◄ صنعت هوانوردی ایران؛ نیازمند تغییر بینش

صنعت هوانوردی کشورمان در حالی وارد قرن جدید شمسی می شود که به علت تحریم های ظالمانه استکبار جهانی در عُنفوان جوانی دچار آسیب های متعدد اقتصادی، تکنیکالی و روحی (برند) شده اما در این‌ میان سوءمدیریت نیز به عنوان یک شتاب دهنده سبب شده تا صنعت هوانوردی ما دچار اُفول شود. صنعت هوانوردی ما گاهی با ورود چند هواپیمای سالخورده دچار شعف می شود و گاهی با زمینگیری همین هواپیماهای سالخورده تازه وارد دچار سرخوردگی می شود اما باید به یاد داشت که مدیریت صحیح می تواند هرگونه ضریب خسران و خطا را کاهش دهد لذا در نوشتار پیشرو تمام تمرکز بر‌مدیریت و بینش مدیریت خواهد بود.

قرن جدید شمسی و سال ۱۴۰۱ شمسی سالی است که جهان و به تبع آن کشورمان‌ از سیطره ویروس کرونا رهایی نسبی پیدا کرده و صنعت هوانوردی می تواند توان سابق خود را به دست آورد که خوشبختانه با توجه به فرهنگ سفر جامعه ایرانی و آزادسازی های گردشگری در کشور، صنعت هوانوردی کشورمان بسیار زودتر از سایر کشورها با حجم بالای مسافر در تعطیلات نوروز مواجه شد.

مدیریت یک شرکت هواپیمایی تابع چند عامل در هم تنیده است که باید در کنار یکدیگر رشد و توسعه یابد. بهبود نیروی انسانی و فرهنگ سازمانی، بهسازی ناوگان و توجه به بازار هدف، سه عامل مهمی است که رمز توسعه شرکت های هوانوردی در سال جدید خواهند بود که متناسب با اندازه و جغرافیای شرکت ها متغیر خواهد بود.

در بحث بهبود نیروی انسانی با شاخصه های جذاب بهره وری و تبدیل نیروی انسانی به سرمایه های انسانی روبرو هستیم که متاسفانه در جامعه هوانوردی کشور، نیروی انسانی متخصص به خوبی مورد بهره برداری قرار نگرفته و در برخی موارد با ازدیاد نیروی انسانی متخصص در مشاغل تخصصی روبرو هستیم. پالایش نیروی انسانی و توجه ویژه به آموزش، می تواند به تقویت کِیفی سرمایه های انسانی هوانوردی ختم شود. البته تدوین و نگارش رفتار و فرهنگ سازمانی و به تبع آن احترام به پرسنل به عنوان نخستین ذینفع و یا همان نخستین مشتری، می تواند به افزایش تعصب برند و سازمانی و در نهایت به رشد رضایت مشتری بیانجامد.

در حوزه بهسازی ناوگان، باید به تناسب تایپ و مسیر پروازی با توجه به استراتژی بازرگانی اقدام شود. متاسفانه نگاه مدیریتی هوانوردی ما نگاه نقطه به نقطه است در صورتی که با جایگزینی نگاه برآیندی و نظارت بر سطح کلان بازارهدف، می توان به حذف برخی مسیرها و البته جایگزینی تایپهای هواپیما اقدام کرد. دارایی یک شرکت هواپیمایی به مالکیت یک یا دو هواپیما از یک نوع و تایپ مخصوص نیست بلکه دارایی یک شرکت به کسب بازار و درآمد برآیندی است. حذف عوامل آسیب ساز به اقتصاد شرکت یک حرکت اصلاحی در جهت رشد است که متاسفانه در فرهنگ مدیریتی ما به عقب نشینی و ضعف تعبیر می شود.

در فضای کنونی که تحریم و رشد نرخ ارز به عوامل آسیب ساز صنعت هوانوردی تبدیل شده است، نوسازی ناوگان امری بعید به نظر می رسد اما سیاست بهسازی و توجه به موارد قابل تعمیر اساسی، می تواند به افزایش بهره وری هواپیماها و متعلقات آن کمک کند. موضوعی که علیرغم توجه معاونان فنی و مهندسی با سوءمدیریت مدیران عامل شرکتها به زمینگیری هواپیماها منجر شد. هواپیماهایی که می توانستند با خروج مقطعی از عملیات پرواز و ارزیابی های دوره ای و حتی هزینه اندکی دوباره پروازی شوند با تصمیم غلط مدیران در مسیرهای کوتاه غیر اقتصادی پرواز‌ کردند تا زمینگیر شوند.

در‌ دوره کنونی، مدیریت صحیح می تواند یک شرکت و به تبع آن یک صنعت را نجات دهد یا بالعکس به زمینگیری آن شتاب دهد.

در حوزه توجه به بازار هدف باید به زیرساخت های مهمی با نام بازارسازی، بازاریابی و بازارداری توجه داشت. مارکت و بازار ثابت صنعت هوانوردی ما سبب شده تا رقابت شرکت ها با قیمت و ساعت پرواز صورت گیرد در صورتی که با تدوین استراتژی جامع بازرگانی که براساس توان عملیاتی و نوع هواپیماها شکل می گیرد می توان به بازارها و مقاصد پروازی جدیدی دست یافت که مغفول واقع شده و باعث تعطیلی یا نیمه تعطیلی چندین فرودگاه کشور شده است.

در حوزه بازارداری با ضعف شدیدی مواجه هستیم؛ در بخش های رضایت مشتری، باشگاه مشتریان و کسب سهم حداکثری از مسافران وفادار اقدام چشمگیری صورت نگرفته درصورتی که بخش اعظمی از موفقیت ایرلاین های منطقه، مرهون توجه ویژه به مسافران وفادار است.

باید اذعان داشت صنعت هوانوردی نیازمند تغییر بینش و توجه به مواردی است که توسط سایر شرکت های هواپیمایی منطقه آزموده شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است.

* خلبان