ترامپ همیشگی
عوارض سیاسی موضع‌گیری‌های ترامپ نگران‌کننده‌تر از عوارض اقتصادی است. او از هر نوع تنش بین ایران و اعراب سود می‌برد برای همین تا آخرین روز از دور اول ریاست جمهوری‌اش مثل همیشه رفتار می‌کند.
وبلاگ هادی حق شناس-مهم‌ترین پیامد موضع‌گیری منفی ترامپ علیه برجام و ارجاع به کنگره برای تعین تکلیف در مهلت 60 روزه افزایش فشار بر شهروندان ایرانی است که قصد عزیمت به ایالات‌متحده آمریکا را دارند و البته تشدید بعضی عوارض سیاسی دیگر برای آن‌ها. ترامپ در ابتدای دوره ریاست جمهوری‌اش صدور ویزا برای شهروندان بعضی کشورهای مسلمان را محدود کرد که ایران هم در بین این کشورها قرار داشت. به نظر من با توجه به قطع روابط اقتصادی ایران پس از تسخیر سفارت این کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی و عدم تمایل طرفین به برقراری این روابط، مهم‌ترین اثر موضع‌گیری‌های خصمانه ترامپ را باید در جای دیگری جز مسائل اقتصادی بررسی کرد.
آنچه در گذشته تحریم‌های آمریکا علیه ایران را پررنگ می‌کرد، تصویب قطعنامه‌های متعدد در سازمان ملل متحد علی ایران بود در سال‌های پیش اجماعی جهانی علیه پرونده هسته‌ای ایران شکل گرفته بود و این مسئله به تشدید فشار ناشی از تحریم‌های فرامرزی آمریکا علیه کشورمان منجر می‌شود. روابط یک‌جانبه بین ایران و ایالات‌متحده آمریکا و محدودیت‌هایی که آمریکا علیه کشورمان در چهل سال گذشته ایجاد کرده، یک مسئله تکراری است. اقتصاد ایران به محدودیت‌های اقتصادی در رابطه با آمریکا عادت کرده است. موضع‌گیری ترامپ تنها در شرایطی آسیب‌زاست که کشورهای اروپایی، کشورهای آسیای جنوب شرقی و قدرت‌های اقتصادی مثل چین، هند و روسیه رفتاری متفاوت از آنچه در پسابرجام در پیش گرفتند را دنبال کنند.
به نظر می‌رسد ترامپ رفتار سینوسی‌اش را تا پایان دوره اول ریاست جمهوری‌اش ادامه دهد. دونالد ترامپ یک تاجر است و باید برای پیش‌بینی کنش‌های آینده او رفتاری تجاری‌اش را پیش‌بینی کرد. هر نوع تنش بین ایران و کشورهای عربی منجر به افزایش حجم و ارزش معاملات ایالات‌متحده آمریکا با این کشورها خواهد شد. همان‌طور که اکنون هم ترامپ درصدد استفاده حداکثری از فرصت روابط اقتصادی با کشورهای عربی است. ترامپ تا جای ممکن است به تنش‌زایی ادامه می‌دهد و طبیعی است که سایر کشورها باید حساب خودشان را از ترامپ و رفتارهای نسنجیده‌اش جدا کنند.
به نظر می‌رسد که اظهارنظر فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره برجام، موضع رسمی این اتحادیه و مبنای کنشگری آن در ارتباط با برجام است به‌خصوص که نخست‌وزیر انگلیس، صدراعظم آلمان و رئیس‌جمهور فرانسه هم پس‌ازاین موضع‌گیری در بیانیه‌هایی به پایبندی کشورهایشان بر برجام صحه گذاشتند و آن را تائید کردند. با توجه به دیگر تکه‌های پازل، عوارض اقتصادی صحبت‌های برجام کمتر از نگرانی‌های سیاسی آن است.
