راه‌هایی برای کوتاه کردن صف‌های فرودگاهی
یکی از مسائلی که اغلب با اعتراض مسافران در فرودگاه‌های ایران روبه‌رو می‌شود، وجود صف‌های طولانی در بخش‌های مختلف فرودگاه است. این درحالی است که این مسئله، ویژه ایران نیست و در همه فرودگاه‌های شلوغ دنیا چنین صف‌هایی وجود دارد که در برخی موارد، از کنترل مدیریت فرودگاه خارج است.
یکی از مسائلی که اغلب با اعتراض مسافران در فرودگاه‌های ایران روبه‌رو می‌شود، وجود صف‌های طولانی در بخش‌های مختلف فرودگاه است. این درحالی است که این مسئله، ویژه ایران نیست و در همه فرودگاه‌های شلوغ دنیا چنین صف‌هایی وجود دارد که در برخی موارد، از کنترل مدیریت فرودگاه خارج است.
یکی از دلایل این مسئله، بخش کنترل گذرنامه است؛ بخشی که با مدیریت ماموران پلیس انجام می‌شود در کنترل فرودگاه نیست.
در بیشتر کشورها سعی‌شده افراد را دسته‌بندی کنند تا افراد کمتری در صف بایستند؛ به‌عنوان نمونه در اتحادیه اروپا، همه افرادی که گذرنامه اتحادیه اروپا (EU Passport) دارند، لازم نیست در صف کنترل گذرنامه منتظر باشند و به‌راحتی امکانی فراهم می‌آورند که شخص با اسکن گذرنامه از گیت ویژه عبور کند و دیگر در صف قرار نگیرد. در امریکا اگر گردشگر باشید، به محض ورود باید فرم مخصوصی را پر کنید که نیازمند ایستادن در صفی طولانی است، پس از آن باید با فرم پرشده، در صف کنترل گذرنامه قرار بگیرید که آن نیز صف طولانی دیگری است. همچنین در چند سال گذشته در این کشور برای پروازهای داخلی، مسافران باید در صف‌های جدید TSA برای کنترل‌های امنیتی قرار گیرند که به دلیل طولانی بودن این صف‌ها، بیشتر مسافران در این زمینه بسیار گله‌مند هستند.
البته در همه این موارد تسهیلاتی نیز اندیشیده شده است. به‌عنوان نمونه برای ورود به امریکا، افرادی که گذرنامه امریکایی یا گرین‌کارت داشته باشند، نیازی به ایستادن در صف ندارند و می‌توانند با اسکن مدارک در دستگاه، مستقیم وارد قسمت بعدی فرودگاه شوند. همچنین برخی مسافران می‌توانند در فرودگاه‌های شانون ایرلند یا ابوظبی امارات، در خارج از امریکا، مهر ورود به این کشور دریافت کنند که با این کار، بخشی از صف به خارج از امریکا منتقل می‌شود. همچنین درباره صف‌های TSA در فرودگاه‌های امریکا برای سفرهای داخلی، افراد می‌توانند با پرداخت ۸۵ دلار، مجوز (pre clearance) دریافت کرده و به‌مدت ۵ سال از صف‌های مخصوص عبور کنند که خلوت‌تر هستند. در امارات نیز تمامی شهروندان و افراد مقیم و مسافران کشورهایی که قرارداد لغو روادید با این کشور دارند، می‌توانند کارت E-gate دریافت کنند تا بدون نیاز به ایستادن در صف، با اسکن کارت خود از کنترل گذرنامه عبور کنند. در مجموع بخش مهمی از مسئله صف فرودگاه با امنیت فرودگاه و بخش کنترل گذرنامه مرتبط است که هردو مسئله در بسیاری کشورها، برون‌سپاری و به خارج از کنترل فرودگاه منتقل شده است. باید توجه کرد چه در فرودگاه‌های ایران باشیم، چه جای دیگر، صف‌ها طولانی هستند، زیرا میزان افراد ورودی در هر دقیقه بیشتر از میزان افرادی است که خارج می‌شوند؛ بنابراین به نظر می‌رسد تنها راه‌حل برای کاهش این مشکل، همین ایجاد بخش‌بندی‌های مخصوص افراد است که با استفاده از گیت‌ها و اسکنرهای خودکار، درواقع سرعت عبور هر فرد از صف‌ها افزایش یابد. شاید بد نباشد در ایران، به‌عنوان نمونه کنترل گذرنامه با اسکن آن در ورودی و خروجی پروازهای خارجی انجام شود یا در پروازهای داخلی با اسکن کارت ملی. البته در بخش بررسی‌های امنیتی کار زیادی نمی‌توان انجام داد.
بهروز حیدریان - کارشناس هوانوردی
