◄ ساماندهی شرکت‌های هواپیمایی
وبلاگ علیرضا منظری-در دو دهه گذشته در بخش تصدی حمل و نقل هوایی علاوه بر دو شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و آسمان، چندین شرکت هواپیمایی دولتی و خصوصی و شبه خصوصی نیز تاسیس شدند. حضور این شرکت ها در بازار با فراز و نشیب مواجه بوده بطوری که در این دوران بسیاری از آنها توان ماندن در بازار را نداشته و خروج را بر حضور ترجیح دادند اما تعدادی از آنها با تمامی افت و خیزها باقی ماندند که همواره حدود پانزده شرکت هواپیمایی هستند.
علیرغم حرکت رو به جلوی برخی از آنها در راستای تامین ناوگان هوایی کشور، تغییر و ساخت آن چنانی در زمینه های ساختاری این شرکت ها رخ نداده است تا از ایده های نوین بویژه در مورد مدیریت و بازرگانی متناسب با علوم مدرن بهره برده و در نتیجه کم و بیش به عنوان یک بنگاه تجاری قدرتمند و متکی به درآمدهای خود برای سرمایه گذاری در جامعه به منصه ظهور برسند. استمرار رویه فعلی علاوه بر تخریب حمل و نقل هوایی و آسیب رساندن به حقوق استفاده کنندگان باعث می گردد تا اعمال سیاست خصوصی سازی را با مشکل مواجه ساخته و امید به رقابت سالم در بازار را کاهش دهد که نتیجه آن عدم ورود سرمایه های غیر دولتی به این بخش خواهد بود.
در هر حال مسئولیت دولت (سازمان هواپیمایی کشوری) و متولیان برای ساماندهی وضع موجود شرکت های هواپیمایی در جهت تنظیم بازار و ایجاد زمینه رقابت سالم و کاهش تصدی گری دولت دو چندان می گردد. به همین منظور ضرورت دارد برنامه اجرایی تقویت و حمایت از بخش خصوصی از جانب دولت برای ایجاد روند سهل و کم هزینه آنها تدوین و به مورد اجرا گذاشته شود زیرا با شکل گیری بخش خصوصی قدرتمند در حوزه هوانوردی کشوری امکان کاهش تصدی گری دولت و افزایش کارآمدی فعالیت ها و در نتیجه ارایه خدمات با کیفیت مطلوب و صرفه اقتصادی به مردم بوجود می آید.
سازمان هواپیمایی کشوری باید شاخص های دسته بندی شرکت های هواپیمایی را برای گروه های برنامه ای داخلی و بین المللی، برنامه ای داخلی و منطقه ای، داخلی (حتی مناطقی از داخل کشور)، دربستی، تاکسی هوایی و ... با همکاری تمامی کارشناسان با تجربه دولتی و غیردولتی تدوین نموده و تلاش نماید تا شرکت ها را پس از اصلاح ساختار در دسته های متناسب به لحاظ تنوع حمل و نقل هوایی ساماندهی کند تا بر کارکرد آنها با دقت نظارت نموده و تقویت و حمایت های دولت از آنها با توجه به گروه های هدف جامعه انجام پذیرد. در این مسیر باید تفاوت ها و تبعیض های میان شرکت های دولتی و غیردولتی و انحصارات دولتی نیز از طریق اصلاح مقررات و رویه ها از میان برداشته شود و شرکت های هواپیمایی هم بتوانند زمینه های مشارکت میان شرکت های هواپیمایی ایرانی و یا خارجی را به منظور همکاری فراهم آورند.
همراه با بازطراحی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، بر متولیان مربوطه فرض است تا بطور عملی زمینه واگذاری سایر شرکت های هواپیمایی دولتی و شبه دولتی به بخش خصوصی و یا حداقل واگذاری مدیریت آنها را با سهل ترین روش فراهم آورند تا دغدغه وجود تبعیض میان آن شرکت ها و شرکت های هواپیمایی خصوصی خاتمه یابد. در این راه در نظر گرفتن تسهیلات بانکی مناسب برای متصدیان کاردان و خبره راهگشا خواهد بود.
تقویت شرکت های هواپیمایی خصوصی به منظور کارآمدی آنها بویژه در جهت افزایش کارآیی ایمنی هوانوردی و اصلاح رویه ها و بهره مندی از دانش نوین در بخش بازرگانی نیازمند کمک دولت بویژه در زمینه برقراری دوره های آموزشی مدیریت و بازرگانی و ایمنی هوانوردی برای کارکنان آنها بطور رایگان می باشد و سازمان هواپیمایی کشوری باید به منظور ایجاد سهولت در کارکرد شرکت ها و کاهش هزینه های آنها نسبت به بازنگری در مقررات و رویه ها و پرداخت هزینه های امنیتی و حفاظتی از بودجه عمومی کشور و جلب حمایت نهادهای مالی و بانکی به لحاظ همکاری و مشارکت در تامین ناوگان هوایی مناسب در راستای راهبردهای کشور برای فعال سازی شبکه پروازی داخلی از طریق هواپیماهای مناسب و معمول سازی شیوه های جدید تامین مالی برای سرمایه گذاری از جمله اجاره به شرط تملیک اقدام نماید. در این میان باید مساعدت دولت برای تاسیس شرکت های تاکسی هوایی و ورود هواپیماهای سبک از چهار تا پنجاه صندلی به منظور پوشش مناسب هوایی در تمامی نقاط کشور و بهره مندی تمامی نقاط تدوین و اعلام شد.
امید دارم فرصت تدوین سایر موارد فراهم، تا به استحضار عزیزان برسد.
