت قطار
بخشدار خزل درباره پروژه راه آهن نهاوند، گفت: ایستگاه راه آهن نهاوند بیش از هفت سال است که به بهره برداری رسیده ولی عملا تعطیل است و این ایستگاه در سامانه راه آهن کشور به ثبت نرسیده تا جایی که اهالی شهرستان نهاوند برای گرفتن بلیت سفر ریلی که سفری ایمن است، سرگردان هستند.
عباس تکلو اظهار کرد: مردم شهرستان بهره ای از این ایستگاه نبرده اند و خدماتی در این مکان ارائه نمی شود و مردم منطقه اعتراض دارند که هم اموال دولتی رها شده و هم زمین هایی که برای این ایستگاه و خط آهن اختصاص داده شده از بین رفته است.
وی با بیان اینکه مردم انتظار دارند با هزینه ای که برای این ایستگاه شده این مشکلات حل شود و مطالبه مردم حل مشکلات چندساله این ایستگاه است، ادامه داد: همچنین پروژه اتصال خط ریلی کشور به شهر نهاوند نیز که قرار بود به صورت خط آنتنی تکمیل شود به دلیل نبود اعتبار تعطیل شده است؛ پروژه ای که تا حدودی می توانست دوری ایستگاه فیروزان از شهر نهاوند را با ساخت ایستگاه در شهرک شهید حیدری جبران کند.
بخشدار خزل با اشاره به اینکه هنوز وضعیت روگذرهای جاده روستاهای «دهنو» و «عبدالملکی» که در مسیر این خط آهن هستند نامشخص است و معلوم نیست چه زمانی این مشکلات حل می شود، بیان کرد: اصلاح رمپ ورود و خروج، نصب تابلوهای راهنما، تعیین تکلیف مالکیت زمین های تملک شده و پل های احداثی در این مسیر نیز نامشخص است که باید تعیین تکلیف شود.
تکلو با تأکید بر تعیین تکلیف این پل ها و این محور، گفت: با توجه به اینکه راه آهن غرب از این محل عبور می کند و این مسیر محور ارتباطی شهرستان نهاوند با شهرستان تویسرکان و چندین روستا است نیاز است برای ایمنی و جلوگیری از بروز تصادفات مشکل این پل و مسیر ساماندهی و تعیین تکلیف شود.
نهاوند از زیرساخت های ریلی بی بهره است
فرماندار نهاوند نیز در این زمینه گفت: شهرستان نهاوند از زیرساخت های ریلی باوجود صرف هزینه و ایجاد ایستگاه دائمی بی بهره است، آن هم در شرایطی که حمل ونقل کالا و مسافر از طریق راه آهن در توسعه گردشگری، صنعتی و کشاورزی شهرستان نقش حائز اهمیتی دارد.
ضرغام احمدوند با بیان اینکه یکی از مؤلفه های مهم توسعه هر منطقه زیرساخت های ارتباطی است و فعالیت دائمی ایستگاه راه آهن فیروزان_ نهاوند مطالبه عمومی مردم شهرستان است، اظهار کرد: مردم نهاوند از نبود خدمات دهی و مشکلات ایستگاه راه آهن این شهر گلایه دارند و از مسئولان انتظار و مطالبه دارند تا هرچه سریع تر معضلات این ایستگاه برطرف و نهاوندی ها هم از برکات خط ریلی بهره مند شوند.
به گفته احمدوند؛ قرار گرفتن نهاوند در مسیر عبور زائران اربعین حسینی و مسیر تردد به استان های مرزی و غرب کشور اهمیت حل مشکلات این ایستگاه را نشان می دهد چراکه برای جابه جایی مسافران مشهد مقدس و عتبات عالیات از این ایستگاه می توان استفاده کرد و همچنین می تواند برای حمل بار به مقاصد مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
وی با بیان اینکه با بهره گیری از ظرفیت نماینده شهرستان در مجلس و مسئولین استان و شهرستان ساماندهی وضعیت ایستگاه راه آهن فیروزان را در دستور کار قرار داده ایم، تأکید کرد: اتصال شهرستان نهاوند به شبکه ریلی، رونق اقتصای و اجتماعی منطقه، بهبود و توسعه زیرساخت های حمل ونقل منطقه و کاهش ترافیک جاده ای را در پی خواهد داشت.
بلاتکلیفی اتصال راه آهن نهاوند به شبکه ریلی کشور
نماینده مردم شهرستان نهاوند در مجلس شورای اسلامی هم درباره این پروژه، گفت: پروژه اتصال راه آهن نهاوند به شبکه ریلی کشور متأسفانه تنها برای تکمیل ۲۳ کیلومتر سال هاست که بلاتکلیف باقیمانده است.
علیرضا نثاری افزود: همچنین بلاتکلیف رها شدن ایستگاه راه آهن فیروزان از سال ۹۶ تاکنون موجب بروز خسارت و مشکلاتی برای اهالی شهرستان نهاوند شده است.
وی با گلایه از وضعیت موجود و اینکه چرا مردم شهرستان باید هزینه اضافه برای خرید بلیت به استان کرمانشاه پرداخت کنند، ادامه داد: نهاوند مسیر عبور زائران اربعین به استان کرمانشاه و غرب کشور است و داشتن راه های ارتباطی سالم و ایستگاه قطار فعال و بدون مشکل حق این مردم است.
عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه پروژه ایستگاه آنتنی شهرک شهید حیدری نهاوند هم حدود شش سال است که کلا تعطیل شده است و متأسفانه در ردیف اعتبارات بودجه ای سال ۱۴۰۴ هم رقمی برای این پروژه در نظر گرفته نشده است، خاطرنشان کرد: بنده پیگیر اخذ ردیف اعتباری برای این پروژه هستم و در این راستا با رایزنی های انجام شده، از مسئولان مربوطه برای بازدید از این پروژه به شهرستان دعوت کرده ام.
وی در ادامه با اشاره به سفر معاون وزیر راه و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور دولت قبل به نهاوند، گفت: برای حل مشکلات راه ها و راه آهن نهاوند با دعوت بنده معاون وزیر راه در شهریورماه امسال به نهاوند سفر کردند و از این پروژه ها بازدید داشتند که پیرو آن سفر، احداث پل روگذر راه آهن فیروزان_ نهاوند برآورد قیمت و تأمین اعتبار شد و به زودی پیمانکار این پروژه انتخاب و عملیات اجرایی آن آغاز می شود.
نماینده مردم نهاوند در مجلس با تأکید براینکه باید مشکلات ایستگاه راه آهن فیروزان حل و پروژه عملا فعال شود، تصریح کرد: این ایستگاه ظرفیت شش نفر مسافر را دارد که برای افزایش ظرفیت مسافر در این ایستگاه هم پیگیری هایی داشته ایم و در این زمینه با مدیرعامل راهن آهن کشور دیدار داشته که در این خصوص قول مساعد داده است.
شهرستان نهاوند مسیر عبور زائران اربعین و مسیر تردد به استان های مرزی و کشور غرب است و سالانه تعداد زیادی مسافر از این شهرستان تردد می کنند، از همین رو داشتن راه های ارتباطی سالم و ایستگاه قطار فعال و بدون مشکل حق و مطالبه مردم این شهرستان است.
همچنین با تامین اعتبار و تکمیل پروژه خط آنتنی شهرک شهید حیدری نهاوند، این شهرستان به شبکه ریلی کشور وصل می شود و اجرای این پروژه به طور قطع رونق اقتصای و اجتماعی منطقه، بهبود و توسعه زیرساخت های حمل ونقل و کاهش ترافیک جاده ای را در پی خواهد داشت که این مهم همت و تلاش مسئولین را می طلبد.
تکمیل و توسعه شبکه راهآهن غرب کشور به ویژه در شهرستان نهاوند، به توضیحی دقیقتر در مورد هر بخش همراه با جداول و ارقام مقایسهای با نمونههای مشابه در کشورهای دیگر نیاز داریم. این اطلاعات به ما کمک میکند تا دید بهتری نسبت به چالشها، مقایسهها، و نیازمندیهای این پروژه ارائه دهیم.
1. بودجه و تامین مالی پایدار
در اینجا باید وضعیت بودجه پروژههای مشابه در سایر کشورها (نظیر ترکیه و چین) را بررسی کنیم. جدول زیر به مقایسه میانگین بودجهای اختصاص داده شده برای پروژههای ریلی در کشورهای مختلف میپردازد.
کشور=میانگین بودجه هر کیلومتر (میلیون دلار)=میانگین بودجه پروژههای منطقهای (میلیارد دلار)
ایران=0.5=0.7
ترکیه=1.2=1.8
چین=2.5=3.0
هند=1.0=1.2
در ایران، بودجهگذاری برای پروژههای ریلی به طور میانگین حدود 0.5 میلیون دلار برای هر کیلومتر است که بسیار پایینتر از کشورهای چین و ترکیه است. این میزان پایین بودجه باعث کندی در پیشرفت پروژههای مهم میشود. با افزایش این میزان بودجه در ایران به حداقل 1 میلیون دلار در هر کیلومتر میتوان تا حدی پیشرفت پروژهها را تسریع نمود.
2. شفافیت و اطلاعرسانی عمومی
در این بخش، ایجاد سامانههای اطلاعرسانی و اپلیکیشنهای موبایلی در برخی کشورها نظیر فرانسه و آلمان قابل مقایسه است. در این کشورها، سامانههای اطلاعاتی عمومی باعث شفافیت بیشتر میشود و فشار اجتماعی برای اجرای پروژهها را کاهش میدهد.
کشور=نوع سامانه اطلاعرسانی=ابزارها=مزایای سیستم
فرانسه=وبسایتهای منطقهای و اپلیکیشن موبایلی=وب، موبایل=کاهش اعتراضات عمومی، اطلاع از وضعیت پیشرفت پروژهها
آلمان=سامانههای نظارت عمومی آنلاین=وب، موبایل=مشارکت شهروندان و شفافیت در اجرای پروژهها
پیشنهاد: میتوان از این مدل در ایران استفاده کرد تا شفافیت بیشتری در خصوص روند پیشرفت پروژهها فراهم شود و مردم بتوانند از وضعیت پروژهها در نهاوند و سایر مناطق مطلع شوند.
3. همکاری با بخش خصوصی و سرمایهگذاری خارجی
در برخی کشورها، مشارکت بخش خصوصی و جذب سرمایهگذاری خارجی نقش مهمی در پیشبرد پروژههای زیرساختی داشته است. در جدول زیر به مقایسه کشورهای مختلف از نظر مشارکت بخش خصوصی در پروژههای زیرساختی ریلی پرداخته شده است.
کشور=درصد مشارکت بخش خصوصی=نوع قرارداد=مزایا
ترکیه=40%=BOT=کاهش هزینه دولتی و تکمیل سریعتر پروژهها
هند=30%=PPP=تضمین بازدهی و بهرهوری بالا
ایران=کمتر از 10%=فقط دولتی=سرعت کند در تکمیل پروژهها
پیشنهاد: استفاده از الگوهای قرارداد BOT (ساخت، بهرهبرداری، انتقال) و PPP (مشارکت عمومی-خصوصی) در ایران میتواند به جذب سرمایهگذاری خارجی و تکمیل سریعتر پروژهها کمک کند.
4. فعالسازی ایستگاههای غیر فعال و بهبود خدمات مسافری
بررسی ایستگاههای نیمهفعال و استفادهنشده در ایران میتواند با مقایسه با کشورهایی چون ژاپن و کرهجنوبی تکمیل شود. این کشورها ایستگاههای خود را به سامانههای حملونقل عمومی و شهری متصل میکنند تا کارایی بالاتری داشته باشند.
کشور=تعداد ایستگاه غیر فعال=درصد ایستگاههای متصل به حمل و نقل عمومی=میانگین مسافر روزانه
ایران=15=25%=1000 نفر
ژاپن=5=90%=10,000 نفر
کرهجنوبی=3=85%=8,000 نفر
پیشنهاد: افزایش تعداد ایستگاههای متصل به شبکههای حملونقل عمومی و شهری در ایران و برنامهریزی برای استفاده بهتر از ظرفیت ایستگاههای موجود.
5. ایجاد پلها و روگذرهای ایمن در مناطق حساس
در مناطق مختلف دنیا، برای عبور ایمن مسیرهای راهآهن، پلها و روگذرهای مدرن و ایمن طراحی میشوند. در کشورهایی مانند آلمان و هلند، بودجهای برای ایمنی این زیرساختها تخصیص داده میشود.
کشور=تعداد پلها و روگذرهای ایمن در سال 2023=هزینه میانگین هر پل (میلیون دلار)
آلمان=1200=1.5
هلند=900=1.2
ایران=150=0.5
پیشنهاد: افزایش تعداد پلها و روگذرهای ایمن در ایران و سرمایهگذاری در ایمنی برای کاهش حوادث و افزایش کارایی شبکه ریلی.
6. ایجاد زیرساختهای گردشگری و مذهبی
کشورهای ترکیه و عراق با ایجاد امکانات و زیرساختهای ویژه گردشگری مذهبی در مسیرهای مهم توانستهاند تعداد زائرین و گردشگران را افزایش دهند.
کشور=زیرساختهای گردشگری در ایستگاهها=نوع خدمات=مزایای اقتصادی
ترکیه=بله=هتلها، مراکز خدمات زائرین=جذب توریسم مذهبی
عراق=بله=خدمات رفاهی و مذهبی=افزایش درآمد زائرین
پیشنهاد: ساخت هتلهای زائر، ایستگاههای استراحت و خدمات رفاهی در مسیر نهاوند برای افزایش تعداد زائرین و تقویت اقتصاد محلی.
7. جلسات پیوسته با مسئولین و هماهنگی دولتی
در کشورهایی مانند ژاپن و سوئد، جلسات پیوستهای با حضور مسئولین، مدیران پروژه و جامعه محلی برگزار میشود.
پیشنهاد: در ایران نیز این نوع جلسات به صورت ماهانه برگزار شود و گزارشاتی درباره پیشرفت کار ارائه شود.
8. توسعه کاربریهای تجاری و اقتصادی در اطراف ایستگاهها
در برخی کشورها، اطراف ایستگاههای اصلی به مناطقی با کاربریهای تجاری و رفاهی تبدیل شدهاند که باعث افزایش ارزش اقتصادی منطقه شده است.
کشور=کاربریهای تجاری اطراف ایستگاه=نوع مراکز تجاری=مزایا
ژاپن=بله=مراکز خرید، هتلها=رشد اقتصادی
پیشنهاد: توسعه مراکز تجاری و خدماتی در اطراف ایستگاههای نهاوند جهت تقویت اقتصاد محلی.
این پیشنهادات با در نظر گرفتن تجارب بینالمللی و تحلیل مقایسهای میتواند به بهبود زیرساختهای ریلی و اقتصادی در غرب ایران کمک کند.