◄ خرمشهر و اسارت در مشکلات اروند
لاشه شناورهای مغروقه، مواد منفجره و لجن انباشت شده در اروند همه روزه بر مشکلات این آبراه میافزاید.
بندر خرمشهر با امکانات خوب بندری زمانی یکی از منابع مهم درآمد برای مردم این شهر بود و توان پذیرش کشتیهای بزرگ را داشت اما لاشه شناورهای مغروقه، مواد منفجره و لجن انباشت شده در اروند همه روزه بر مشکلات این آبراه میافزاید و مشکلات مرتبط با این آبراه به مانند زنجیر اسارات بر گردن شهری است که همه ساله سوم خرداد را به عنوان روز آزادسازی آن از دست دشمن جشن میگیریم.
خرمشهر به مانند همیشه اکنون بخش جداناپذیری از ایران است که آزاد سازی آن با ادغام خون شهدا از تمامی ملیتهای ایرانی میسر شد اما این شهر بعد از جنگ شریان اصلی اقتصادی خود را به میزان قابل توجهی از دست داد و اسیر مشکلات اروند شد و با گذشت زمان با فزوده شدن گل و لای این رودخانه همه روزه حلقه های این زنجیر قطورتر و سنگین تر میشود.
شهر خرمشهر به عنوان مهمترین بندر تجاری و شهر آبادان به عنوان قطب نفتی ایران قبل از انقلاب از اهمیت فوق العاده برخوردار بودند و تاسیس چندین هتل پنج ستاره در این شهرها به خوبی اهمیت اقتصادی این به منطقه بسیار زیبا را نشان میدهد.
بعد از جنگ تحمیلی و رونق گرفتن بنادر عباس و امام خمینی، بندر خرمشهر که قبل از انقلاب پررونقترین بندر ایران بود اهمیت خود را تا حدود زیادی از دست داد. طی سالهای بعد از جنگ و مشکلات منطقهای و در سایه بیتوجهی و برخی مشکلات دیگر از جمله عدم لایروبی اروند دستیابی مجدد این شهر به رونق قبلی تا حدود زیادی دور از انتظار است.
حدود هفت سال قبل یک شرکت ترکیهای که تمامی خور عبدالله و خور زبیر عراق را از لاشه شناورهای غرق شده پاکسازی کرده بود آمادگی خود برای ادامه کار در ایران و خارجسازی کشتیهای غرق شده در خلیج فارس، خور موسی و همچنین اروند را اعلام کرد و نگارنده در جلساتی که بین صاحب شرکت و کاپیتان حقی توغجو ناخدای اصلی اجرای طرحهای سلویج با مقامات ایرانی انجام شد حضور یافته و با هماهنگیهای انجام شده به همراه آنها بازدیدی از مسیر رودخانه اروند از بندر خرمشهر تا خلیج فارس داشتم.
کاپیتان توغجو که تجربه گستردهای در خارجسازی شناورهای غرق شده در منطقه و جهان را دارد با دیدن تلاشهای برخی افراد و شرکتها در خارجسازی شناورهای غرق شده در اروند به یکی از مدیران بندر خرمشهر در رابطه با شیوه نادرست پاکسازی مسیر هشدار داد و گفت در صورت ادامه این روند پاکسازی اروند از شناورها بسیار مشکل و حتی غیر ممکن خواهد بود و هزینههای سنگینی بر دولت تحمیل میشود.
وی گفت: اکنون این افراد بخش فوقانی شناورها را که بیرون از آب و یا در عمق کم و بیرون از گل و لای قرار دارد میبرند که این اقدام کاهش مقاومت بخشهای باقی مانده در زیر آب و لجن را در پی خواهد داشت و امکان خارجسازی یکپارچه شناورها و یا انجام برشهای ویژه برای خارج سازی به صورت قطعات بزرگ و بهم پیوسته را از بین می برد.
به گفته وی در صورت باقی ماندن این قطعات در زیر گل و لای و پراکنده شدن آنها، عملیات یافتن و خارج سازی همه قطعات فلزی بسیار مشکل خواهد بود و با توجه به جابجایی و پراکنده شدن قطعات فلزی در آینده امکان انجام لایروبی گل و لای به صورت مکشی غیر ممکن و در نتیجه کار لایروبی بسیار سخت و پرهزینه خواهد بود.
کشور عراق بعد از جنگ تحمیلی کار خارج سازی شناورهای غرق شده و پاکسازی خور عبدالله و خور زبیر را به این شرکت ترکیهای داده بود و بعد از این عملیات بندر ام القصر به سرعت توسعه توسعه یافت و دولت عراق برای بندر فاو نیز طرح بزرگی را در دست اجرا دارد.
بندر ام القصر در 60 کیلومتری جنوب بصره دارای 12 سکوی اصلی و 8 سکوی فرعی است و دولت عراق طرح ساخت یک بندر فاو را با ظرفیت تخلیه و بارگیری 99 میلیون تن بار در سال در دست اجرا دارد.
موضوع لایروبی اروند با توجه به مشکلات مرزی بین ایران و عراق معلق مانده بود که اکنون با واگذاری مسئولیت اجرای این طرح به ایران امید است برای بازگرداندن رونق قبلی به منطقه عملیات مذکور به زودی آغاز شود.
شایان ذکر است 2 شهر خرمشهر و آبادان قبل از جنگ با توجه به مزیتهای بزرگ اقتصادی 2 شهر مهاجر پذیر ایران بودند که متاسفانه بعد از جنگ نه تنها مهاجری به این شهرها وارد نمیشود بلکه مهاجرانی که به دلیل جنگ منطقه را ترک کرده بودند به دلیل نبود کار از بازگشت به شهرهای مذکور خودداری میکنند.