◄ پرواز بی‌بازگشت

مدیرعامل ایرباس می‌گوید زمانی که ما می‌خواهیم یک فروند هواپیمای ایرباس ۳۲۰ را بسازیم حدود ۱۵ روز به طول می‌انجامد اما زمانی که بخواهیم خلبان این هواپیما را ساخته‌وپرداخته کنیم که بتواند با این هواپیما پرواز کند چندین و چند سال طول می‌کشد. این سخنان مدیرعامل یک شرکت هواپیماسازی است که اکنون هواپیماهایش نیمی از مردم جهان را جابه‌جا می‌کند. بنابراین ارزش آن خلبانی که قرار است این هواپیما را به پرواز دربیاورد به‌مراتب بسیار بیش‌تر از آن هواپیما است.

پول مهم است اما همه‌چیز نیست

او منتقد این است که می‌گویند خلبانان تنها به دلیل موضوعات مالی کشور خود را ترک می‌کنند و در توضیح این مسئله می‌گوید؛ ما انسان‌ها بیش‌تر از موضوعات مالی به بحث ارزش و بهایی که به ما می‌دهند اهمیت قائل هستیم؛ اما متاسفانه در بسیاری از موارد این اتفاق نمی‌افتد؛ هیچ‌کدام از خلبانان و همکاران من تمایلی ندارند که کشورشان را ترک کنند و به خارج از کشور بروند اما شما ببینید چه اتفاقی افتاده است که اکنون به‌جرات می‌توانم بگویم بالای ۸۰‌درصد خلبانانی که شرایط مهاجرت را دارند در حال رفتن هستند.

یک‌پنجم خلبانان دیگر حقوق می‌گیریم

موضوع میزان حقوق یکی از مهم‌ترین سؤالاتی است که مردم و حتی خبرنگاران علاقه دارند در خصوص خلبانان بدانند و این خلبانان مسافربری در توضیح آن ابراز می‌کند؛ درحال‌حاضر حقوق من در سطح اجتماعی که اکنون زندگی می‌کنیم بسیار معقول است و اگر اکنون من به شما بگویم که بین ۲۵ تا ۳۰‌میلیون حقوق دریافت می‌کنم خیلی خوب به نظر می‌رسد اما واقعا با حقوقی که قرار است در کشوری دیگر به من داده شود قابل‌مقایسه نیست. اگر حقوق کنونی من را با نرخ ۱۰‌هزار تومان حساب کنید می‌شود ۲ هزار و ۵۰۰ دلار این در حالی است که خلبانان با شرایط من بین ۱۴ تا ۲۰ هزار دلار حقوق در سایر ایرلاین‌های خارجی می‌گیرند یعنی من یک‌پنجم حقوق یک خلبان که در کشور دیگر پرواز می‌کند حقوق دریافت می‌کنم. کارکرد یک سال من در ایران برابر است با حقوق ماهیانه یک خلبان در خارج از کشور.

با هواپیماهای ۳۰ ساله پرواز می‌کنیم

یکی از اصلی‌ترین چالش خلبانان ایرانی که درمجموع به کل بدنه صنعت حمل‌ونقل هوایی کشور آسیب وارد کرده موضوع فرسودگی و سن بالای هواپیماها است. این خلبان هواپیمای مسافربری در این رابطه نیز می‌گوید: «شرایط تحریم و دست‌وپنجه نرم‌کردن با آن باعث شده که ما با هواپیماهایی پرواز کنیم که برای ۳۰ سال گذشته است اما آن شرکتی که در خارج از کشور به ما می‌گوید بیا برای ما پرواز کن متوسط عمر کل ناوگانش زیر سه سال است.

خود من همین چند روز گذشته با یکی از دوستانم که به‌تازگی به ترکیه رفته است صحبت می‌کردم می‌گفت، من که اکنون در سر کلاس درس می‌خوانم و هنوز پرواز خود را آغاز نکرده‌ام برایم چهار هزار دلار حقوق ریخته‌اند این در حالی است که ایرلاینی مانند ترکیش ایرلایز که ایرلاینی پنج ستاره است حقوق کم‌تری به نسبت ایرلاین‌های دیگر می‌دهد. حتی این شخص بیان کرد که برای من ایمیل آمده است که شما چهار بلیت رایگان از این شرکت دارید که می‌توانید به هر کشوری سفر کنید و این تنها یکی از امتیازات خلبانانی است که به ایرلاین‌های دیگر در خارج از کشور می‌روند.»

این خلبان که سال‌ها در صنعت حمل‌ونقل هوایی مشغول به کار بوده است روی این موضوع که درحال‌حاضر شرکت‌های هواپیمایی امکان دادن حقوق بالا را ندارند صحه می‌گذارد و عنوان می‌کند که آنها هم می‌دانند که اکنون شرکتی که برای آن پرواز می‌کنند نمی‌تواند برای مثال به خلبانانش ۱۰۰ میلیون تومان حقوق بدهد و این امر هم برای شرکتی که درآمد-هزینه‌ای است مقدور نیست اما می‌گوید که «من هم برای گواهینامه‌ای که گرفته‌ام زحمت بسیار کشیده‌ام. شما در شغل خلبانی مصداق بارز زگهواره تا گور دانش بجوی را می‌توانید ببینید چراکه ما باید هرروز خودمان را سیستم‌های جدید به‌روزرسانی کنیم.»

خلبانان به اطلاعات پروازی دسترسی ندارند

او می‌گوید با توجه به شرایط تحریم ما امکان دسترسی به یکسری از اطلاعات پروازی را هم نداریم. از او خواستم که دراین‌باره بیش‌تر توضیح بدهد و بگوید که دسترسی نداشتن به این اطلاعات چه تبعاتی در پی خواهد داشت. او نیز در تشریح این مسئله گفت: «برای مثال شما زمانی که می‌خواهید از تهران به یک مقصدی بروید به یکسری اطلاعات مانند شرایط جوی، باد، دما، گرما و محدودیت‌هایی که یک فرودگاه به هر دلیلی دارد در دسترس شما قرار می‌گیرد و شما طبق آن تصمیم‌گیری می‌کنید که برای مثال به چه میزان باید سوخت‌گیری کنید. اما ما در این اطلاعات نیز تحریم شده‌ایم.»

هر خلبانی توانست، مهاجرت کرد

او در این رابطه که تصور می‌کنید چند درصد از خلبانان در این چند سال اخیر از ایران رفته‌اند، عنوان می‌کند که هر کس که توانسته و شرایطش را داشته رفته؛ این یعنی صددرصد. در گذشته بسیاری از کشورها خلبانان ایرانی را به خاطر موضوعات سیاسی راه نمی‌دانند اما اکنون به‌راحتی خلبانان ایرانی را پذیرش می‌کنند و حتی روی خلبانان ایرانی بسیار عِرق دارند چرا که از گذشته تمام دنیا به خلبانان ایرانی به دلیل «ژن پروازی» بالایی که داشتند علاقه‌مند بودند و اکنون کشورهایی مانند، ترکیه، قطر، تاجیکستان، هند، مالزی جزو کشورهای پیشتازی هستند که خلبانان ایرانی به آنجا می‌روند و کشورهایی که خلبانان ما به آن‌جا مهاجرت می‌کنند روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند.

اکنون من ایرلاینی می‌شناسم که به دلیل نداشتن خلبان پروازهای خود را کنسل کرده است. بحران کمبود خلبان در جهان یکی از چالش‌های اساسی صنعت هوانوردی است. این خلبان به گذشته خود رجوع می‌کند و اظهار می‌کند؛ من حدود ۱۵ سال است که پرواز می‌کنم و در ابتدایی که کمک‌خلبان بودم در کنار کسانی نشسته‌ام و آموزش‌دیده‌ام که قهرمانان جنگ بودند و افرادی بودند که در آمریکا آموزش دیده بودند و تجربه‌های بسیاری را به امثال من منتقل کردند و اکنون من شاید بتوانم تنها ۸۰درصد آن تجربه‌ها را به کسانی که اکنون به‌عنوان کمک‌خلبان کنار من می‌نشینند منتقل کنم. این بدان معناست که آرام آرام از این تجربه‌ها کاسته می‌شود؛ اما به هر نوعی که است این تجربه‌ها باید در کشور باقی بماند.

فشار روانی بسیاری تحمل می‌کنیم

او حتی در صحبت‌هایش شرایط روانی خلبانان در ایران را هم مطلوب ندانست و عنوان کرد: «زمانی که تمام این عوامل را کنار هم قرار می‌دهیم از خودم سوال می‌کنم که چرا باید بمانم؟ من هفته گذشته ساعت سه صبح برای انجام یک پروازی از خانه بیرون زدم و در زمان پرواز به ما گفتند که باید ۲۵ دقیقه منتظر بمانید چرا که گیت خروجی دیگری در فرودگاه مهرآباد وجود ندارد و ما منتظر ماندیم تا بردینگ یک پرواز دیگر تمام شود، این بدان معناست که من یک پرواز انجام می‌دهم ۸‌ساعت به طول می‌انجامد اما ۱۰‌ساعت درگیر آن هستم و این زمان اضافه محاسبه نمی‌شود. درحال‌حاضر شرکت‌های هواپیمایی می‌خواهند با شرایط موجود از هزینه‌های خود بکاهند.»

با سه سال کار در ایرلاین خارجی به اندازه ۳۰ سال کار می‌کنم

او می‌گوید: «زمانی که تمام این شرایط را کنار هم قرار می‌دهیم به خود می‌گویم چرا باید بمانم؟ از ایران می‌روم و ۲۰ روز کار می‌کنم و ۱۰ روز دیگر را آف هستم و حقوق به‌مراتب بالاتری از این‌جا نیز دریافت می‌کنم. حتی بسیاری از خلبانان با علم به این موضوع که اکنون می‌روم سه سال در یک ایرلاین خارجی کار می‌کنم و حقوق ۳۰ سال کار کردن در ایران را درمی‌آورم مهاجرت می‌کنند. هم‌اکنون خلبانانی که سال‌های کمی از پروازشان مانده به خارج از کشور می‌روند، این در حالی است در دهه سوم پرواز یک خلبان برای یک کشور سودده است.»

تغییر یک پرواز داخلی به دلیل کمبود خلبان

او حتی از این اتفاق خبر داد که همین چند روز گذشته یکی از شرکت‌های هواپیمایی که نمی‌خواهد نامی از آن ببرد به دلیل نداشتن خلبان پروازش را تغییر داد. این در حالی است که ما هواپیماهای سفارشی خود از ایرباس، بوئینگ و ای‌تی‌آر را تحویل نگرفته‌ایم که مطمئنا با تحویل این هواپیما به‌طورقطع با کمبود خلبان مواجه می‌شدیم.

تجربه با هیچ قیمتی خریدنی نیست

او در پاسخ به این سوال که اکنون گرفتن گواهینامه خلبانی برای کسی که علاقه‌مند است به این شغل ورود کند، چه میزان خواهد بود گفت: «گرفتن خلبانی با توجه به مسائل موجود ارز حدود ۲۰۰ میلیون تومان آب می‌خورد که تنها یک گواهینامه خام بگیرند که شرایط پرواز را بداند بعدازآن باید به یک شرکت هواپیمایی برای استخدام بروند که در آنجا نیز آموزش زمینی تایپ هواپیما و سیمولاتور و سپس پرواز که حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون هزینه می‌شود. اما باید بزرگان صنعت بدانند که تجربه خلبانانی که اکنون به فکر رفتن هستند به هیچ قیمتی خریدنی نیست.»