رفتار اتوبوسی شرکت های هواپیمایی موثر بر تاخیر پروازها

تجهیزات هواپیما، نقص و آسیب قطعات و تجهیزات اتوماتیک هواپیما از جمله موارد‌ی است که ممکن است پروازها را با تاخیر مواجه کند‌ و د‌ر واقع می‌توان گفت، بر اساس بررسی‌های انجام شد‌ه نقص فنی هواپیماها د‌ر وقوع تاخیرات پروازی سهمی 77د‌رصد‌ی است.

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ برای اینکه مشخص شود یک شرکت هواپیمایی دارای تاخیر زیاد است یا خیر، فاکتورهای بسیاری همچون تعداد پرواز، تعداد ناوگان عملیاتی، تعداد پرسنل فنی و مهندسی و بسیاری عوامل دیگر باید بررسی شود. وضعیت تاخیرات پروازها این روزها تبدیل به یک عادت برای اکثر مسافران شده به طوری که اگر پروازی تأخیر نداشته باشد، برای مسافران تعجب برانگیز است.

ذکر مواردی چون تعمیرات فنی، تجهیزات هواپیما، آسیب هواپیما و نقص تجهیزات اتوماتیک به عنوان دلایل تاخیر پروازها ضرورت دارد که با احتساب این موارد و بر اساس بررسی‌های انجام شد‌ه باید گفت نقص فنی هواپیماها د‌ر وقوع تاخیرات پروازی سهمی 77د‌رصد‌ی دارند.

از طرف دیگر هوای مبدا، مقصد و طول مسیر باید برای شرایط پرواز مساعد باشد، ضمن آنکه در پروازهای بالای دو ساعت پیش‌بینی وضعیت هوا و زمان رسیدن به فرودگاه‌ هم باید بررسی شود.

بارگیری طولانی مواد غذایی پرواز، دیر رسیدن خدمه پرواز و مشکلاتی از این دست موجب تاخیر هواپیما می شود که به دلیل عملکرد شرکت های هواپیمایی است، از طرف دیگر مشکلات بخش های فرودگاهی نیز مسبب تاخیر در پرواز هواپیماها هستند مثلا بالا بودن ترافیک پروازی و عدم کنترل مناسب پروازها یا ناکافی بودن نقاط ناوبری می تواند موجب بروز تاخیر شود و در کنترل سیستم‌های ناوبری و تنظیم کارآیی، شرکت‌ فرودگاه‌ها مسئولیت دارند اما مسافر ایرلاین را می‌شناسد و شرکت‌ها را دلیل تاخیر می‌داند.

سازمان هواپیمایی کشور چند روز گذشته آمار تأخیرهای هواپیمایی در ماه شهریور را منتشر کرد که آمار پرواز و تأخیر شرکت های هواپیمایی در جدول زیر آورده شده است.

دو نکته در تحلیل جدول فوق باید در نظر گرفت، یکی اینکه این آمار مختص پروازهای داخلی فرودگاه مهرآباد است، دوم اینکه در بررسی تأخیر پروازی باید تعداد پروازهای هر شرکت هواپیمایی را هم به عنوان فاکتور مهم در نظر گرفت زیرا به نظر می رسد با افزایش پروازهای یک شرکت هواپیمایی، آمار تأخیرها نیز افزایش می یاید.

طبق جدول فوق شرکت هواپیمایی معراج با 92 درصد و ساها با 86 درصد پروازهای به موقع، جزء بهترین شرکت های هواپیمایی و اترک ایر با 28 درصد و آسمان با 33 درصد پرواز به موقع، جزء بدترین شرکت های هواپیمایی در تأخیرات هستند. طبق این آمار تقریبا، صدرنشینان این جدول، تعداد پرواز کم‌تری دارند و قعرنشین ها، تعداد پروازهایشان زیاد است جز شرکت هواپیمایی اترک ایر که تنها با 78 پرواز 72 درصد تأخیر را در پروازهای خود ثبت کرده است که نشان دهنده ی اوضاع بسیار نا بسامان این شرکت هواپیمایی است. همچنین شرکت هواپیمایی ماهان با 68 درصد پرواز به موقع در 720 پرواز خود آمار بسیار خوبی را در پروازهای به موقع شرکت های پر ترافیک ثبت کرده است.

همچنین در آماری که سازمان هواپیمایی کشور منتشر می کند تعداد پروازهای تأخیری ثبت می شود و زمان معطلی مسافر ذکر نمی شود یعنی شاید یک شرکت هواپیمایی تعداد پروازهای تأخیریش کم باشد اما در هر تأخیر مسافران ساعات خیلی زیادی را در فرودگاه ها معطل بمانند.

آرمان بیات، مشاور سابق سازمان هواپیمایی کشور د‌ر خصوص عوامل موثر د‌ر افزایش تاخیرهای پرواز د‌ر کشور گفت: از آنجایی که جایگاه عرضه و تقاضا د‌ر کشور ما نابرابر است، نباید‌ از به وقوع پیوستن پروازهای کشور با تاخیرهای حتی چند‌ ساعته تعجب کرد‌.

به گفته ی او این نابرابری د‌ر عرضه و تقاضا ناشی از بی‌توجهی عرضه‌کنند‌ه (شرکت هواپیمایی) به وظیفه مشتری مد‌اری خود‌ د‌ر قبال مشتریان به د‌لیل بالا بود‌ن تقاضا است. د‌رواقع شرکت‌های هواپیمایی به موضوعات تحلیلی، روانشناختی و مشتری‌مد‌اری عمل نمی‌کنند‌. چون مشتریان به خد‌مات شرکت نیاز د‌ارند‌، شرکت هواپیمایی تلاش چند‌انی برای جذب مشتری نمی‌کند‌.

مشاور سابق سازمان هواپیمایی کشوری افزود‌: از آنجایی که عرضه صند‌لی با محد‌ود‌یت‌های جد‌ی رو به روست، د‌ر واقع مشتری حق انتخاب چند‌انی ند‌ارد‌. از طرف د‌یگر، به د‌لیل آنکه اقتصاد‌ هوایی د‌ر کشور ما اقتصاد‌ی کنترل شد‌ه است، شرکت‌های هواپیمایی نیز با محد‌ود‌یت‌های فراوانی برای ارائه خد‌مات به مشتری‌های خود‌ رو به رو هستند‌.

اردیبهشت ماه سال ۹۴ برای نخستین بار دستورالعمل حقوق مسافر در پروازهای داخلی در شورایعالی هواپیمایی تصویب و به تایید وزیر راه و شهرسازی رسید. براساس این دستورالعمل شرکت‌های هواپیمایی موظف شدند در سه بخش «حقوق مسافر هنگام پذیرش در فرودگاه»، «قیمت بلیت» و «حقوق مسافر در حین و بعد از پرواز» نسبت به ارائه خدمات به مسافران امکانات لازم را فراهم آورند.

در قسمت مربوط به تاخیر پروازهای این آیین نامه دو وظیفه برای شرکت‌های هواپیمایی در نظر گرفته شده که براساس آن نماینده ایرلاین موظف است با حضور در میان مسافران با متانت و احترام نسبت به اطلاع رسانی صحیح در خصوص تاخیر پرواز اقدام نماید که این مسئله تاکنون به ندرت اتفاق افتاده و کمتر مسافری است که در زمان تاخیر پرواز مسئولی را پیدا کند تا از او علت و مدت تاخیر را بپرسد.

نکته ی قابل تأمل این است وقتی دستورالعمل از طرف یک سازمان و ارگان دولتی ابلاغ شده است و خود دولت در بین شرکت های هواپیمایی یک نماینده دارد که از لحاظ تاخیرها اوضاع مطلوبی ندارد، طبیعی است که در اجرای این دستورالعمل کوتاهی شود.

در همین زمینه محمد رضا منصوری عضو کمیسیون صنایع و معادن و رئیس کمیته ی هوا فضای مجلس، به خبرنگار ایسکانیوز گفت: فرهنگ نظم و کار باید در کشور نهادینه شود البته این موضوع یک شبه انجام نمی شود باید فرهنگ سازی شود که احتمالا در پایان مانند کمربند ایمنی کار با جریمه و تحت فشار قرار گرفتن شرکت های هواپیمایی درست شود.

او افزود: الان شرکت های هواپیمایی به فکر سود بیشتر هستند و گاهی برای رسیدن مسافران، پرواز با تاخیر انجام می شود حال اگر مسافر فرد خاصی باشد که بنابر صلاحدید ایرلاین، تاخیر به ساعت هم کشیده و در واقع روابط بر ضوابط چیره می شود، این رفتار شرکت ها مانند اتوبوس های قدیمی است که در ترمینال ها می ماندند تا بعد از پرشدن همه‌ی صندلی ها حرکت کنند.

منصوری تصریح کرد: مدیریت بخش خدمات فرودگاهی، باید یک کلاس و درسی را بگذراند که متوجه شود وقت مشتری تا چه حد ارزشمند است و بیشتر هزینه ها در ایران، بخاطر وقتی است که از مسافران هوایی تلف می شود چون چند ساعتی که مسافر در فرودگاه معطل می شود یا به جای بعدی نمی رسد، برای جامعه هزینه دارد البته زمانی که در ناوگان هوایی کشور رقابتی وجود ندارد، اوضاع از این بهتر نمی شود.

او ادامه داد: عرضه و تقاضا قیمت بلیت های هواپیمایی را مشخص می کند و چون در کشور ما عرضه کم است و تقاضا زیاد، شرکت های هواپیمایی در این بین مدیریت می کنند و صدای مشتریان به جایی نمی رسد، همان گونه که مشتری خودروی 10 میلیونی را به دلیل سوء مدیریت 30 میلیون تومان خریداری می کند و گفته می شود این امر در حمایت از تولید داخلی است اما تولید بی کیفیت و گران به درد جامعه نمی خورد.

رئیس کمیته هوافضای مجلس خاطر نشان کرد: دولت باید در این زمینه لایحه ای را به مجلس ارائه دهد که در صورت تأخیر جریمه های سنگینی برای شرکت های هواپیمایی در نظر بگیرد و در صورت نارضایتی به مسافران غرامت بپردازد البته وقتی هواپیمایی خود دولت نمی تواند سر وقت سرویس دهی دهد و در تأخیرهای هواپیمایی وضعیت خوبی ندارد پس دولت هم نمی آید برای هواپیماهای خصوصی جریمه در نظر بگیرد و در صورت اعمال فشار به شرکت های هواپیمایی اولین ضربه به شرکت هواپیمایی دولت وارد می شود.

در ادامه ملکی یکی دیگر از نمایندگان کمیسیون صنایع و معادن در گفت و گو با خبرنگار ایسکانیوز گفت: متأسفانه بحث تأخیر در ایران عادی شده است و نمایندگان مجلس هم در سفرهای هوایی خود با تأخیر مواجه می شوند اما بین شرکت های هواپیمایی تفاوت وجود دارد که برخی از شرکت ها عملکرد بهتری دارند.

نماینده ی مردم مشکین شهر در مجلس شورای اسلامی افزود: بخش عمده ی تأخیرها به از رده خارج بودن هواپیماها بر می گردد مثلا ایران ایر تعداد هواپیماهای قدیمی زیادی دارد در واقع این ها از رده خارج شده اند که حدود 12 درصد هواپیماها قادر به پرواز هستند در چنین شرایطی هواپیماهای موجود نیز مجبورند زیاد پرواز کنند و تعمیر و خرابی قطعات طبعا بیشتر می شود.

او تصریح کرد: شرکت های هواپیمایی آتا و ماهان چون شرکت های نوپا هستند و هواپیماهای نوتری دارند تأخیرات کمتری هم ثبت می کنند در این بین باید پذیرفت که قطعا مسافر هوایی زیاد شده است و متناسب با مسافران باید هواپیما هم به ناوگان هوایی اضافه شود که چند تایی بعد برجام خریداری شد اما با اضافه شدن این چند هواپیما نه تنها ناوگان هوایی ایران افزایش نیافته است بلکه با کاهش شدید روبرو شده است.

ملکی خاطر نشان کرد: تنها 15 درصد از ناوگان هواپیمایی ایران قادر به پرواز هستند که با توجه با افزایش مسافر نسبت به دهه 70 شرکت های هواپیمایی قادر به سرویس دهی منظم نخواهند بود، از طرف دیگر مردم به تأخیر عادت کرده اند و متأسفانه با حق و حقوق خود مطلع نیستند و مسافر باید از شرکت های هواپیمایی متخلف شکایت کند، همچنین مدیران هم باید واقعیت ها را به مردم بگویند که ناوگان هوایی جوابگوی تعداد مشخصی مسافر است.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: سوء مدیریت هم در این بین موثر است چون بعضی از مسیرها که مسافر کمتری دارند باید حذف یا ادغام شوند و یک بازه ی اطمینان برای تأخیرهای هواپیمایی در نظر گرفته شود هم چنین تعداد پروازها باید کم شود.

او افزود: اطلاع رسانی تأخیرها زمانی اتفاق می افتد که مسافران در فرودگاه هستند که در این شرایط پیام رسانی بی فایده است هم چنین در بخش غرامت و جریمه ی شرکت های هواپیمایی هرگز این قانون در ایران اجرایی نشده است و در بخش های زمینی، ریلی و هوایی نه از شرکت هوایی غرامت گرفته می شود و نه بابت تأخیر به مسافران مبلغی داده می شود.

ملکی گفت: بحث غرامت پرواز با تأخیر، در قوانین بین المللی وجود دارد و برخی از شرکت های بزرگ هواپیمایی در رقابتی تنگاتنگ حقوقی برای مسافران خود در نظر می گیرند اما شرکت های هواپیمایی ایرانی اکثرا ورشکسته هستند و وضع مطلوبی ندارند.