آسمان صلح و دوستی
چهار سال پیش هنگامی که یکی از کاندیداهای یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری در مناظرات تلویزیونی از توان بالقوه ایران برای بهره‌بردن از آسمان کشور به‌عنوان یکی از منابع درآمد ارزی سخن می‌گفت، با وجود تأیید اصل موضوع از سوی کارشناسان، کمترکسی تصور اجرائی‌شدن آن را در ذهن می‌پروراند. با توجه به شرایط سخت آن زمان که به‌واسطه برخی بی‌تدبیری‌ها و تحریم‌های ظالمانه خارجی به مردم تحمیل شده بود، تبادلات سیاسی و اقتصادی در زمین و آسمان کشور به حداقل مقدار و با دشواری‌های بسیار محدود شده بود.
به گزارش روزنامه شرق، با روی‌کارآمدن دولت جدید و تغییر روش و منش دستگاه اجرائی، به‌تدریج شاهد آرام‌شدن فضای اقتصادی و شکفته‌شدن جوانه‌های تدبیر و امید در بخش‌های مختلف بودیم. در این میان، آسمان کشور نیز از نگاه‌های مدیران و برنامه‌ریزان دور نماند و با طرح فراملی مدیریت آسمان ایران‌شهر رفته‌رفته گام‌های اصلاحی و علمی برداشته شد. علاوه بر مذاکراتی که منجر به برجام و رفع محدودیت‌های بسیار برای کشور شد، مذاکرات متعددی نیز به وسیله بخش‌های مختلف صنعت هوانوردی کشور با کشورهای منطقه و سازمان‌های بین‌المللی از جمله ایکائو و یاتا صورت گرفت. هم‌زمان با مذاکرات خارجی، گفت‌وگوهای مفیدی نیز با نهادها و سازمان‌های داخلی در بخش‌های گوناگون کشوری و نظامی، صورت گرفت و با تلاش فراوان دلسوزان کشور، مقدمات طراحی و راه‌اندازی مسیرهای هوایی جدید فراهم شد. روز یکشنبه در تکمیل فاز اول از مدیریت آسمان ایران‌شهر، پنج‌هزارو ٢٠٠ کیلومتر مسیرهای هوایی جدید با حضور دکتر آخوندی، وزیر راه و شهرسازی افتتاح شد که در نهایت حاصل سه سال مطالعه و فعالیت متخصصان اداره کل مراقبت پرواز و دیگر بخش‌های شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، منجر به راه‌اندازی تقریبا ١٥ هزار کیلومتر مسیر هوایی جدید و رسیدن مجموع مسیرهای هوایی کشور به حدود ٧٥ هزار کیلومتر شد.از همان اولین روزهای اجرائی‌شدن برجام، شاهد افزایش پروازهای عبوری از فضای کشور بودیم تا اینکه با افتتاح مسیرهای جدید، رفته‌رفته تعداد پروازهای عبوری از آسمان کشور از روزانه ٤٠٠ پرواز با رشدی چشمگیر به بیش از هزارو ١٠٠ پرواز در شبانه‌روز رسید. لازم به ذکر است که این افزایش درخورتوجه در تعداد پروازها، علاوه بر افزایش حدود ٢٠درصدی در پروازهای داخلی کشور است.در این مدت گام‌های ابتدایی حرکت به سمت توسعه و پیاده‌سازی حرفه‌ای اقتصاد درون‌زا در مجموعه مرکز کنترل ترافیک هوایی به‌تدریج آغاز شده است.
کاهش جدایی هواپیماها در مسیرهای هوایی از ٣٠ ناتیکال مایل به ٢٠ ناتیکال مایل در فضاهای راداری و از ٨٠ ناتیکال مایل به ٥٠ ناتیکال مایل در مسیرهای غیرراداری، جداشدن مسیرهای ورود و خروج هواپیماها در فرودگاه‌های مهم کشور از جمله تهران، مشهد، تبریز و اهواز و افزایش سکتورهای مرکز کنترل ترافیک هوایی علاوه بر اینکه منجر به افزایش ظرفیت آسمان کشور برای پذیرش هواپیماهای بیشتر شده، موجب شده است تا تعداد پروازهای بیشتری امکان پرواز در ارتفاع مطلوب خود را داشته باشند که این امر موجب کاهش درخورتوجه در میزان مصرف سوخت آنها شده است. این کاهش مصرف سوخت، علاوه بر صرفه‌جویی‌های مالی برای شرکت‌های هواپیمایی، موجب کاهش میزان آلاینده‌های محیط‌زیستی نیز می‌شود. در کنار این امر، مستقیم‌شدن مسیرها نیز موجب کم‌شدن مدت‌زمان پروازی در برخی مسیرها شده است که البته هنوز تا رسیدن به شرایط مطلوب فاصله زیادی دارد.نکته درخورتأمل در این دستاوردهای بزرگ و ملی این است که این افتخارات به دور از هزینه‌کردهای چندین‌میلیون‌دلاری و با بهره‌گیری حداکثری از تجهیزات قدیمی موجود صورت گرفته است. این عرصه، همان ظهور اقتصاد مقاومتی است که به همت متخصصان شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی کشور و به‌خصوص به وسیله کنترلرهای ترافیک هوایی که در خط مقدم سرویس‌دهی به پروازها قرار دارند، اجرائی و عملیاتی شده است. کسب درآمد ملی از دانش و تخصص، محصول تلاش جوانان متخصص این سرزمین است که تداوم و ماندگاری آن منوط به تداوم مسیر کنونی و برداشتن گام‌های بعدی برای مدیریت آسمان ایران‌شهر است. گام‌هایی که در آن، در سایه تدبیر و تعامل مفید با کشورهای جهان و به دور از تنش‌آفرینی‌های غیرضروری، نیروی انسانی متخصص به‌عنوان مهم‌ترین رکن توسعه با برخورداری از تجهیزات مناسب و مدرن، از ظرفیت‌های مغفول‌مانده آسمان به‌نفع منافع ملی کشور بهره‌برداری کند. در صورت تداوم مسیر موجود است که می‌توان به تعبیر وزیر راه و شهرسازی یعنی آسمان صلح و دوستی نزدیک‌تر و نزدیک‌تر شد.
محسن شورگشتی-عضو فدراسیون بین‌المللی کنترلرهای ترافیک هوایی
