◄ شرط تغییر کاربری پروژه ایران-۱۴۰

ایران ۱۴۰ مدل تولید ایرانی هواپیمای آنتونوف آن-۱۴۰ است که تحت لیسانس آنتونوف اوکراین توسط شرکت هسا مونتاژ شده است. ایران-۱۴۰ هواپیمایی کوتاه‌برد با دو موتور توربوپراپ است که قادر به حمل ۵۲ مسافر، فرود در فرودگاه‌های با باند آسفالت، خاکی و همچنین ۳۰۰۰ کیلومتر پرواز بدون سوخت‌گیری است.

کاربری این هواپیما حمل مسافر و یا بار بود که در سال ۱۹۹۶ شرکت هواپیماسازی آنتونوف قراردادی را با شرکت هواپیماسازی هسا ایران امضا کرد به موجب آن اجازه‌نامه تولید این هواپیما در ایران تحت نام ایران-۱۴۰ صادر شد.

بعضی قطعات این هواپیما نسبت به مدل اکراینی ارتقاء پیدا کرد که از آن جمله می‌توان از قطعات الکترونیکی هواپیمای ایران-۱۴۰ نام برد.

هواپیمای آنتونف-۱۴۰ و مدل ایرانی آن ایران-۱۴۰ درمجموع شش بار دچار حادثه شده است که چهار حادثه آن در کشور ایران و یک حادثه در اوکراین و یک حادثه دیگر در کشور آذربایجان اتفاق افتاده است.

در سال ۱۳۸۱ این هواپیما که حدود ۴۴ نفر از مقامات روسی و اوکراینی را که برای افتتاح خط تولید هواپیما رفته بودند، حمل می‌کرد براثر اشتباه انسانی به کوه برخورد کرد.

 در سال ۱۳۸۴ یک هواپیمای این مدل که در اختیار هواپیمایی سفیران بود،  در  فرودگاه اراک به علت سرعت بیش‌ازحد مجاز در زمان فرود، از باند خارج شد که تلفاتی نداشت. این هواپیما پس از تعمیر مجدد استفاده شد.

در سال ۱۳۸۴ هجده نفر در سقوط هواپیمای متعلق به خطوط هوایی جمهوری آذربایجان  کشته شدند و در سال ۱۳۸۷ پرواز آنتونف-۱۴۰ هنگام فرود در فرودگاه کی‌اف دچار نقص فنی شد که تلفاتی نداشت.

در ۲۷ بهمن‌ماه سال ۱۳۸۷ هواپیمای مسافربری ایران-۱۴۰ در حوالی فرودگاه شاهین‌شهر اصفهان سقوط کرد و تمامی پنج سرنشین هواپیما جان باختند. خلبانان این پرواز یکی از شرکت‌های هواپیمایی شامل یک استادخلبان و ۴ خلبان در حال آموزش، در حال گذراندن آموزش‌های تایپ این هواپیمای دوموتوره جهت ورود به ناوگان این شرکت بوده‌اند و درنهایت در ۱۹ مرداد ۱۳۹۳ نیز ۴۸ نفر سرنشین هنگام بلندشدن از باند فرودگاه مهرآباد به مقصد طبس در انتهای باند دچار مشکل شده و بر فراز شهرک آزادی دچار سانحه شد.

درست است که کشور نیاز مبرم به هواپیماهای رده ۱۹ تا ۵۰ نفره دارد اما انتخاب درست با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی به لحاظ ارتفاع از سطح دریاهای آزاد و دما بسیار مهم بوده و درصورتی‌که این موارد کارشناسی نشود می‌تواند خطرات بسیار جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد. در رابطه با هواپیمای ایران-۱۴۰ کشور تاکنون هزینه‌های سنگینی را از نظر مالی و جانی متحمل شده است. آخرین پرواز این هواپیما خاطره تلخی را برای صنعت هواپیمایی به دنبال داشته و ضربه سنگینی را به این صنعت وارد کرد.

شاید بسیاری از بدبینی‌ها در خصوص طراحی و ساخت هواپیما در کشور بر اثر همین اتفاقات ناگواری بوده که برای تعدادی از این تایپ هواپیما رخ داده است، اما چه باید کرد؟ باید نشست و شاهد از بین رفتن سرمایه‌های کشور در کارخانه ساخت هواپیمای ایران-۱۴۰ بود یا راهکارهای دیگری هم هست؟

برای استفاده از این هواپیما کارشناسان فنی و عملیاتی کشور نظرات متفاوتی را ارائه کرده‌اند که می‌توان با ایجاد یک کمیته تخصصی این راهکارها را احصاء و اجرایی کرد.

تغییر موتور متناسب با شرایط آب و هوایی کشور، اصلاح سیستم سوخت‌رسان و... می‌تواند نواقص این هواپیما را برطرف کند و از وضعیت کنونی خارج آن را خارج سازد. پیشنهاد دیگری که برای این هواپیما مطرح بوده و کارهای بسیار خوبی هم در این زمینه انجام شده است، تغییر در طراحی این هواپیما در جهت تبدیل آن به هواپیمای باری است که اگر به‌صورت درست و اصولی و با در نظر گرفتن شرایط کشور و نوع عملیات مورد انتظار انجام شود می‌تواند نتیجه خوبی را در برداشته و ازآنجایی‌که کشور نیازمند هواپیمای باری است کمک بزرگی خواهد بود.

پروژه ایران-۱۴۰ نه‌تنها برای دولت که برای بخش خصوصی هم یک پروژه مهم و استراتژیک بوده است و بسیاری از شرکت‌های بخش خصوصی با این پروژه همکاری مستقیم داشته‌اند که متأسفانه بعد از تعطیلی ساخت هواپیمای ایران-۱۴۰ این شرکت‌ها نیز به تعطیلی کشیده شده‌اند. ما از دولتمردان و مسئولان عزیز تقاضا می‌کنیم از نظرات کارشناسی و توان فنی بخش خصوصی استفاده کرده تا شاهد هدررفت سرمایه‌های کشور نبوده و بتوانیم به اهداف عالیه کشور که در سند چشم‌انداز نیز به آن اشاره شده است نائل شویم. در آخر این‌جانب به نمایندگی از شرکت‌های عضو اتحادیه صنایع هوایی و فضایی ایران آمادگی خود را جهت همراهی و همکاری با دولت اعلام کرده و تمام توان خود را در راستای اعتلای میهن عزیزمان ایران به کار خواهیم بست.

*رئیس اتحادیه صنایع هوایی و فضایی ایران