ناهمخوانی دخل و خرج بانک ها
بانک ها در بازار پول ده ها رقیب دارند. بانک های خصوصی، شبه خصوصی یا دولتی در این بازار فعالیت می کنند و هرکس که بتواند هزینه هایش را کاهش دهد و درآمدهایش را برای پرداخت سود بیشتر به سپرده گذار بالا ببرد، برنده است.
وبلاگ هادی حق شناس-بانک ها مثل تمام بنگاه های اقتصادی براساس قواعد و اصول یک بنگاه اقتصادی عفالیت می کنند. برای یک بنگاه اقتصادی، سود، درآمد و هزینه سه واژه آشناست و اگر درآمد بیشتر از هزینه ها نباشد و یا یک بنگاه به سود دهی نرسد، قادر به ادامه حیات نیست و بانک هم چنین وضعیتی را دارد.
در بازار پول درآمد بانک ها سود تسهیلات و سپرده های مردم است. بانک ها برای سودی که به سپرده گذاران پرداخت می کنند هزینه می دهند و درآمد بانک از محل سودی است که از گیرندگان تسهیلات دریافت می کند. طبیعی است که بانک برای پوشش هزینه هایی مثل حقوق کارکنان و دیگر هزینه های اداری متکی به سود دریافتی از تسهیلات باشد و هم چنین مسئله مهم تر سودی است که بانک باید به سپرده های مردم پرداخت کند.
هرچند بانک ها به ظاهر سود سپرده های بانکی را کاهش دادند اما در فرصت یک هفته ای تا اجرای دستورالعمل بانک مرکزی در این زمینه، بسیاری از سپرده گذاران قراردادهایشان را براساس میزان سودی که بانک سابقات به آن ها می پرداخته تمدید کردند. این در حالی است که درآمدهای بانک با این میزان هزینه همخوانی ندارد. طبیعی است که بانک ها تلاش کنند در فرایند تسهیلات دهی یعنی منبع درآمدشان تا جایی ممکن میزان دریافتی شان را افزایش دهند. حتی در بعضی موارد بانک ها پس از پرداخت وام چند قسط را پیشاپیش دریافت می کنند تا جبران هزینه کنند. در این مسیر بورکراسی و قوانین مبسوط بانکی هم به کمک آن ها می آید تا در دنبال کردن راهکارهایی که منجر به افزایش درآمدهایشان می شود، کار را آسان کند و اگر بانک ها چنین رویه ای را دنبال نکنند، دچار مشکل خواهند شد. نکته کلیدی تر اینکه بانک ها در بازار پول ده ها رقیب دارند. بانک های خصوصی، شبه خصوصی یا دولتی در این بازار فعالیت می کنند و هرکس که بتواند هزینه هایش را کاهش دهد و درآمدهایش را برای پرداخت سود بیشتر به سپرده گذار بالا ببرد، برنده است.
یقینا مسئله حبس سپرده برای تسهیلات گیرندگان از بانک ها مشکل زاست اما نکته این است که بخشی از تسهیلات حبس شده در نزد بانک به تسهیلات گیرنده دیگری پرداخت می شود و در بانک نمی ماند و در نهایت به افزیاش مجموع تسهیلات پرداختی بانک ها منجر می شود. رییس کل بانک مرکزی اعلام کرده است که در سال جاری 670 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت می شود، رقمی که تحقق آن به اعمال چنین روش هایی در بانک ها بستگی دارد.
