نمی‌توان ادعای ساخت هواپیمای ۱۵۰نفره را داشت
شرکت‌های دانش‌بنیان موجود، شرکت‌های خوبی هستند، اما در حال حاضر و با شرایط موجود نمی‌توان چنین ادعایی کرد. در حال حاضر، شرایط به نحوی نیست که بتوانیم به دنبال ساخت هواپیماهای ۵۰ تا ۱۵۰ نفره باشیم، از مواد اولیه گرفته تا موتور هواپیما، هنوز به سایر کشورها وابستگی داریم و تحریم‌ها همچنان پابرجاست و همین موضوع مانع ما برای ساخت هواپیماهای ۱۵۰ نفره است.
در چند سال اخیر شرکت‌های دانش بنیان در حوزه هوایی رشد قابل توجهی داشته‌اند اما این شرکت‌ها به عنوان بخش خصوصی معتقدند دولت در واگذاری بخشی از امور به آنها کوتاهی کرده است.
مسعود قاسمی، رئیس اتحادیه صنایع هوایی و فضایی دلیل اصلی تمایل نداشتن بخش دولتی برای واگذاری بخشی از امور در صنعت هوایی به بخش خصوصی ورود ناخواسته دولت به بدنه اقتصاد و «اقتصاد دولتی» پس از انقلاب عنوان کرده و می‌گوید: پس از گذشت زمان، دولت و مجلس به این نتیجه رسیدند که دیگر وقت تغییر است، زیرا در اغلب کشورهای توسعه‌یافته بخش خصوصی در اقتصاد کشور نقش اساسی و مهم ایفا می‌کند، نه دولت. به همین دلیل، اصل ۴۴ به تمام دستگاه‌ها ابلاغ شد و از اجرایی شدن این قانون سال‌هاست که می‌گذرد، اما موفقیتی در آن به چشم نمی‌خورد و صنعت هوایی نیز از این موضوع مستثنی نبود.
او در گفت‌وگو با هفته‌نامه حمل‌ونقل می‌افزاید: متأسفانه، بخش خصوصی نیز عادت کرده بخش اعظمی از کارها را بخش دولتی انجام دهد. باید نگرش و ادبیات تجاری تغییر کند.
به گفته وی حدود چهار دهه ایران با تحریم‌ها دست‌وپنجه نرم کرده است و در این مدت، برای مراودات تجاری خود همواره با مشکل روبرو بوده، به همین دلیل روش تعامل ما با سایر کشورهای جهان متفاوت شده است. در زمان تحریم، برای گرفتن خدمات، قطعات و کالا و... ناچار بودیم از روش‌های غیر استاندارد و غیراصولی استفاده کنیم و به ناچار به این سمت حرکت کرده‌ایم.
او در پاسخ به این سوال که «آیا اکنون شرکت‌های دانش‌بنیان که در حوزه صنعت هوایی فعالیت می‌کنند، به این حد از توانایی رسیده‌اند که در چرخه رقابت باقی بمانند؟» می افزاید: شرکت‌های زیرمجموعه اتحادیه هوایی و فضایی ایران به چند بخش تقسیم می‌شوند. بخش اول تعمیر و نگهداری است. ما در این بخش جزء بهترین کشورها در دنیا هستیم. تحریم به هر میزان که اثر بد داشته است، در بخش تعمیر و نگهداری در صنعت هوایی تأثیر مطلوب داشته است.
به گفته وی در دوران تحریم، واردکردن و خریدن قطعات هواپیما بسیار کار سخت و پیچیده‌ای بود، به همین دلیل تا جای ممکن قطعات را تعمیر و از آنها استفاده می‌کردیم و همین موضوع باعث شد ما در بخش تعمیر و نگهداری پیشرفت بسیار خوبی داشته باشیم و متخصصان بسیار خوبی در این زمینه پرورش یافتند که با توان و تخصص خود هواپیماها را عملیاتی نگه داشتند.
قاسمی می‌گوید: بخش بعدی تأمین قطعات یدکی است. این بخش نیز به دلیل همان تحریم‌ها پیشرفت‌های بسیار خوبی کرده است. به دلیل اینکه شرکت‌های تأمین‌کننده قطعات قطعه به ایران نمی‌فروختند، در این بخش سرمایه‌گذاری کردند و در حال حاضر نیز مشغول تولید بسیاری از قطعات در کشور هستند که در گذشته به دلیل تحریم ورود آنها به کشور بسیار سخت و ناممکن بود.
قاسمی بخش سوم را آموزش عنوان کرده و می‌افزاید: در این حوزه نیز مانند سایر بخش‌های مذکور، شاهد پیشرفتی خوب هستیم. حتی در برهه‌ای از زمان، سازمان هواپیمایی کشوری قسمتی از وظایف خود در بخش آموزش را به شرکت‌های خصوصی واگذار کرد، اما با یک تغییر مدیریتی کارهای واگذارشده پس گرفته شد.
قاسمی با بیان این که در مورد ناوگان هوایی نباید آرمانی فکر کرد می‌گوید: وقتی به متوسط سن ناوگان هوایی کشورهای منطقه نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که متوسط سن ناوگان هوایی آنها ۵ سال است، پس از لحاظ سنی اصلاً رقابت‌پذیر نیستیم. در حال حاضر نیز، کمتر از ۲۰۰ فروند از هواپیماهای کشور عملیاتی هستند و ما از نظر تعداد صندلی و تعداد هواپیما هم نمی‌توانیم با آنها رقابت کنیم.
او با رد ادعای برخی شرکت‌های دانش‌بنیان صنعت هوایی مبنی بر ساخت هواپیما می‌گوید: شرکت‌های دانش‌بنیان موجود، شرکت‌های خوبی هستند، اما در حال حاضر و با شرایط موجود نمی‌توان چنین ادعایی کرد. در حال حاضر، شرایط به نحوی نیست که بتوانیم به دنبال ساخت هواپیماهای ۵۰ تا ۱۵۰ نفره باشیم، از مواد اولیه گرفته تا موتور هواپیما، هنوز به سایر کشورها وابستگی داریم و تحریم‌ها همچنان پابرجاست و همین موضوع مانع ما برای ساخت هواپیماهای ۱۵۰ نفره است.
او می‌افزاید: غول‌های هواپیماساز مانند ایرباس فقط یک شرکت در یک کشور خاص نیستند، بلکه مجموعه‌ای از شرکت‌ها در کشورهای مختلف هستند که مشغول به ساخت قطعات هواپیما هستند و این قطعات در کشور ما جمع‌آوری می‌شود و در نهایت ساخت هواپیما کامل می‌شود. سازندگان بزرگی همچون ایرباس و بوئینگ همچنین ادعایی ندارند که یک کشور به تنهایی قادر به ساخت هواپیما است. حال چطور ما با شرایط موجود چنین ادعایی داریم؟
